Không phải AMD hay Intel, đối thủ thực sự của Nvidia bây giờ mới thực sự lộ diện: Trung Quốc

Vào tháng 7, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một chiến lược càn quét mới với mục tiêu nổi bật: nâng tầm công nghệ trí tuệ nhân tạo để đua với nước Mĩ trong ba năm, và trở thành lãnh đạo thế giới về mảng trí tuệ nhân tạo vào năm 2030. Một lời kêu gọi nghiên cứu từ Bộ Khoa học và Công nghê Trung Quốc được đăng tải tháng trước đã hé lộ nhiều thông tin của chính phủ. Thông tin này đã khiến cho Nvidia, hãng làm chip của Sillicon Valley, nhà cung cấp silicon hàng đầu cho các dự án học máy, phải thấy lo ngại.

Tài liệu từ Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc đã đưa ra 13 dự án công nghệ hứa hẹn sẽ làm thay đổi nên khoa học nước nhà. Một trong số đó là dự án phát minh các con chip mới để chạy mạng thần kinh nhân tạo, một dạng phần mềm đang mang thúc đẩy tham vọng trí tuệ nhân tạo của Google và các công ty công nghệ cao khác.

Một tiêu chí của dự án đề cập trực tiếp đến Nvidia. Bộ cho biết họ muốn một con chip có hiệu suất và tiết kiệm năng lượng tốt hơn gấp 20 lần so với chip M40 của Nvidia, một con chip mà đã được đánh giá như là một “máy gia tốc” cho mạng nơ ron. Chip M40 đã ra đời được 2 năm, và tuy là không phải là chip mới nhất và tốt nhất của Nvidia, nó vẫn được sử dụng trong nhiều dự án trí tuệ nhân tạo.

Chip M40 của Nvidia

Chính phủ Trung Quốc đã nhắm mục tiêu đến Nvidia từ trước. Một cuộc kêu gọi đề xuất nghiên cứu của Uỷ ban Cải cách và Phát triển quốc gia đã yêu cầu ra đời những con chip trí tuệ nhân tạo mạnh hơn nữa. Vào tháng 8, một quỹ đầu tư thuộc sở hữu bởi Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà nước Trung Quốc đã dẫn đầu một khoản tài trợ trị giá 100 triệu đô la vào Cambricon, một công ty startup về trí tuệ nhân tạo ở Bắc Kinh. Vào đầu tháng này, Cambricon tuyên bố ra đời hai chip máy chủ có thể thay thế chip của Nvidia trong một số dự án trí tuệ nhân tạo.

Cambricon là một nhân tố của sự bùng nổ các công ty và startup ở Trung Quốc trong lĩnh vực chip trí tuệ nhân tạo, và đang thách thức Nvidia. Vào tháng 10, Horizon Robotics của Bắc Kinh, thành lập bởi những con người kì cựu của công ty Baidu, đã huy động được 100 triệu USD và Deephi đã gặt hái được 40 triệu USD. Nhà sản xuất thiết bị Huawei cũng đang hợp tác với Cambricon để cho ra đời các chip trí tuệ nhân tạo cho điện thoại và các thiết bị khác.

Các quan chức Trung Quốc và các công ty công nghệ cao đều có những lý do chính đáng để nhắm mục tiêu đến Nvidia, một công ty đã xây dựng được một thị trường lớn cung cấp phần cứng cho các dự án trí tuệ nhân tạo. Giá trị chứng khoán của Nvidia đã tăng trưởng gấp 10 lần trong vòng 3 năm trở lại đây do ngày càng có nhiều công ty đầu tư vào trí tuệ nhân tạo. Nvidia đã bắt đầu cung cấp chip cho robot, máy bay không người lái, và các loại xe tự lái; và đã ký kết được với các ông lớn như Toyota và Volvo.

Về phía chính phủ, các quan chức Trung Quốc muốn có một nhà cung cấp trong nước một phần là do lo ngại về việc sử dụng các loại chip ngoại quốc cho các ứng dụng quân sự và các ứng dụng khác, theo như Elsa Kania, một chuyên gia tư vấn của Trung tâm An ninh Mĩ, cho hay.

Chính phủ Trung Quốc phải đối mặt với nhiều thách thức nếu như họ muốn giấc mơ trí tuệ nhân tạo và phần cứng trở thành hiện thực. Trung quốc ngày càng đào tạo ra nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học máy tính và xuất bản ra các nghiên cứu về học máy còn nhiều hơn ở Mỹ. Tuy nhiên, quốc gia này vẫn còn thiếu chuyên môn cao cấp cần thiết cho các dự án trí tuệ nhân tạo tiên tiến, Kania cho hay.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã phải vật lộn trong ngành công nghiệp sản xuất chip điện tử để có thể cạnh tranh được với Mỹ, Hàn Quốc, và Nhật. Các nỗ sản xuất linh kiện thay thế cho các sản phẩm từ Intel và các nhà sản xuất của Mỹ khác đã giúp nước này sản sinh ra những con chip được sử dụng trong những siêu máy tính thế giới của Trung Quốc. Tuy nhiên những con chip này lại không được sử dụng rộng rãi để dùng cho các máy chủ và máy tính cá nhân. Alibaba, nhà cung cấp điện toán đám mây lớn nhất Trung Quốc, phải phụ thuộc vào các con chip từ Intel và Nvidia. Theo Paul Triolo, người theo dõi công nghệ Trung Quốc và các chính sách liên quan của của Tập đoàn Eurasia phát biểu: “Họ có thể có khát vọng đấy, nhưng nếu nói về mặt thiết kế chip và xây dựng các nhà máy để sản xuất chip ở quy mô lớn, thì Trung Quốc vẫn còn thua xa mấy thế hệ”.

Các sáng kiến chip của Trung Quốc đã bị cản trở bởi các quan chức của Mỹ đang giám sát việc mua lại các công nghệ bán dẫn của Mỹ. Tổng thống Obama đã chặn một quỹ của Trung Quốc, không cho mua lại một công ty chip Mỹ vào tháng 12 năm 2016. Ngoài ra Tổng thống Trump đã bãi bỏ một thoả thuận tương tự vào tháng 9.

Hiện tại, một số công ty chip vi mạch của Trung Quốc đang trực tiếp tấn công thị trường chính của Nvidia là thị trường bán chip cho các máy chủ, bất chấp sự lo ngại từ phía chính phủ. Công ty khởi nghiệp Horizon Robotics và Deephi, và ông lớn Huawei, thì lại tập trung vào các con chip mà có các chức năng thông minh nhân tạo cho xe ô tô và máy ảnh.

Chris Rowen, một nhà đầu tư trước đây từng làm lãnh đạo cho những công ty thiết kế chip của Thung lũng Silicon nói rằng, thị trường giám sát lành mạnh ở Trung Quốc là một trong những động lực thúc đẩy xu hướng này. Đặt những con chip thông minh nhân tạo vào trong máy ảnh có thể giúp nhận diện người, vật thể, hoặc hành động. Google gần đây đã cho ra mắt khả năng nhận diện hình ảnh trong máy ảnh Clips có chứa chip thông minh nhân tạo. Tuy nhiên, máy ảnh này chỉ được sử dụng để chụp ảnh gia đình chứ không phải để giám sát.

Rowen cũng cho biết các công ty startup ở Trung Quốc cũng đang chú ý tới thì trường tiềm năng rộng lớn trong việc đưa trí tuệ nhân tạo vào các thiết bị gia dụng, phụ tùng xe hơi, và các thiết bị sản xuất bởi Trung Quốc. "Các để làm cho công nghệ này phát triển nhanh hơn là làm giảm giá thành," ông Rowen cho hay.

Cambricon được nhà nước hỗ trợ và đang lấy giấy phép cho các thiết kế từ nhà thiết kế chip Arteris của Thung lũng Silicon cho "xương sống" của các kết nối liên lạc vận chuyển thông tin quanh con chip. Intel đã lãnh đạo quỹ tài trợ trị giá 100 triệu đô la Mỹ cho Horizon Robotics, công ty đang làm việc trên các chip trí tuệ nhân tạo cho các loại xe tự lái, mặc dù Intel có sản phẩm của riêng mình trong thị trường đó. Và vào tháng 9, Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang đã công bố các hợp đồng mới với các công ty lớn như Alibaba, Baidu, và Tencent. "Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc sẽ được chạy trên phần cứng của Mỹ trong một thời gian, đó là thực tế vào thời điểm này", Triolo nói.

Tham khảo Wired