Kỳ lạ loại cây chỉ cần đứng dưới gốc vào ngày mưa cũng có thể nhiễm độc, nhưng vỏ được dùng làm "kẹo chữa bệnh"

Loại cây có khả năng giết người theo cách không ai ngờ

Loài cây này chính là cây Manchineel hay còn được gọi là cây ổi độc, cây táo độc hoặc "cây tử thần", "cây sát thủ".

Trong một bài viết được đăng tải trên tờ British Medical Journal vào năm 2000, bác sĩ X quang Nicola Strickland - một trong hai người may mắn sống sót sau khi ăn phải quả của loại cây này kể lại: "Tôi vừa cắn thử một miếng đã cảm nhận được ngay vị ngọt ngào của nó. Nhưng, chỉ một lúc sau tôi bắt đầu thấy miệng có cảm giác cay rất kỳ lạ và càng ngày càng cay hơn. Kiểu cay này giống như họng tôi bị đốt cháy, hay có thứ gì đó cào xé và bịt kín bên trong cổ họng. Các triệu chứng bắt đầu tệ hơn một vài giờ sau đó, tôi hầu như không thể nuốt được bất kỳ một loại thức ăn nào vì quá đau đớn".

Câu chuyện của Nicola Strickland hẳn đã giúp chúng ta hình dung được phần nào sự nguy hiểm chết người khi vô tình ăn phải quả của loại cây này. Tuy nhiên, không có quả, hầu như mọi bộ phận của loại cây này đều chứa độc tố khác nhau. Sau khi kiểm tra, các nhà khoa học đã kết luận rằng chúng gồm các loại độc tố như este phorbol và nhiều hợp chất hóa học khác. Con người chỉ cần tiếp xúc với bất cứ bộ phận nào của loại cây này đều có thể trúng độc.

Đặc điểm của loại "cây tử thần"

Cây ổi độc có tên khoa học là Hippomane mancinella. Đây là một loài thực vật có hoa trong họ Đại kích (Euphorbiaceae). Cây này thường được tìm thấy ở Mỹ, Bahamas, Caribbean, Trung Mỹ và miền Bắc Nam Mỹ. Loài cây này thường phát triển mạnh ở đầm lầy ngập mặn, bãi biển đầy cát và rừng ven biển, tạo thành một phần không thể thiếu của các hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển.

Cái tên Manchineel có nguồn gốc từ tiếng Tây Ban Nha là manzanilla nghĩa là cây/quả táo nhỏ, do sự giống nhau giữa lá và quả của loài cây này với quả và lá của cây táo tây.

Cây ổi độc có tán lớn, chiều cao khoảng 15m. Vỏ cây màu xám, lá màu xanh lục bóng với các chùm hoa nhỏ màu ánh lục. Quả tròn rất giống táo tây, quả ổi, có màu xanh và vàng ánh lục khi chín.

Sở dĩ cây ổi độc nổi tiếng bởi từng milimet trên "cơ thể" chúng đều chứa những chất kịch độc, thậm chí một số độc tố mà con người chưa biết gọi tên. Nhưng, đáng sợ nhất là khả năng bội nhiễm của cây ổi độc, chỉ cần tiếp xúc với bất cứ bộ phận nào của cây thì con người đều gặp tình trạng kích ứng da, phồng rộp, nếu chậm trễ xử lý, người nhiễm độc cây sẽ tử vong.

Nhựa của cây ổi độc rất nguy hiểm. Nhựa cây này chứa hỗn hợp các chất độc hại có thể gây bỏng nặng, phồng rộp hoặc tổn thương mắt vĩnh viễn. Nếu con người đứng dưới gốc cây ổi độc khi trời mưa có thể nhiễm độc do hạt mưa tiếp xúc với nhựa cây. Chỉ cần nước mưa chảy qua lá của nó rơi trúng người cũng đủ khiến bạn bị bỏng nặng. Ngay cả khi đứng gần cây trong một ngày nhiều gió cũng có thể khiến người bị tổn thương bởi gió sẽ mang các hạt nhựa cây vào không khí và gây ảnh hưởng cho sức khỏe của con người.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng khuyến cáo mọi người không nên dùng lửa đốt cây ổi độc. Bởi khói từ cây này khi bị đốt có thể khiến con người bị mù tạm thời, có khi là mù vĩnh viễn. Thậm chí, việc chặt hạ cây ổi độc cũng có thể khiến bụi và nhựa cây bám vào bề mặt da, niêm mạc gây ngộ độc cho con người.

Bộ phận nguy hiểm nhất của cây ổi độc chính là quả của nó. Vì quả cây ổi độc có vẻ ngoài rất giống những quả ổi hoặc quả táo nên nhiều người dễ lầm tưởng và ăn nhầm chúng.

Do những hậu quả nghiêm trọng mà cây ổi độc có thể gây ra, chính quyền ở các khu vực có loài cây này đã thực hiện nhiều bước cảnh báo công chúng về sự nguy hiểm của nó. Ngoài ra, họ còn thực hiện các biện pháp phòng ngừa hậu quả mà nó gây ra. Xung quanh khu vực có trồng những cây này, họ đã dán nhiều biển báo cảnh báo mọi người về tính chất nguy hiểm của loại cây này.

Loại cây độc có vỏ được dùng làm "kẹo chữa bệnh"

Tuy nhiên, bất chấp sự nguy hiểm của nó, những cây ổi độc còn có những giá trị khác khiến nó vẫn được người dân sử dụng. Theo một nghiên cứu của phòng Tài nguyên và Bảo tồn rừng thuộc trường đại học Florida được công bố vào năm 2015, cây ổi độc được coi như một tấm chắn gió tự nhiên giúp ngăn chặn xói mòn bờ biển. Nguyên nhân là bởi bộ rễ của loại cây này rất phát triển và bám vào đất rất chắc chắn.

Trong các tài liệu lịch sử, gỗ của cây ổi độc được dùng để làm các món đồ nội thất. Người dân địa phương đã phơi khô những thân cây gỗ này dưới ánh mặt trời để "vô hiệu hóa" độc tố của chúng.

Nhựa cây ổi độc còn được các bộ tộc bản địa của vùng biển Caribbean bôi lên đầu mũi tên để đi săn. Họ còn dùng lá của cây này để làm ô nhiễm nguồn nước của kẻ thù khi xảy ra chiến tranh.

Một điểm đặc biệt khác của cây ổi độc là chất nhầy từ vỏ cây còn được sử dụng để làm "kẹo chữa bệnh". Loại kẹo này để dùng để điều trị các chứng phù nề và bệnh hoa liễu, quả của nó phơi khô được coi như một loại thuốc lợi tiểu.

Ngoài ra, một số loài chim khi gặp thiên địch và để tránh bị ăn thịt, chúng sẽ trốn dưới cây ổi độc.

Hiện nay, ở Florida, Mỹ, cây ổi độc đang có nguy cơ tuyệt chủng và được liệt kê vào các loài cây bị đe dọa. Bởi các nhà khoa học và chính quyền địa phương cho rằng, tuy có tính chất nguy hiểm nhưng những cây ổi độc vẫn giữ vai trò quan trọng trong hệ sinh thái.

* Nguồn: Science Source, AZ Animals, The Sun.