Kể cả nếu Tesla có phá sản thì Elon Musk vẫn là người kiến tạo giao thông tương lai của nhân loại

Vào tuần trước, Elon Musk đã công bố "bản siêu kế hoạch" cho tương lai của Tesla, bày tỏ rõ tham vọng đưa loài người thoát ra khỏi kỷ nguyên của năng lượng hóa thạch. Đáng tiếc rằng bản kế hoạch này đã nhanh chóng nhận được sự... thờ ơ của Phố Wall với lý do rất có thể là bởi tình cảnh khó khăn về mặt tài chính của Tesla hiện tại cũng như những lùm xùm sau vụ tai nạn chết người đầu tiên do Autopilot gây ra.

Nhưng bất kể khó khăn của Tesla là gì và giá cổ phiếu Tesla tăng hay giảm, nhiều người đã bỏ qua một thông tin quan trọng rằng hiện tại công ty của Elon Musk đang phát triển tới 4 sản phẩm mới: một mẫu SUV cỡ nhỏ (không phải là một phiên bản của Model X), một dòng xe bán tải (pickup), một dòng xe tải cỡ lớn và một dòng xe công cộng.

Trong khi kế hoạch phát triển SUV cỡ nhỏ và pickup đều đã được hé lộ từ trước, phải đến tận thời điểm Tesla công bố phần 2 của bản "siêu kế hoạch" vừa qua công chúng mới nhận thấy rõ tham vọng của Elon Musk. Trong lúc lịch trình sản xuất Model 3 chắc chắn sẽ còn gặp nhiều khó khăn, vị tỷ phú sáng lập Tesla đã vội vã lên kế hoạch lấn sân vào những lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ, không phục vụ cho đối tượng người tiêu dùng thông thường.

Một bản vẽ ý tưởng dành cho mẫu pickup đầu tiên củaTesla.

Đây đều là những chiếc xe, hay nói đúng hơn là những ý tưởng ấn tượng. Mẫu xe đầu kéo Semi của Elon Musk không có nhiều đột phá công nghệ nhưng sẽ tập trung giải quyết vấn đề số 1 của ngành vận tải toàn cầu: chi phí di chuyển. Giảm được chi phí vận chuyển hàng hóa sẽ giúp giảm chi phí hàng bán tới tay người tiêu dùng, và như vậy một chiếc xe tải tưởng như chỉ thay động cơ xăng bằng động cơ điện thực chất sẽ giúp "thông máu" cho toàn bộ nền kinh tế trên toàn cầu.

Chiếc xe bus của Tesla tập trung vào một mục tiêu khác: gia tăng tối đa mức độ tự động của các phương tiện xe tự lái. Mức độ tự động hóa ở đây không chỉ dừng ở hệ thống Autopilot như hiện tại mà sẽ một người duy nhất điều khiển cả một đội xe chở khách. Cùng lúc, khách hàng sẽ được đưa tới bất cứ nơi nào mà họ muốn thay vì phải chấp nhận đi tới các bến chờ như trước đây.

Rất nhiều người sẽ chỉ ra những điểm điên rồ trong 2 ý tưởng này, nhưng thực tế là cho đến tận năm 2008 – thời điểm Tesla được thành lập, vẫn chẳng có ai tin rằng một chiếc xe chạy động cơ điện thuần túy như Model S lại có ngày thu hút đông đảo khách hàng như hiện nay. Và cũng chẳng có ai nghĩ một chiếc xe SUV chạy điện lại có thể sở hữu bộ "cửa cánh" ấn tượng như Model X. Cuối cùng thì Elon Musk vẫn là "Iron Man" Elon Musk. Ông tạo ra những sản phẩm đặc biệt, không chỉ vì chúng có động cơ điện.

Một ý tưởng Tesla pickup khác.

Song, những điều điên khùng ấy vẫn không phải là điều cần chú ý nhất về bản "siêu kế hoạch" mới công bố. Khi loại bỏ đi những chi tiết thiết kế mang đậm màu sắc viễn tưởng của Elon Musk, điều quan trọng nhất mà bạn cần nhìn ra chỉ đơn giản là: Tesla đang rục rịch ra mắt thêm nhiều dòng xe mới.

Tại sao sự thật đơn giản này lại có ý nghĩa quan trọng hơn cả ý tưởng xe đầu kéo tiết kiệm chi phí hay xe bus tự lái? Hãy cùng nhìn vào lịch sử của Tesla từ Model S: khi chiếc sedan này ra mắt và thực sự thành công, người ta đã bắt đầu tin vào sức hấp dẫn của xe điện, đặc biệt là trên phân khúc cao cấp. Đến những năm 2014, 2015, xe chạy điện nhanh chóng trở thành một chủ đề quan trọng tại cả những hội chợ công nghệ như CES lẫn những hội chợ xe hơi như NAAS. Sau Model S, rất nhiều hãng xe mà đặc biệt là những hãng có miếng ăn nằm ở cùng phân khúc với mẫu sedan này như Audi, Mercedes-Benz và Volvo đã liên tục đẩy mạnh nghiên cứu động cơ điện.

Model X thì sao? Sau thời điểm Model X ra đời, rất nhiều hãng xe khác cũng rục rịch ra mắt SUV chạy động cơ điện: Skoda, Audi, Jaguar, Hyundai, Mercedes-Benz... Ra mắt sau nên Model 3 kém may mắn hơn do thuộc về một phân khúc đã khá chật chội (ô tô chạy điện giá rẻ) thay vì đóng vai trò người tiên phong. Thế nhưng, dù không tiên phong về thời gian, Model 3 mới là mẫu xe khiến người ta thực sự tin tưởng rằng xe điện (và xe tự lái) sẽ không khiến người tiêu dùng quá tốn kém. Và một khi nhu cầu xe điện giá rẻ đã được chứng minh qua con số 400.000 đơn đặt hàng trị giá 1.000 USD, các nhà sản xuất chắc chắn sẽ có biện pháp để nâng cao nguồn cung.

Ngay cả khi ra mắt không mấy êm ả thì Model X cũng đã khiến các đối thủ của Tesla phải vội vã đuổi theo.

Những bài học lịch sử này nói lên điều gì? Một khi Tesla đã "ra đòn", các hãng sản xuất sẽ buộc phải đáp trả bằng những sản phẩm của riêng mình. Mỗi sản phẩm Tesla sẽ luôn luôn tạo ra một cơn sóng mới trên phân khúc hướng tới, và như chúng tôi đã có lần phân tích: điều quan trọng không phải là doanh số của Model Tesla nào đó có cao hay không, mà là sự thúc đẩy của Model đó tới các đối thủ cạnh tranh. Trong cả 3 trường hợp của Model S, Model X và Model 3, các mẫu Tesla nếu không khai sinh ra một phân khúc xe điện mới thì cũng tạo ra được đòn bẩy cực mạnh cho phân khúc xe đó.

Nếu có thêm SUV cỡ nhỏ và pickup thì Tesla sẽ đáp ứng gần như toàn bộ nhu cầu của thị trường người tiêu dùng, và những kiểu dáng còn thiếu như hatchback hoặc cabriolet hoặc đều có thể sử dụng các dòng xe có sẵn để tấn công, hoặc có thể bỏ qua mà không mất quá nhiều thị phần. Một lần nữa, đây vẫn sẽ là một tin mừng với các fan của Mercedes hay Volvo, bởi Tesla đã ra đòn thì các hãng đối thủ sẽ buộc lòng phải đáp trả. Thị trường xe điện nhờ vậy mà "ăn" được thêm một phân khúc mới của thị trường xe chạy xăng dầu.

Đó mới chỉ là thị trường dành cho người dùng cuối. Khi tấn công nốt vào thị trường xe vận tải và xe công cộng thì Tesla cũng sẽ tác động được lên gần như toàn bộ thị trường ô tô nói chung. Dĩ nhiên, đây sẽ là những thử thách không đơn giản, bởi cả xe đầu kéo lẫn xe bus đều đòi hỏi những khối pin cực lớn so với các dòng xe dành cho người tiêu dùng. Song, cuối cùng thì đây vẫn là Tesla của Elon Musk, đã nói được là sẽ làm được (dù có thể trễ hẹn một, hai năm).

Vị tỷ phú công nghệ này đã góp phần khổng lồ để thay đổi tương lai con người.

Và kể cả Tesla có làm xong rồi phá sản, thì nhân loại vẫn sẽ được hưởng lợi từ những bước đột phá mạnh mẽ của Elon Musk. Bạn có nhớ những ngày sinh viên đi bus vẫn đùa với bạn bè rằng "Tớ đi Mercedes đi học mỗi ngày" hay không? Hãy chờ đợi một ngày được nói một câu đùa tương tự về Tesla.