NASA phản hồi tuyên bố về sao chổi liên sao 3I/ATLAS: 'Không phải tàu vũ trụ ngoài hành tinh'

Ngày 1/7/2025, các nhà thiên văn học đã phát hiện một vật thể di chuyển xuyên qua Hệ Mặt Trời với tốc độ đáng kinh ngạc, gần gấp đôi so với hai "vị khách liên sao" trước đó là ‘Oumuamua (2017) và sao chổi Borisov (2019). Vật thể này nhanh chóng được đặt tên là 3I/ATLAS, xác nhận là một sao chổi đến từ ngoài Hệ Mặt Trời.

Điểm khiến nó trở nên đặc biệt là phần nhân sao chổi, phần lõi rắn bên trong, không tính phần đầu bụi được ước tính có kích thước khoảng 5,6 km, lớn hơn nhiều so với các vật thể liên sao từng được biết đến.

Ngay lập tức, 3I/ATLAS đã trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng khoa học toàn cầu. Không chỉ vì nó là vị khách liên sao thứ ba được con người quan sát, mà còn bởi khả năng nó mang trong mình thông tin quý giá về sự hình thành và tiến hóa của các hệ hành tinh khác trong thiên hà. Những vật thể như thế này có thể đã tồn tại hàng tỷ năm, ra đời ở những khu vực xa xôi, và nay tình cờ "ghé thăm" Hệ Mặt Trời của chúng ta.

Thế nhưng, giữa lúc các nhà khoa học vẫn còn bận rộn với những phép đo và phân tích ban đầu, Giáo sư Avi Loeb, nhà vật lý thiên văn nổi tiếng của Đại học Harvard đã đưa ra một tuyên bố gây tranh cãi: 3I/ATLAS có thể không phải là sao chổi, mà là một "tàu vũ trụ tiên tiến" do một nền văn minh ngoài hành tinh gửi tới.

Trong một loạt bài viết trên blog cá nhân, Loeb gợi ý rằng vật thể này có thể được thiết kế để "tránh né" sự quan sát từ Trái Đất. Ông lập luận, 3I/ATLAS đạt điểm cận nhật, vị trí gần Mặt Trời nhất ở phía đối diện với Trái Đất.

Điều này, theo ông, có thể là một lựa chọn có chủ đích để tránh bị các kính viễn vọng trên Trái Đất theo dõi khi nó sáng nhất. Loeb thậm chí còn dự đoán rằng nếu 3I/ATLAS thực hiện một thao tác gia tốc đặc biệt vào cuối năm 2025, nó hoàn toàn có thể tiếp cận Trái Đất.

Đi xa hơn, Loeb liên hệ giả thuyết của mình với khái niệm "Rừng Tối" trong vũ trụ học, nơi các nền văn minh, vì lo sợ nhau, có thể chọn cách tấn công phủ đầu bất kỳ dạng sống nào khác để đảm bảo sự tồn tại.

Theo ông, 3I/ATLAS có thể là một "tàu thăm dò" mang tính thù địch, được gửi đến để quan sát hoặc thậm chí tiêu diệt Trái Đất. Những tuyên bố này ngay lập tức gây chấn động, làm dấy lên một làn sóng tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội và các diễn đàn khoa học.

Tuy nhiên, giới khoa học chính thống, trong đó có NASA, đã nhanh chóng phản hồi để trấn an dư luận. Tom Statler, nhà khoa học cao cấp của NASA phụ trách nghiên cứu các thiên thể nhỏ trong Hệ Mặt Trời, nhấn mạnh rằng tất cả dữ liệu thu thập được đều chỉ ra 3I/ATLAS là một sao chổi tự nhiên. "Nó trông giống sao chổi, hoạt động giống sao chổi, và có những đặc tính hoàn toàn phù hợp với hiểu biết của chúng ta về sao chổi", Statler nói với tờ The Guardian .

Ông cũng cho rằng mặc dù 3I/ATLAS có một số điểm khác biệt nhỏ so với các sao chổi quen thuộc trong Hệ Mặt Trời, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy nó là một vật thể nhân tạo.

Trái lại, các đặc điểm quan sát được như phần đầu bụi, sự thoát khí khi tiến gần Mặt Trời và quỹ đạo di chuyển đều khớp với mô hình của một sao chổi thông thường. "Bằng chứng hiện tại cho thấy nó là một thiên thể tự nhiên. Nó là một sao chổi", Statler kết luận.

Các nghiên cứu khoa học công bố sau đó cũng củng cố nhận định này. 3I/ATLAS được xác định là sao chổi đầu tiên từ ngoài Hệ Mặt Trời có thể quan sát rõ ràng với phần đầu bụi phát triển.

Đồng thời, đây cũng là sao chổi di chuyển nhanh nhất từng được con người ghi nhận. NASA khẳng định rằng vật thể này không phải là mối đe dọa đối với Trái Đất, và không hề mang trong mình công nghệ bí ẩn nào từ một nền văn minh ngoài hành tinh.

Mặc dù vậy, giả thuyết của Loeb vẫn thu hút sự chú ý rộng rãi. Thực tế, đây không phải lần đầu tiên ông đưa ra quan điểm gây tranh cãi như vậy. Trước đây, Loeb từng khẳng định rằng ‘Oumuamua, vật thể liên sao đầu tiên được phát hiện có thể là một "cánh buồm ánh sáng" do người ngoài hành tinh chế tạo.

Các đồng nghiệp của ông trong giới thiên văn học nhiều lần cho rằng những giả thuyết này thiếu cơ sở bằng chứng, song không thể phủ nhận rằng chúng khơi gợi trí tò mò của công chúng và thu hút sự quan tâm lớn đối với lĩnh vực nghiên cứu không gian.

Trong bối cảnh nhân loại đang mở rộng khả năng quan sát vũ trụ, những vị khách liên sao như 3I/ATLAS đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chúng không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về nguồn gốc và sự đa dạng của các hệ hành tinh, mà còn đặt ra những câu hỏi thú vị về sự tồn tại của sự sống ngoài Trái Đất. Tuy nhiên, giới khoa học nhấn mạnh rằng mọi kết luận cần dựa trên bằng chứng quan sát cụ thể, thay vì những giả thuyết mang tính suy đoán.

Trong thời gian tới, các nhà thiên văn học sẽ tiếp tục theo dõi quỹ đạo của 3I/ATLAS khi nó tiến gần hơn đến Mặt Trời. Mặc dù vào thời điểm cận nhật, nó sẽ nằm ngoài tầm quan sát trực tiếp từ Trái Đất, song các dữ liệu thu được hứa hẹn sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin quý giá. NASA khẳng định rằng, dựa trên tất cả quan sát hiện tại, không có lý do nào để tin rằng 3I/ATLAS là một "tàu vũ trụ ngoài hành tinh" như giả thuyết lan truyền.