Nghi ngờ dùng trộm dữ liệu của OpenAI, Microsoft vẫn tích hợp DeepSeek lên đám mây của mình

Trong bối cảnh căng thẳng công nghệ Mỹ-Trung tiếp tục leo thang, Microsoft đã gây bất ngờ khi chính thức tích hợp mô hình trí tuệ nhân tạo DeepSeek-R1 của startup Trung Quốc vào nền tảng đám mây Azure và GitHub. Động thái này diễn ra ngay sau khi Bloomberg đưa tin Microsoft và OpenAI đang điều tra nghi vấn DeepSeek sử dụng dữ liệu từ OpenAI mà không được phép, làm dấy lên tranh cãi về tính minh bạch trong cuộc đua AI toàn cầu.

Tại cuộc họp báo công bố kết quả tài chính quý gần đây, CEO Microsoft Satya Nadella đã dành lời khen cho DeepSeek: "Họ có những đổi mới thực sự. Tất nhiên, giờ đây những thứ đó sẽ trở thành hàng hóa và được sử dụng rộng rãi." Ông nhấn mạnh rằng Microsoft luôn tìm cách tối ưu chi phí vận hành AI, đồng thời khẳng định công ty vẫn sẽ chi 80 tỷ USD cho hạ tầng trung tâm dữ liệu trong năm tài khóa 2025.

Tuy nhiên, lời khen này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Bloomberg tiết lộ Microsoft và OpenAI đang xem xét liệu một nhóm liên quan đến DeepSeek có "thu thập dữ liệu đầu ra từ công nghệ của OpenAI trái phép" hay không. Dù chưa có kết luận chính thức, việc Microsoft nhanh chóng đưa DeepSeek-R1 lên Azure AI Foundry — kho lưu trữ hơn 1.800 mô hình AI — cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành đang vượt qua cả rào cản pháp lý.

Quyết định này được đưa ra không lâu sau khi Microsoft không còn là nhà cung cấp dịch vụ đám mây độc quyền dầnh cho OpenAI. Việc cha đẻ của ChatGPT tham gia dự án xây dựng hạ tầng AI trị giá 500 tỷ USD của tổng thống Trump đã buộc họ phải đa dạng hoá nhà cung cấp các dịch vụ nền tảng cho mình.

DeepSeek-R1: Cú hích làm rung chuyển thị trường

Ra mắt đầu tháng 1/2025, DeepSeek-R1 nhanh chóng trở thành hiện tượng toàn cầu. Mô hình này gây sốc khi vượt mặt ChatGPT về lượt tải trên App Store chỉ sau 72 giờ, đồng thời giảm 10–30 lần chi phí đào tạo nhờ tối ưu phần cứng. Theo The Verge, thành công của DeepSeek-R1 đã khiến vốn hóa thị trường của NVIDIA bốc hơi gần 600 tỷ USD do lo ngại nhu cầu chip AI sẽ sụt giảm.

Phó chủ tịch nền tảng AI của Microsoft, bà Asha Sharma, cho biết DeepSeek-R1 đã trải qua quy trình "đánh giá an toàn nghiêm ngặt", bao gồm kiểm tra hành vi mô hình bằng AI và rà soát rủi ro bảo mật. Microsoft còn lên kế hoạch phát hành phiên bản R1 thu gọn để chạy cục bộ trên máy tính Copilot+ PC, nhằm xoa dịu lo ngại về quyền riêng tư khi dữ liệu người dùng được lưu trữ tại máy chủ Trung Quốc.

Trước sự trỗi dậy của DeepSeek, CEO OpenAI Sam Altman tuyên bố công ty sẽ "tăng tốc ra mắt sản phẩm mới", đồng thời phát hành phiên bản ChatGPT tùy chỉnh dành riêng cho các cơ quan chính phủ Mỹ. Động thái này được xem như nỗ lực củng cố vị thế của OpenAI trước làn sóng AI giá rẻ từ Trung Quốc.

Về phía đối thủ nội địa, Alibaba đã chọn ngày đầu năm mới âm lịch để ra mắt Qwen 2.5 — bản nâng cấp mô hình AI nội địa — nhằm khẳng định tham vọng không đứng ngoài cuộc đua. Sự kiện này cho thấy Trung Quốc đang đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ AI như một phần chiến lược cạnh tranh toàn cầu.

Việc hợp tác với DeepSeek giúp Microsoft đa dạng hóa nguồn cung AI, giảm phụ thuộc vào OpenAI sau hàng loạt tranh cãi về quyền kiểm soát mô hình. Tuy nhiên, rủi ro pháp lý tiềm ẩn có thể làm phức tạp mối quan hệ với đối tác chiến lược này. Trả lời phóng viên, Nadella nhấn mạnh: "Mô hình dù tốt đến đâu cũng phải có chi phí hợp lý — nếu quá đắt, nó vô dụng."

Câu chuyện Microsoft-DeepSeek phản ánh một nghịch lý của ngành công nghệ: Ranh giới giữa hợp tác và cạnh tranh ngày càng mong manh. Khi các tập đoàn đa quốc gia săn đón giải pháp AI giá rẻ từ Trung Quốc, câu hỏi về an ninh dữ liệu và sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục là gánh nặng cho ngành công nghiệp tỷ đô này. Trong bối cảnh đó, DeepSeek-R1 không chỉ là một mô hình AI — nó trở thành biểu tượng cho cuộc đua quyền lực công nghệ đang định hình lại trật tự toàn cầu.