JPEG 2000: chuẩn định dạng ảnh chất lượng nhưng bị ghẻ lạnh

Có lẽ những người chụp ảnh đã quá quen với chuẩn định dạng JPEG, tuy nhiên khi hỏi đến JPEG 2000 gần như rất ít người biết đến dù đây là định dạng cải tiến hơn. Ngay khi được giới thiệu với công chúng, chuẩn định dạng này hứa hẹn sẽ đem đến hiệu năng nén tốt hơn nhưng vẫn cho ảnh chất lượng cao.

Tuy nhiên, dù chuẩn này được giới thiệu 15 năm trước nhưng vì sao đa số các nhiếp ảnh gia chẳng bao giờ màng đến nó? Hãy cùng GenK tìm hiểu ưu và khuyết điểm của chuẩn định dạng vốn lẽ ra đã trở thành tiêu điểm sáng giá trong lịch sử định dạng ảnh này.

JPEG 2000 là một giải pháp hình ảnh tối ưu và cải tiến hơn nhiều so với đàn anh JPEG. Với thuật toán mã hóa tối ưu, chuẩn JPEG 2000 có thể nén ảnh mà vẫn giữ được chất lượng hiển thị tốt hơn trước. Bên cạnh đó, nhờ sử dụng kiến trúc lập trình hiệu quả hơn, chuẩn tập tin này ít bị các lỗi thường thấy như các chuẩn khác.

So sánh 2 chuẩn ảnh JPEG (trái) và JPEG 2000 (phải).

Người dùng khi chọn lưu dưới dạng JPEG 2000 sẽ được phép tùy chọn các nén ảnh hoặc có thể chọn giữ nguyên chất lượng so với ảnh gốc ban đầu. Hơn nữa, chuẩn ảnh này cũng hỗ trợ hiển thị dải nhạy sáng động cao hơn với độ sâu màu gần như vô giới hạn. Những khả năng tuyệt vời này đã khiến JPEG 2000 trở thành một định dạng ảnh lý tưởng thay thế cho đàn anh trước đó.

Vậy câu hỏi vẫn được đặt ra: Vì sao gần như chẳng có ai chọn sử dụng định dạng ảnh này? Câu trả lời có phần hơi phức tạp và chúng ta vẫn chưa có giải đáp thực sự rõ ràng nhất. Tuy nhiên, vẫn còn đó một số yếu tố khiến cho JPEG 2000 đến nay vẫn không được người dùng lựa chọn.

JPEG (trái) và JPEG 2000 (phải).

JPEG 2000 được lập trình trên cấu trúc mã hóa mới và chuẩn định dạng này cũng không tương thích hỗ trợ ngược. Bất kì cá nhân hay nhà sản xuất nào muốn hỗ trợ định dạng JPEG 2000 này đều phải lập trình một chuẩn mới hoàn toàn và bên cạnh đó cũng phải hỗ trợ ngược với JPEG trước đây.

Bên cạnh đó, xử lý các tập tin định dạng JPEG 2000 cũng phức tạp hơn rất nhiều và đòi hỏi máy tính phải có dung lượng RAM cao hơn mới có thể đảm đương được. Hiện nay vấn đề RAM không thực sự quan trọng, tuy nhiên vào thời điểm năm 2000, trung bình một chiếc máy tính chỉ có dung lượng đến mức 64 MB, khiến cho việc xử lý tập tin này khó khăn hơn nhiều.

JPEG (trái) và JPEG 2000 (phải).

Ngoài ra, chuẩn JPEG 2000 này vẫn nhận phải một khó khăn khác, đó là các nhà sản xuất máy ảnh và các website lúc đó chưa sẵn sàng để hỗ trợ định dạng này cho đến khi nó được sử dụng rộng rãi, và một điều tréo ngoe khác là người tiêu dùng lại không chọn chuẩn này cho đến khi nó xuất hiện rộng rãi trên các phương tiện online hoặc máy ảnh. Chính nguyên nhân oái oăm này đã khiến cho JPEG 2000 vẫn dậm chân tại chỗ và không có bàn đạp để phát triển.

Hiện nay, các trang chia sẻ ảnh nổi tiếng như Flickr và 500px đã hỗ trợ chuẩn ảnh này, mặc dù biết rằng đây là phiên bản làm ra để thay thế cho chuẩn JPEG già cỗi từ đầu những năm 90, tuy nhiên chính sự rắc rối trong tương thích đã khiến cho JPEG 2000 không có đất trổ tài.

Tham khảo: Petapixel.