Lật tẩy những chiêu trò móc túi khách hàng khi sửa chữa đồ điện tử (Phần 1)

Khi túi tiền "dư dả", nhiều người coi việc chiếc điện thoại sử dụng lâu năm bị hỏng là một lý do để trải nghiệm cái mới. Thế nhưng, kinh tế toàn cầu đi xuống những năm gần đây buộc người dùng phải cân nhắc đem đi sửa chiếc điện thoại “cũ nhưng chưa nát”. Vậy mà không ít trong số chúng ta phải ngậm ngùi khi đem máy tới tiệm sửa mà không cứu được “dế yêu”, thậm chí trước khi sửa máy chỉ tậm tịt, lúc sáng lúc tối, còn sau khi để máy lại cho kỹ thuật viên “khám bệnh” thì chết hẳn, và tiền sửa thì không hề nhỏ. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem, liệu những người thợ sửa chữa điện thoại có mưu mẹo gì để móc túi người tiêu dùng, và nhằm giúp mọi người không bao giờ bị lừa nữa.

Mánh số 1. Trường hợp này “không được bảo hành"

Đây là tình huống thường gặp nhất khi bạn đem thiết bị “vẫn còn bảo hành” đi bảo hành. Nếu bạn đãng trí, hoặc bất cẩn làm đánh mất, làm nhàu nát hoặc rách phiếu bảo hành thì nhiều khả năng bạn sẽ bị từ chối thẳng thừng. Một số công ty như Samsung đã chuyển qua bảo hành điện tử bằng IMEI sản phẩm giúp bạn loại bỏ được một nỗi lo, nhưng nhiều nơi vẫn dùng phiếu bảo hành giấy truyền thống.

Với chính sách bảo hành thế này có lẽ việc người dùng nên làm sau khi mua sản phầm là "cất kỹ trong tủ"

Cầm giấy bảo hành còn nguyên trong bọc nilon, bạn tự tin bước vào cửa hàng, nhưng chưa hẳn đã được như ý. Bí quyết rất đơn giản: Bạn được thông báo rằng, trường hợp này không được bảo hành vì những “tổn hại cơ học nhìn thấy được bằng mắt thường” như móp, méo; khi thợ mở máy phát hiện thấy dấu vết của hơi ẩm, có vết nứt nhỏ trên bo mạch; hay thậm chí là những vết xước viền nhẹ (các máy có viền cắt kim cương như Note 4 không thể tránh được) cũng là lý do để bạn bị từ chối bảo hành. Và bạn không còn cách nào khác ngoài việc tự bỏ tiền túi ra để sửa.

Nếu bạn đồng ý, thì người thợ sửa máy sẽ được “ăn” hai lần tiền: một lần từ bạn, và lần thứ hai từ nhà sản xuất khi người thợ làm giấy tờ cho thiết bị của bạn là “sửa bảo hành”.

Ở một số quốc gia có các tổ chức vì quyền lợi người tiêu dùng hoạt động hiệu quả thì lời khuyên trong tình huống này là: hãy từ chối yêu cầu sửa mất phí, và đưa thiết bị của bạn cho một chuyên gia kiểm tra độc lập đánh giá. Tuy nhiên, rất nhiều người “ngại” hoặc “lười” làm việc này, muốn thiết bị của mình được sửa chữa càng nhanh càng tốt. Vì thế họ đồng ý trả tiền, và sẽ trả tiền để máy được sửa.

Hơn 300.000 kết quả trả về trong nháy mắt

Ví dụ ở Nga, khi tìm trên mạng từ khóa “независимая экспертиза телефона” (kiểm tra điện thoại độc lập) bạn sẽ nhận được rất nhiều kết quả, có đến hàng chục công ty cung cấp dịch vụ đánh giá mức độ thiệt hại của các thiết bị điện tử. Họ là những chuyên gia, kỹ sư điện tử có tay nghề, sử dụng những thiết bị, dụng cụ đo đạc hiện đại để phân tích và đưa ra kết luận có tính pháp lý rằng: chiếc điện thoại, máy tính bảng của bạn có nằm trong diện được bảo hành hay không.

Cơ sở lớn, thiết bị hiện đại, đội ngũ kỹ sư lành nghề của những trung tâm kiểm định độc lập sẽ giúp bạn đòi quyền lợi khách hàng

Một điều cần lưu ý: nếu kiểm tra cho thấy, lỗi thuộc về nhà sản xuất thì bạn sẽ được bảo hành (nhưng phải làm đơn kiện), còn không thì bạn phải tự bỏ tiền ra để sửa. Nói đúng hơn thì, dù trong bất cứ trường hợp nào bạn cũng vẫn phải bỏ tiền, nhưng ở một trong hai tình huống bạn sẽ được hưởng chế độ bảo hành, đôi khi tiết kiệm được cho bạn một khoản lớn.

Mánh số 2. “Tiền công linh kiện”

Những thợ sửa chữa không trung thực thường sẽ báo giá tổng cộng cho việc sửa chữa – ví dụ, “của bạn tất cả hết ngần này, ngần kia”. Họ cố tình làm vậy để bạn không thể so sánh giá linh kiện và tiền công với các trung tâm dịch vụ khác. Làm vậy có lợi gì không? Chắc chắn là có rồi, ví dụ, ở trung tâm "chính hãng" một chiếc camera sau của điện thoại có giá 500 nghìn, và tiền công thay thế - 100 nghìn. Ở một cửa hàng khác họ đưa ra giá tổng là 500 nghìn cả công thay và linh kiện.

Hãy luôn yêu cầu được cung cấp bảng giá linh kiện chi tiết chứ không nhập nhèm tính tổng

Tưởng là rẻ, nhưng thực sự thì bạn được thay camera cũ chỉ có giá 200 nghìn, và tiền công trong trường hợp này những 300 nghìn. Tất nhiên, nếu họ công bố “đường đường chính chính” giá linh kiện cũ chỉ 200 nghìn, tiền công 100 nghìn thì nhiều khả năng bạn sẽ chọn linh kiện cũ thay vì đồ mới, và họ sẽ chỉ thu được của bạn 300 nghìn chứ không phải là 500 nghìn nữa.

Hãy nhớ: luôn hỏi kỹ giá linh kiện và tiền công riêng biệt.

Mánh số 3. "Treo đầu dê, bán thịt chó"

Trên thực tế, nguyên tắc của chiêu thức này là: thay vì sử dụng các linh kiện chính hãng, thợ sẽ dùng các linh kiện Trung Quốc, hoặc rã từ các máy cũ khác ra để lắp cho bạn. Tiền bạn phải trả sẽ theo giá đồ chính hãng, còn họ thu được lời từ “xào nấu” linh kiện là bao nhiêu thì không ai biết được.

Những chiếc máy sau khi được thu mua sẽ bị rã thành từng mảnh để bán lại cho các cửa hàng sửa chữa điện thoại

Tuy nhiên, ở đây có vài điểm nghi vấn: một số thương hiệu không hề sản xuất linh kiện thay thế, ví dụ Apple không bán màn hình riêng cho iPhone, và tại các trung tâm bảo hành của hãng thì họ chỉ đổi máy mới cho người dùng, với trường hợp không được bảo hành thì giá đổi máy gần ngang với giá mua mới. Vì thế, ngoài trung tâm bảo hành chính hãng của Apple thì dù bạn sửa iPhone ở bất cứ đâu cũng sẽ nhận được đồ “không chính hãng”, hoặc nếu may mắn thì bạn được thay bằng linh kiện “rã máy” (có nguồn gốc từ những chiếc iPhone bị ăn cắp và khóa máy từ xa, không sử dụng được nữa).

Linh kiện iPhone dù không được Apple bán nhưng vẫn có thể tìm thấy nhiều nơi cung cấp như thế này

Tình hình tương tự cũng có thể xảy ra nếu bạn đem sửa một chiếc điện thoại rất cũ: thợ sẽ thay hẳn cả bo mạch của những chiếc điện thoại tương tự nằm chất đống vào máy bạn. Vừa dễ vừa nhanh hơn là ngồi kì cạch hàn nối. Tất nhiên, nếu người thợ có “tâm không sáng” thì chắc chắn bạn sẽ được thông báo là “đồ này hiếm lắm, em tìm mãi mới được nên giá đắt một chút, anh thông cảm.”

Mánh số 4. Đánh tráo, ăn cắp linh kiện

Đôi khi, thợ phán “phải để máy lại kiểm tra”, vài hôm sau bạn tới nhận máy về vì lí do “không sửa được” hoặc phí sửa cao đến vô lý. Rất có thể bạn đã trở thành nạn nhân của chiếc máy bị “rút ruột”. Trong thời gian để máy ở lại cửa hàng, thợ đã có quá nhiều cơ hội để lấy những bộ phận còn hoạt động được, thay vào đó là linh kiện hỏng, linh kiện không hỏng nhưng xuất xứ Tàu, hoặc thậm chí còn trơ tráo hơn là lấy luôn mà không thèm gắn đồ khác vào để lấp chỗ trống – cái này tùy thuộc “lương tâm nghề nghiệp” của người thợ thôi.

Bị thay một vài chiếc tụ điện chắc không ai để ý được

Bạn nghĩ chỉ ký tên lên bo mạch, lên mặt lưng tấm màn hình là yên tâm ư? Có khi thợ chỉ lấy một vài con IC, con tụ hoặc điện trở trên mainboard là đã đủ, còn chúng ta thì không thể nhớ đến từng số seri trên các linh kiện để mà kiểm tra. Đôi khi mục đích của họ không phải là ăn cắp mà chỉ là "kiếm thêm" sửa chữa bổ sung: Chúng tôi đã chữa được lỗi ban đầu, nhưng sau đó lại cái tụ A, con IC B, cáp C lại chết. Hãy vui lòng bỏ tiền thêm để mua (lại của chính bạn) những linh kiện này.

Mánh số 5. "Mua lại đồ cũ với giá đồng nát"

Những cửa hàng làm ăn không có lương tâm như thế này vẫn gây nhức nhối cho người tiêu dùng

Không những khách hàng cả tin bị thợ thông báo rằng: máy bị cháy vi xử lý, pin bị oxy hóa hay thậm chí là mọc rêu bên trong, và không thể sửa nổi trong khi chi phí thay đắt gần ngang ngửa với mua một chiếc máy mới. Và, bạn còn cần gì đến cục gạch vô dụng ý nữa? Thợ sẽ gợi ý mua lại của bạn chiếc máy với giá hữu nghị (không hơn giá đồng nát là bao) để xoa dịu nỗi buồn của bạn, cũng như thể hiện thiện chí của cửa hàng.

Đừng quá nhẹ dạ cả tin rồi vội vàng bán máy với giá rẻ mạt

Thế là, chiếc điện thoại, vốn dĩ có khi chỉ cần chạy lại phần mềm, chỉ với dăm chục một trăm lại nghiễm nhiên rơi vào túi thợ sửa chữa, nhanh chóng được khắc phục lỗi và xuất hiện trên các trang mua bán với giá đắt hơn hàng chục, thậm trí hàng trăm lần. Hãy nhớ rằng, điện thoại thường bị hỏng nặng khí vỡ màn hình hoặc chết bo mạch, vì thế từ 2 chiếc điện thoại “chỉ còn xác” không khó gì có thể lắp lại được một chiếc hoạt động được. Do đó đừng nên vội vàng bán chiếc điện thoại của mình với giá rẻ mạt: ở đâu đó vẫn đang có người cần mua chiếc máy của bạn.

(còn nữa)