Người hùng Internet của những năm 90, hồn ở đâu bây giờ?

Verizon vừa mua lại một phần của Yahoo với số tiền 4,8 tỷ USD cho “mảng tài sản Internet cốt lõi” – tìm kiếm, email, tài chính, tin tức và thể thao, Tumblr, Flickr. Về cơ bản, thương vụ này đã viết nên chương cuối cho một trong những công ty Internet có thời gian vận hành lâu nhất.

Năm ngoái, Verizon cũng đã mua lại một người tiên phong khác trong thế giới Internet, AOL (hay còn gọi là American Online) với giá 4,4 tỷ USD – để nắm trong tay công nghệ quảng cáo hướng đối tượng của họ và các trang nội dung như Huffington Post và TechCrunch.

Vậy những thương hiệu lớn còn lại, những tên tuổi từng thống trị Internet thời kỳ đầu đâu rồi? Dưới đây là vài dòng tưởng nhớ về một vài người trong số họ. (Trên thực tế, Yahoo và AOL đã mua một tá trong số họ, cho dù một vài cái tên khác sống sót lâu hơn bạn nghĩ).

CompuServe

CompuServe ra mắt người tiêu dùng như một dịch vụ thông tin trực tuyến dạng dial-up vào năm 1979, và sự phổ biến của nó bắt đầu nhẩy vọt trong những năm 1980 và 1990. Có thể xem dịch vụ công ty như một cổng thông tin trực tuyến nguyên bản, với tin tức, tán gẫu, chia sẻ file – trải nghiệm đầu tiên cho các dịch vụ tương tự phổ biến vào ngày nay.

Giao diện đen trắng của CompuServe.

H&R Block (đơn vị đại diện thuế của công ty) đã mua lại CompuServe vào năm 1980 và năm 1997 đã bán lại nó cho WorldCom. Đến lượt mình, công ty này sau đó cũng chuyển tập khách hàng đăng ký dịch vụ của mình cho đối thủ đang lên là AOL. Sau khi trải qua một thương vụ sáp nhập và chia tách với Time Warner, AOL chính thức đóng cửa CompuServe vào năm 2009.

Prodify

Một đối thủ trẻ tuổi của CompuServe, Prodigy là một dịch vụ thông tin cho máy tính gia đình, ra mắt trên cả nước Mỹ vào năm 1990 khi hợp tác với Sears và IBM, khác biệt hóa chính mình với đối thủ bằng cách bổ sung thêm đồ họa và hỗ trợ quảng cáo. Theo trang WIRED, dịch vụ này mất tiền và người dùng vào đầu những năm 1990, sau đó phải trải qua quá trình khởi động lại vào năm 1993.

Giao diện nhiều mầu của Prodigy.

Dịch vụ Prodigy Classic chính thức đóng cửa vào năm 1999, với lý do sự cố Y2K, và trang Atlantic có một bài dài nói về những gì đã xảy ra với công ty này. Công ty định vị lại bản thân như một nhà cung cấp dịch vụ Internet và được thâu tóm hoàn toàn bởi công ty thông tin SBC, giờ được biết đến với cái tên AT&T.

AltaVista

Được công ty Digital Equipment trình làng vào năm 1995 như một dự án thử nghiệm, AltaVista – hay còn gọi là một trang web “siêu mạng nhện” – về cơ bản đây chính là người tiền nhiệm cho thuật toán lập chỉ mục của Google.

Công ty này sau đó bị đổi chủ một vài lần: Compaq Computer mua lại AltaVista vào năm 1998 với giá 3,3 triệu USD, người khổng lồ một thời của Internet CMGI mua lại nó vào năm 1999 với giá 2,3 triệu USD, công ty quảng cáo Overture Services mua lại nó vào năm 2003 với giá 140 triệu USD, và sau đó chính Overture Services bị thâu tóm bởi Yahoo trong cùng năm. Yahoo chính thức đóng cửa AltaVista vào năm 2013.

GeoCities

GeoCities giống như phiên bản gốc của Facebook hoặc MySpace? Bạn có thể tìm thấy một cộng đồng và tự xây dựng cho mình những hình ảnh động quay tròn, đầy mầu sắc với hàng loạt các phông chữ khác nhau, một trang web cá nhân hoàn toàn tuyệt diệu. Sau khi ra mắt vào giữa những năm 90, Yahoo đã mua lại GeoCities với giá hơn 3,5 tỷ USD vào thời kỳ bùng nổ bong bóng dot-com vào năm 1999, biến nó thành Yahoo! Geocities và cuối cùng đóng cửa nó vào năm 2009.

Một trang cá nhân trên GeoCities.

Nhưng nếu bạn là người hoài cổ, nhờ vào Internet, bạn vẫn có thể tìm thấy những trang Geocities này.

Ask Jeeves

Bạn có còn nhớ người quản gia trên web, Jeeves chứ? Đây là người trả lời các câu hỏi của bạn trên web, giống như những gì Siri ngày nay đang làm.

Được ra mắt vào năm 1996, Jeeves không sống sót nổi với sự xuất hiện của cỗ máy tìm kiếm Google. Bị IAC mua vào năm 2005 (IAC là công ty sở hữu các doanh nghiệp như OkCupid, Tinder, The Daily Beast, CollegeHumor và Vimeo), website này trải qua nhiều tái khởi động trở lại, sau đó từ bỏ mảng tìm kiếm và nổi lên với cái tên Ask.com.

AngelFire

Thật đáng ngạc nhiên, nhà xây dựng và lưu trữ website này vẫn tồn tại. Ra mắt vào năm 1996, nó được mua lại một năm sau bởi một startup thời dot-com khác WhoWhere. Đến lượt mình startup này cũng bị thâu tóm vào năm 1998 bởi Lycos, một công ty mà CNN mô tả tại thời điểm đó như “trang web phổ biến thứ tư trên thế giới, đứng sau American Online, Yahoo và Microsoft.”

Lycos, sau nhiều lần sang tay, đổi chủ hiện thuộc về công ty truyền thông kỹ thuật số của Ấn Độ, Ybrant Digital.

Netscape

Là đứa con tinh thần của những người sau đó đã trở thành huyền thoại, Mark Andreesen và Jim Clark đến từ Silicon Graphics, trình duyệt Netscape đánh bại Microsoft trên thị trường vào năm 1994. Sau một cái mà Engadget gọi là “cuộc chiến trình duyệt dữ dội”, Netscape buộc phải công bố mã nguồn của mình, nhưng đó lại là điều giúp thúc đẩy sự sáng tạo của Mozilla.

AOL mua lại Netscape với mức giá của thời bong bóng dot-com, 4,2 tỷ USD vào năm 1998, cho dù cuối cùng thương vụ này tốn đến 10 tỷ USD. Khi Firefox bắt đầu trở nên nổi tiếng, AOL đã rất nỗ lực để làm Netscape phổ biến trở lại nhưng cuối cùng vẫn phải dừng hỗ trợ nó vào năm 2008.

ICQ

Được ra mắt vào năm 1996 bởi công ty Israel, Mirabilis, dịch vụ chat “I seek you” là một biến thể khác của AIM và Yahoo Messenger (cả hai tên tuổi này giờ vẫn còn tồn tại, và Yahoo Messenger hiện vẫn được ưa chuộng bởi các nhà buôn dầu mỏ).

AOL thâu tóm Mirabilis vào năm 1998 với mức giá 287 triệu USD và bán phần mềm ICQ cho hãng đầu tư của Nga, Digital Sky Technologies vào năm 2010 với mức giá 188 triệu USD.

Ngoài các tên tuổi trên, vẫn còn một số thương hiệu của những năm 90 vẫn còn tồn tại đến tận bây giờ như: eBay (giờ đang sở hữu Stubhub, trước đây từng sở hữu Skype, Craigslist và PayPal), Match.com (giờ được sở hữu bởi IAC, cùng với Tinder và OkCupid), Amazon.com (người sở hữu Zappos, Audible), MapQuest (ra mắt vào những năm 90 như một dịch vụ web, bị mua lại bởi AOL, giờ cũng đang sở hữu bởi Verizon), WebMD (kết quả của một thương vụ sáp nhập vào năm 1990, được hỗ trợ bởi Microsoft và người đồng sáng lập của Netscape).

Tham khảo NPR