Món đồ chơi cho trẻ em này có thể cách mạng hóa ngành công nghiệp robot

Hanns Tappeiner gõ vài dòng code trên laptop của mình và bấm “Return”, một con robot nhỏ đang ngồi bên cạnh laptop, trông như một chiếc ô tô được nhân cách hóa trong một bộ phim của Pixar, gần như ngồi dậy ngay lập tức, lăn bánh trên bàn và đếm tới bốn. Đó là Cozmo, một robot đồ chơi với trí tuệ nhân tạo được ra mắt vào tháng trước bởi startup Anki ở San Francisco và Tappeiner là đồng sáng lập của công ty này, đang lập trình để dạy robot làm những việc mới.

Việc lập trình rất đơn giản – anh có thể dậy Cozmo xếp các khối hộp chồng lên nhau. Tappeiner đang sử dụng bộ phát triển phần mềm SDK mới ra mắt của Anki – thứ mà anh cho rằng ngay cả coder ít kinh nghiệm nhất cũng có thể sử dụng để tinh chỉnh hành vi của robot đồ chơi này. Và đó là một vấn đề lớn, ít nhất theo ý kiến của Anki.

Một đồ chơi thông minh với bộ SDK mà trẻ con cũng lập trình được

Công ty cho rằng bộ SDK của họ là bộ phát triển đầu tiên có được khả năng như vậy: một bộ kit cho phép bất cứ ai cũng có thể lập trình một robot thông minh, một robot có thể nhận ra khuôn mặt và định hướng khi đến các môi trường mới, và thậm chí bắt chước các cảm xúc. Với bộ kit này, Tappeiner cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng có lợi thế trong lĩnh vực robot.” Anh so sánh động thái này với việc Apple để mọi người phát triển ứng dụng cho iPhone.

Tuy nhiên, đó cũng là lối nói chung của hầu hết các startup nổi lên từ thung lũng Silicon. Nhưng Anki lại là một sự khác biệt lớn với các công ty khác. Quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng Marc Andreessen, người đã dẫn đầu trong vòng gây quỹ 50 triệu USD cho Anki vào năm 2013, gọi công ty này là “startup tốt nhất về robot mà tôi từng thấy.”

Điều này nghe có vẻ kỳ lạ khi sản phẩm của họ, Cozmo chỉ là một món đồ chơi với giá 180 USD, vốn thường thấy trong các hộp quà Giáng sinh, nhưng họ cũng có lý do chính đáng để tin vào điều đó. Khi nói về các robot thông minh, Cozmo đại diện cho một hình thức nghệ thuật, hay gần như vậy. Dù những loại robot thông minh này không phải lần đầu xuất hiện, nhưng trước đây chưa ai làm được như nó.

Tappeiner và các đồng nghiệp của anh, một đám tiến sĩ từ nhóm robot tại Đại học Carnegie Mellon, cũng như nhiều người khác trong lĩnh vực này, họ ngưỡng mộ các robot di động ấn tượng được tạo ra bởi công ty Boston Dynamics (thuộc sở hữu của Google), với những người máy giống như chó và người đã tạo ra sức hút về cơ khí.

Nhưng Tappeiner là người đặt ra các câu hỏi về ý nghĩa của những robot này. “Liệu có ý nghĩa gì với chúng ta hay không khi bây giờ tạo ra các robot nông nghiệp – hay sẽ phải mất thêm 20 năm nữa để thực sự làm tốt điều đó? Chúng ta có thể làm được điều này bây giờ.” Anh cho biết khi nhìn vào Cozmo, “một cách thực sự tốt.”

Anh tin rằng ý nghĩa của Cozmo còn lớn hơn thế, khi nó có thể cung cấp một hướng đi cho tương lai. Tạo ra các công cụ để ngay cả trẻ nhỏ cũng có thể sử dụng, một bộ kit giống như SDK của Anki có thể giúp ươm mầm cho một thế hệ các nhà nghiên cứu robot mới.

Nhưng không chỉ vậy, nó cũng cho các nhà nghiên cứu robot dày dạn kinh nghiệm một lối đi để tiến vào trái tim của đồ chơi tự động hóa này, và điều đó có thể giúp công việc ngày này tiến bộ hơn. “Khi chúng tôi còn học đại học,” CEO của Anki, Boris Sofman cho biết. “Bạn sẽ muốn trả 10.000 USD cho một nền tảng có thể làm 10 đến 15% những khả năng của Cozmo.”

Liệu Cozmo có phải là một robot có trí thông minh cách mạng?

Nate Koenig, CTO của nền tảng Open Source Robotics và là một nhà nghiên cứu robot lâu năm, cho rằng vẫn còn một số hoài nghi cho Cozmo. “Nó biểu cảm như thế nào? Liệu nó có thực sự phản hồi lại con người không?” Ông cho biết. “Tôi chắc chắn sẽ phải thận trọng trước khi mua nó.”

Nhưng ông cũng cho biết loại thiết bị dễ cài đặt mà không quá đắt đỏ, và ít nhất cũng khá thông minh này, có thể tạo ra các con đường mới cho việc nghiên cứu. “Bất kỳ robot nào mà bạn có thể lập trình để có một số tiếp xúc cảm xúc ở mức cơ bản với con người, đều là một công cụ nghiên cứu tuyệt vời.” Ông cho biết.

Robot vận chuyển đồ Kiva của Amazon.

Chúng ta không phải đã có sẵn những robot thông minh hơn hẳn món đồ chơi này hay sao? Không hẳn như vậy. Trong những sản phẩm đã được thương mại hóa, các robot thường làm việc trong dây chuyền lắp ráp hay di chuyển đồ đạc trong các nhà kho. Nhưng các robot này chỉ chuyên dụng với một số công việc cụ thể. Ví dụ robot Kiva trong nhà kho của Amazon có thể nhấc một thùng rác và di chuyển nó đi nơi khác, nhưng nó không thể tự dạy cho bản thân chơi cờ khi nghỉ ngơi.

Vậy còn các trí tuệ nhân tạo nổi tiếng thế giới của các ông lớn về công nghệ như Watson của IBM, AlphaGo của Google thì sao? Chúng đều sử dụng những kỹ thuật phức tạp cùng với lượng dữ liệu khổng lồ để phân tích. Watson của IBM có thể hiểu và trả lời một số câu hỏi nhất định. AlphaGo của Google chiến thắng con người trong cờ Vây. Hay một robot khác của Đại học Berkeley, California sử dụng mạng lưới thần kinh học sâu để dạy máy móc cách bật nắp chai.

AI Watson của IBM vượt qua con người ở trò chơi trả lời câu đố.

Theo một cách nào đó, Cozmo không hoàn toàn ở vị trí hàng đầu về nghiên cứu robot như vậy. Nó không sử dụng các mạng lưới thần kinh học sâu, một kỹ thuật AI hứa hẹn có thể tái phát minh ngành robot khi cho phép máy móc học được các nhiệm vụ thông qua việc phân tích một lượng khổng lồ các dữ liệu. Nó không có sức mạnh xử lý cần thiết cho việc này, và do nó không có kết nối Internet, nó cũng không thể lấy được sức mạnh đó qua các máy chủ từ xa.

Nhưng tính cách mạng của Cozmo thể hiện ở một điểm khác: sự biểu cảm. Với các kỹ thuật khác mà không phải phụ thuộc vào việc phân tích dữ liệu, Cozmo có thể nhận ra khuôn mặt của bạn. Nó có thể chọn và di chuyển các hộp, cho dù nó vẫn chưa sắp xếp chúng một cách cẩn thận. Và tùy từng sự kiện cụ thể nó có thể giả lập được cảm xúc. Nếu nó đi đến sát mép bàn, khuôn mặt của nó sẽ trông sợ hãi. Nếu nó thua một trò chơi với bạn, nó có thể bĩu môi và tìm người khác để chơi.

Như Koenig giải thích, loại “biểu cảm” này cung cấp một nền tảng cho những người khác để xây dựng tiếp trên đó. Nhờ có bộ SDK mới, thậm chí các nhà nghiên cứu có thể kết nối Cozmo với các AI khác, bao gồm cả các mạng lưới thần kinh học sâu – một khả năng mà Tappeiner cho biết Anki có thể tự mình khám phá.

Cuối cùng, khi phần cứng vẫn tiếp tục phát triển, các người máy như Cozmo sẽ có thể sử dụng AI như các mạng lưới thần kinh học sâu mà không cần kết nối liên tục với các trung tâm dữ liệu khổng lồ trên đám mây nữa. Các công ty như Google và IBM đang thúc đẩy tiến theo hướng này.

Vì vậy, Cozmo có thể là một đồ chơi, nhưng nó cũng là tương lai. Tương lai đó thể vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nhưng chúng ta phải bắt đầu từ nơi nào đó.

Tham khảo WIRED