Màn "ly hôn" giữa Apple và Imagination dấy lên nhiều lo ngại về lòng tin, cuộc chiến bản quyền và xa hơn nữa có thể giết chết các công ty chip đồ họa

Được thành lập năm 1985, Imagination Technologies là công ty thiết kế chip đặt trụ sở tại Herfordshire, Anh. Công ty hoạt động theo mô hình quản lý gia đình, có quan hệ làm ăn với Apple trong nhiều năm.

Gã khổng lồ 32 tuổi Anh quốc có khoảng 1.700 nhân viên và lần đầu niêm yết trên sàn chứng khoán London vào năm 1994, doanh thu khoảng 120 triệu bảng Anh giai đoạn từ năm đầu tiên cho tới tháng 4/2016.

Nhà sáng lập Hossein Yassaie của IT chắc chưa bao giờ nghĩ Apple sẽ hành xử với mình như vậy.

Theo tờ Financial Times, hơn nửa doanh thu của công ty đến từ Apple. Đó là lý do giá trị cổ phiếu Imagination lao dốc thảm hại hôm thứ Hai sau công bố ngừng hợp tác sử dụng GPU cho các dòng sản phẩm Táo khuyết.

Ngoài vi xử lý đồ họa, Imagination còn sáng tạo và cấp phép thiết kế vi xử lý video và truyền thông. Ở phần giới thiệu trên website chính, công ty cho biết hoạt động chủ yếu là tạo ra “các khối xử lý cần thiết cho SoC điện tử”.

Apple sở hữu khoảng 9,5% cổ phần Imagination và sử dụng thiết kế chip GPU cho iPhone, iPad và iPod từ năm 2008 theo thỏa thuận cấp phép. Nhưng trong tương lai, họ sẽ thay thế công nghệ của gã khổng lồ Anh quốc bằng thiết kế riêng do chính mình phát triển.

Với tiết lộ kế hoạch này, cổ phiếu Imagination đã giảm hơn 75% vào sáng thứ Hai, đồng nghĩa giá trị thị trường công ty bốc hơi khoảng 500 triệu bảng.

Imagination nói trong một tuyên bố: “Apple lên kế hoạch không sử dụng bằng sáng chế của Tập đoàn (Imagination) trên các dòng sản phẩm trong vòng 15 tháng đến 2 năm tới và như vậy (chúng tôi) sẽ không được hưởng thanh toán bản quyền theo thỏa thuận cấp giấy phép hiện hành”.

Cổ phiếu IT lao dốc hôm thứ Hai.

Apple không chỉ tự mình làm chip mà còn “hút máu” đối tác. John Metcalfe là COO của Imagination trong một thập kỷ và gần 20 năm kinh nghiệm làm việc trong công ty. Nhưng vào tháng 10/2015, ông đã được Táo khuyết thuê về phục vụ cho kế hoạch riêng.

Imagination còn hồ nghi, trong tương lai, không biết Apple sẽ tạo ra các thiết bị như thế nào mà không vi phạm luật sở hữu trí tuệ.

“Apple không đưa ra được bất kỳ bằng chứng nào chứng minh hãng sẽ không vi phạm bằng sáng chế, tài sản trí tuệ và thông tin mật của Imagination. Công ty đã yêu cầu Apple cung cấp cơ sở cụ thể nhưng họ từ chối”, Imagination cho biết.

“Thêm nữa, Imagination tin rằng, sẽ là thách thức lớn để thiết kế một kiến trúc GPU mới từ những hiểu biết cơ bản mà không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của họ, vì thế Imagination không chấp nhận cam kết của Apple”.

Theo giới phân tích, công ty Anh quốc cho biết sẽ tìm kiếm đối tác khác để cấp phép công nghệ, nhưng việc Apple ngưng hợp tác sẽ gây tổn thất nặng nề cho công ty.

Neil Campling, nhà phân tích tại Northern Trust nói với City A.M cho biết: “Chắc chắn, đó là thời khắc đen tối đối với Imagination. Họ chẳng thể làm gì khi sự thể đã như vậy. Apple chiếm hơn 50% doanh thu. Và khó khăn hơn nữa vì Apple đang tìm cách bán đi số cổ phiếu nắm giữ”.

Muốn thay thế khoảng trống Apple để lại, Imagination cần giành được nhiều hợp đồng với các OEM (nhà sản xuất gốc) khác. Nhưng điều này cần thời gian và trước mắt là 12 tháng vẫn làm việc cùng Táo khuyết. Nguy hiểm hơn, nếu Tim Cook chứng minh hướng đi xây dựng GPU riêng là đúng đắn thì sẽ có thêm nhiều cái tên làm theo. Khi đó, tương lai của Imagination bất định hơn bao giờ hết.