Những con số gây choáng cho thấy bong bóng xe điện đang xì hơi: Amazon, Ford đốt 12,3 tỷ USD vào những dự án thất bại, có công ty mất 75% giá trị sau 1 năm

Theo hãng tin CNN, bong bóng xe điện đang xì hơi nhanh chóng khi 2 tập đoàn lớn là Amazon hay Ford cho biết đã lỗ tổng cộng 12,3 tỷ USD trong quý I/2022 vì chi tiền đầu tư cho hãng ô tô điện Rivian. Kết quả này đã gây thất vọng lớn cho những nhà đầu tư muốn nhanh chóng biến mảng công nghệ này thành mỏ vàng mới.

Tuy nhiên, tờ Telegraph lại cho rằng sự xì hơi của bong bóng xe điện lại là điều tốt cho người tiêu dùng bởi những hãng như Sony hay Apple cũng đều phải đổ cả tỷ USD đầu tư trước khi thực sự được hưởng trái ngọt.

Chiếc xe điện Vision-S01 của Sony ra mắt đầu năm 2022

Cách mạng là tốn kém

Tờ Telegraph cho biết những người chơi mới như Sony hay Apple đều đang tuyên bố các dự án phát triển xe điện của riêng mình. Trong khi Sony tự làm thì Apple hợp tác với Stellantis, một liên doanh giữa Chrysler và Fiat.

Không chịu kém cạnh, Mercedes cũng cho biết đang phát triển ắc quy có thể giúp xe điện chạy 600 dặm (966 km).

Hàng loạt các hãng đổ xô vào xe điện là điều dễ hiểu khi tổng giá trị vốn hóa thị trường của Tesla tăng đến 100 tỷ USD đầu năm 2022. Thế nhưng, việc đổ quá nhiều tiền sẽ dẫn đến bong bóng xì hơi bởi đây vẫn là một thị trường tiềm năng khá mới và chưa ai khẳng định được tương lai sẽ như thế nào. Hậu quả là rất nhiều nguồn vốn bị lãng phí, nhiều công ty sẽ phải đóng cửa vì cược sai.

Dẫu vậy theo Telegraph, dù thị trường có tắm máu đi chăng nữa thì người tiêu dùng vẫn sẽ có thêm nhiều lựa chọn, công cuộc phát triển xe điện vẫn sẽ được đẩy nhanh. Thậm chí bong bóng phình to rồi xì hơi rồi lại phình to là điều thường thấy của thị trường khi xe điện được đánh giá là sản phẩm sẽ thay thế được ô tô xăng chứ không phải công nghệ nhất thời.

Một trong những lợi ích đầu tiên khi xe điện được đầu tư lớn bất chấp bong bóng có xì hơi hay không là họ sẽ có thêm nhiều lựa chọn. Với lượng lớn các hãng xe ô tô, thậm chí cả những startup mới trong ngành đổ hàng tỷ USD vào đây, người dùng sẽ sớm có nhiều loại xe điện với kiểu dáng, dịch vụ khác nhau thay vì chỉ 1 ông lớn Tesla như hiện nay.

Thậm chí, người dùng không cần phải mua cả một chiếc xe điện mà có thể thuê chúng để đi chơi cuối tuần hoặc thông qua các ứng dụng điện thoại.

Thêm nữa, việc đốt tiền vào mảng xe điện hiện nay sẽ tăng sức cạnh tranh, thúc đẩy tiến trình cải tiến, nghiên cứu và tạo nên những bước đột phá mới nhanh hơn.

Mặc dù hiện Tesla đã có những bước đột phá chính nhưng chúng vẫn cần nhiều cải tiến, từ nguyên liệu sản xuất ắc quy cho đến mẫu mã, hạn mức cung ứng năng lượng, tốc độ sạc... Bên cạnh đó, người tiêu dùng hoàn toàn có thể mong muốn những thân xe khác nhau để phù hợp nhu cầu, hoặc những tiện ích đi kèm sao cho thỏa mãn khách hàng nhất.

Một lợi ích nữa khi bong bóng xe điện bị phình to và xì hơi là chúng giúp kết liễu xe xăng nhanh hơn. Cách đây vài năm, câu chuyện xe điện thay thế ô tô xăng dầu truyền thống tưởng chừng như hão huyền thì nay, việc xe điện phủ sóng hoàn toàn đường phố vào cuối thập niên này là điều có thể xảy ra.

Tại Anh, khoảng ¼ số xe mới bán ra trong đầu năm 2021 là ô tô điện, trong khi tỷ lệ này là gần 90% ở Na Uy. Bình quân cứ mỗi 19 người Na Uy thì có 1 công dân sử dụng xe điện, tỷ lệ thuộc hàng cao nhất thế giới.

Nguyên nhân cũng dễ hiểu khi giá thành sản xuất liên tục hạ thấp, trong khi chính phủ thì hỗ trợ người mua xe điện nhằm bảo vệ môi trường.

Ví dụ, chính phủ Na Uy đánh thuế bảo vệ môi trường rất lớn với những ô tô chạy xăng truyền thống nhưng lại miễn trừ với EV. Dòng xe điện còn được giảm 25% thuế VAT, qua đó khiến chi phí mua và sử dụng xe điện cạnh tranh hơn so với ô tô chạy xăng. Đó là chưa kể đến chi phí sạc điện, thay ắc quy rẻ hơn so với việc bơm xăng liên tục.

Tất nhiên, việc hàng tỷ USD bị đốt vào dự án thất bại, nhà đầu tư thất vọng hay những nốt trầm của ngành xe điện là không tránh khỏi. Dẫu vậy, thất bại là điều tất yếu phải trải nếu muốn tới những thành công, nhất là khi xe điện đã được đánh giá chắc chắn là cuộc cách mạng mới về công nghệ.

Những nỗi lo

Quay trở lại câu chuyện của Amazon và Ford, cổ phiếu hãng Rivian mà họ đầu tư đã mất 75% giá trị kể từ khi niêm yết lần đầu ra công chúng vào năm 2021. Tổng giá trị vốn hóa của Rivian vào tháng 11/2021 nhiều hơn cả Ford và GM, thế nhưng giờ đây lại chỉ bằng một nửa.

Giá cổ phiếu Tesla từ đầu năm đến nay

Trong năm ngoái, Rivian đã sản xuất 1.015 chiếc xe nhưng vẫn thấp hơn mức 1.200 chiếc mục tiêu. Sản lượng của hãng đã tăng hơn 100% kể từ năm 2021 với 2.553 chiếc trong 3 tháng đầu năm 2022, thế nhưng như vậy là chưa đủ để có lợi nhuận.

Hiện công ty đang có kế hoạch xây dựng thêm nhà máy tại Gieorgia để hướng tới 200.000 chiếc xe mỗi năm.

Không riêng gì các hãng xe điện Mỹ, những công ty ô tô điện ở Trung Quốc cũng bị mất giá cổ phiếu. Hãng Nio đã mất 49% giá cổ phiếu từ đầu năm đến nay trong khi X-Peng mất 52%, BYD là 17%. Thậm chí đến hãng xe điện lớn nhất thế giới là Tesla cũng mất 37% từ đầu năm đến nay.