Đầu năm, Bảng tuần hoàn hóa học chào đón 4 nguyên tố mới

Năm 2016 đang khởi đầu một cách không thể hoàn hảo hơn với cộng đồng hóa học thế giới. Liên hiệp Hóa học cơ bản và ứng dụng (IUPAC) vừa chính thức thông báo, họ đã dành sẵn 4 chỗ trống trong bảng tuần hoàn cho 4 nguyên tố mới được phát hiện. Các vị trí 113, 115, 117 và 118 chỉ đợi nguyên tố được đặt tên là sẽ điền đầy dòng thứ 7 của bảng tuần hoàn.

4 vị trí được dành cho các nguyên tố mới

Ngay tại thời điểm này, 4 nguyên tố mới đang đứng trên bảng tuần hoàn với những cái tên tạm thời: Ununtri (tiếng La Tinh có nghĩa là “một một ba”), tương tự là Ununpenti (115), Ununseptium (117) và Ununoctium (118).

Đây là những nguyên tố nặng nhất trên Bảng tuần hoàn hóa học và không tồn tại trong tự nhiên. Các nhà khoa học đã phải cố gắng tạo ra chúng trong phòng thí nghiệm bằng cách sử dụng phản ứng hợp hạch của hai nguyên tố nhẹ hơn. Cũng chính vì lí do này, các nguyên tố đều không bền và nhanh chóng bị mất ổn định. Chúng có thời gian tồn tại ít hơn 1 giây trước khi phân rã thành nguyên tố khác.

Nguyên tố ở vị trí 113 được tìm ra bởi các nhà khoa học tại Viện RIKEN, Wako, Nhật Bản. Họ đã phải tốn đến 12 năm để hoàn thành công việc này. Tuy nhiên, nỗ lực sẽ được đền đáp khi IUPAC vinh dự dành cho nhóm nghiên cứu quyền đặt tên nguyên tố mới. Đây sẽ là nguyên tố đầu tiền trên Bảng tuần hoàn được đặt tên bởi một tổ chức nghiên cứu Châu Á.

Trong khi đó, 3 nguyên tố mới còn lại được tìm ra trong chương trình hợp tác khoa học giữa Nga và Mỹ. Viện nghiên cứu Hạt nhân Bubna và Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore, California đã cùng nhau tìm ra nguyên tố thứ 118. Các nguyên tố ở vị trí 115 và 117 được phát hiện với sự tham gia thêm của Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge, Tennessee.

Kosuke Morita, trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Viện RIKEN, Nhật Bản và nguyên tố mới

“Cộng đồng hóa học thế giới đang rất háo hức để xem bảng tuần hoàn yêu mến của họ cuối cùng cũng được điền đầy đến hàng thứ bảy”, giáo sư Jan Reedijk, Chủ tịch Hiệp hội hóa học vô cơ thuộc IUPAC cho biết. Hàng thứ 7 trong Bảng tuần hoàn các nguyên tố bắt đầu được bổ sung bởi các kim loại siêu nặng từ năm 2011, với sự xuất hiện đầu tiên của Flerovium (nguyên tố vị trí 114) và Livermori (vị trí 116).

Các nguyên tố tiếp theo đã được dự đoán trước đó rất lâu, tuy nhiên, chỉ đến 30 tháng 12 năm 2015, IUPAC mới chính thức thông qua sự tồn tại của chúng.

Quá trình đặt tên các nguyên tố mới sẽ có thời hạn khoảng vài tháng trước khi IUPAC chính thức xuất bản một Bảng tuần hoàn mới. Kosuke Morita, người đứng đầu đội nghiên cứu đến từ Viện RIKEN, Nhật Bản đang nghĩ đến cái tên Japonium cho nguyên tố 113 của họ.

Trong khi đó, ở phía bên kia Thái Bình Dương, hai phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore và Oak Ridge của Hoa Kỳ sẽ phải chia sẻ quyền đặt tên với Viện nghiên cứu Hạt nhân Bubna cho 3 nguyên tố còn lại.

Bảng tuần hoàn đã được hoàn thiện đến hàng thứ 7

Năm 1869, Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học được công bố lần đầu tiên bởi nhà hóa học người Nga Dmitri Ivanovich Mendeleev. Từ khi các nguyên tố được sắp xếp một cách trật tự, nó đã trở thành một công cụ cực kì hữu ích cho nghiên cứu và giảng dạy hóa học.

Mặc dù vậy, cho tới nay, Bảng tuần hoàn vẫn chưa được hoàn thiện đầy đủ. Các nhà khoa học vẫn còn rất nhiều câu hỏi xung quanh những nguyên tố tồn tại và xây dựng nên vũ trụ. Điển hình trong số đó là các kim loại siêu nặng chưa thể xác định.

Với sự công nhận của IUPAC cho 4 nguyên tố mới, hàng thứ 7 trong Bảng tuần hoàn các nguyên tố chính thức được điền đầy. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa muốn dừng lại ở đó. "Ngay bây giờ, chúng tôi đã có kế hoạch nghiên cứu nguyên tố ở vị trí 119. Chúng tôi sẽ kiểm tra tính chất hóa học của các nguyên tố hàng thứ 7 và thứ 8 của bảng tuần hoàn với mong muốn hoàn thiện nó vào một ngày nào đó", Kosuke Morita đến từ nhóm Nhật Bản cho biết.

Tham khảo Iflscience, Businessinsider, Popsci

Các nhà khoa học Nhật Bản vinh dự đặt tên nguyên tố 113