Nike vs adidas: Ai mới là vua của những đôi giày hợp tác?

Nếu như trong thế giới smartphone có cuộc chiến bất phân thắng bại giữa Apple và Samsung, thì trong làng thời trang thể thao có Nike và adidas.

Đều được coi là những "ông lớn", nổi bật nhất trong lĩnh vực streetstyle và sneakers. Chỉ có Nike và adidas mới xứng đáng được mang ra so sánh với nhau. Vài năm trở lại đây, hai cái tên này phải đối mặt với nhau trong cuộc chiến giành thị phần và uy thế thương hiệu.

Cả Nike và adidas đều có những đóng góp to lớn và quan trọng vào sự phát triển của thời trang thế giới. Rõ ràng, đường đi nước bước, xu hướng phát triển của hai thương hiệu này khá khác biệt, đôi khi là đối lập. Tranh luận về việc Nike hay adidas nổi bật hơn là việc đến cả những chuyên gia thời trang và kinh tế phải đau đầu.

Nike hay adidas? Những nhận định của chúng ta chủ yếu đền từ sự lựa chọn cá nhân, gu thời trang và cả những định kiến.

Khoan nói về chiến lược cũng như đặc trưng của "dấu phảy" và "ba vạch", hãy nói về Collaboration (sản phẩm hợp tác) - một trong những "vũ khí" quan trọng trong việc khẳng định sức mạnh sức mạnh thương hiệu, thu hút sự chú ý của dư luận, đặc biệt là người yêu thời trang.

Những phân tích và đánh giá chuyên sâu dưới đây sẽ cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn về sản phẩm hợp tác của Nike và adidas.

Collaboration hay collab - thường viết tắt là "X", để chỉ những phiên bản giày độc đáo, được thiết kế bởi các thương hiệu thời trang, nhân vật có sức ảnh hưởng (ca sĩ, vận động viên, nhà thiết kế) hợp tác thiết kế. Thông thường, những phiên bản này sẽ mang dấu ấn cá nhân hay thương hiệu gốc, được phát hành với số lượng hạn chế tại một số cửa hàng được chỉ định. Nói cách khác, giày collab được tạo ra để tôn vinh và nâng cao giá trị sản phẩm và thương hiệu.

Cuối cùng, sneakers collab phần lớn có giá bán lẻ (retail) lẫn bán lại (resell) cực cao vì sự hiếm có khó tìm của chúng.

Trên thế giới, có vô vàn món đồ collab nhưng trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ chỉ nói về sneakers collab của hai "kỳ phùng địch thủ": Nike và adidas.

Trong 2 năm vừa qua, adidas đã, đang và sẽ tiếp tục tập trung nhân lực, chất xám cũng như giữ vững tầm nhìn của các sản phẩm collab. Đánh mạnh vào thế hệ trẻ tôn thờ thời trang đường phố và mạng xã hội. Dù những người hâm mộ trung thành, đã lớn tuổi của adidas chắc chắn sẽ đánh giá cao những thiết kế cổ điển của "ba vạch" như Gazelle, Samba hay Superstar...

HYPEBEAST X adidas ULTRA BOOST UNCAGED

Undefeated x Bape x adidas Superstar

Raf Simons x adidas Originals Ozweego 2

Nhưng trong nhóm tuổi từ 18 - 25, giới trẻ sẽ nghiêng về các sản phẩm collab của adidas với Kanye West, Palace Skateboards, Raf Simons... Chưa kể đến những đối tác khác của adidas được truyền thông nhắc đến liên tục.

Kanye West - kẻ tạo ra đế chế Yeezy hoàn toàn mới cho adidas

Những mẫu sneakers như Raf Simons x adidas Originals Ozweego và Kanye West x adidas Originals YEEZY Boost 350 được giới mộ điệu phong "thánh", trở thành hai trong số nhiều biểu tượng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ. Nếu bạn cảm thấy vô lý, hãy chịu khó theo dõi những Fashion Week trên thế giới, hay đơn giản là theo dõi các group về sneakers tại Việt Nam.

Trong quá khứ, adidas đã đi lên một phần lớn nhờ triết lý của Adolf Dassler, luôn mở rộng vòng tay chào đón các đối tác và vận động viên nổi tiếng, giữ mối quan hệ khăng khít với họ. Việc này hoàn toàn có lợi cho hình ảnh của thương hiệu. Để làm nên một sản phẩm collab thành công, đòi hỏi sự hợp tác tuyệt đối của từ các bên tham gia.

Nhận được sự tín nhiệm của các đối tác, adidas tiếp tục tăng cường mối quan hệ hợp tác với những tên tuổi đến từ Nhật Bản như Kolor, White Mountaineering và cái tên không thể không nhắc đến: Yohji Yamamoto với sản phẩm Y-3 từ năm 2003, thời điểm sản phẩm collab giữa đồ thể thao và thời trang bắt đầu lên ngôi. Ngoài ra, đang có những tin đồn về sự kết hợp giữa adidas với Hender Scheme, dự kiến sẽ ra mắt vào cuối năm 2017.

Yohji yamamoto - cha đẻ của dòng sản phẩm adidas Y-3 và adidas Y-3 Qasa - một trong những sản phẩm collab đáng sở hữu nhất trong thời điểm hiện tại

Tất cả chúng ta, đều không thể phủ nhận sự ảnh hưởng mạnh mẽ của adidas đến văn hóa, thời trang toàn cầu. Tuy nhiên, có vẻ như adidas đôi lúc đã làm quá và tạo nên nhiều sự ồn ào không cần thiết. Có thể ví von chiến lược hiện tại của adidas với những sản phẩm collab bằng thuật ngữ "white noise" (loại âm thanh với tần số thấp, phát đều đặn liên tục).

Dù các thương hiệu khác đã sở hữu các hình thức collab đơn lẻ từ những năm 70 hay thậm chí là trước đó thì Nike vẫn tạo ra dấu ấn riêng cho những sản phẩm collab của mình với ngôn ngữ thiết kế ấn tượng cũng như khéo léo dẫn dắt khách hàng vào những câu chuyện đầy mê hoặc.

Storytelling không chỉ là cách để kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai, mà còn là cách thức lan truyền cảm xúc giữa con người với con người. Nike chọn hình thức marketing này dựa trên việc xây dựng, phát triển và lan tỏa những câu chuyện lý thú, có liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến các sản phẩm.

Nhiều chuyên gia cho rằng, chính truyền hình phương Tây với hình thức quảng cáo theo serie (commercial serial) vào những năm 1980 - 1990, là dấu mốc quan trọng cho storytelling và Nike không nằm ngoài xu thế đó.

Ví dụ như câu chuyện của Nike với thương hiệu UNDERCOVER - hình ảnh thu nhỏ của thời trang đường phố Nhật Bản.

Jun Takahashi - Nhà thiết kế của UNDERCOVER

Jun Takashi, nhà thiết kế thời trang của UNDERCOVER đã gây ảnh hưởng lớn tới thời trang hiện đại. Với quan điểm "tạo ra tiếng vang, không tạo ra quần áo" bằng cách pha trộn những đường nét văn hóa kinh điển của punk; pop; goth và bondage lại với nhau.

Ngoài ra, Jun Takashi còn là thành viên tích cực trong hội nhóm những người yêu chạy bộ tại Tokyo, chính anh cũng từng thừa nhận thể thao đã ảnh hưởng tới những thiết kế của UNDERCOVER.

Một số sản phẩm trong bộ sưu tập Nike x UNDERCOVER GYAKUSOU

Những chia sẻ có chọn lọc đó đã trở thành "backstory" hoàn hảo cho bộ sưu tập GYAKUSOU của Nike, mang phong cách thể thao, thân thiện nhưng vẫn độc đáo với color-block.

Hay gần đây là bộ sưu tập ACRONYM x Nike Presto Mid của Nikelab. Tất cả bắt đầu khi Errolson Hugh - Đồng sáng lập kiêm nhà thiết kế của thương hiệu ACRONYM - thương hiệu với những sản phẩm may mặc công nghệ cao, lọt vào mắt xanh của Mark Parker - CEO hiện tại của Nike.

Errolson Hugh - Đồng sáng lập kiêm nhà thiết kế của thương hiệu ACRONYM

Hugh được trao cơ hội làm mới lại dòng sản phẩm ACG (All Conditions Gear - chấp hết mọi thể loại thời tiết) của Nike.

Bỏ sau lưng những tone màu sáng chói, nâng cao vai trò của những tone màu mạnh mẽ, âm tính hơn, ngoài ra tính thực tiễn của các sản phẩm còn được thể hiện qua chất liệu dệt may công nghệ cao, chống chịu tốt trước thời tiết khắc nghiệt.

Hình thức thiết kế của Hugh đảm bảo tính hài hòa, cân bằng. Tạo ra sự thoải mái cho người mặc, cũng có nhiều lựa chọn cho họ để tìm ra những sản phẩm, màu sắc, kiểu dáng phù hợp nhất.

Có thể nói, bộ sưu tập Acronym x Nike Air Presto Mid là một trong số ít những sản phẩm collab thành công về cả thẩm mỹ lẫn giá trị sử dụng cốt lõi.

Acronym x Nike Air Presto Mid Collection

Giờ chúng ta sẽ quay về năm 2002, khi Nike bắt tay thương hiệu đình đám Supreme đến từ New York.

Supreme có rất nhiều các sản phẩm collab vô vàn những tên tuổi lớn, từ thời trang, công nghệ, đồ thể thao, đồ chơi hay thậm chí cả lĩnh vực nội thất. Độ "hot" của Supereme có lẽ không cần bàn tới: từ viên gạch nung hay chiếc áo phông trắng basic đơn giản, chỉ cần thêm box-logo Supreme thôi là giá trị của chúng sẽ tăng gấp trăm lần.

Bộ nhận diện thương hiệu không thể lẫn đi đâu được của Supreme

SUPREME x NIKE Air Force 1 High

Với sản phẩm collab đầu tiên, Supreme muốn thể hiện tình yêu của những skater ở New York. Họa tiết da voi trứ danh trên giày Jordan (Elephant print) được mang lên thiết kế của SB Dunk với cái tên mới Nike Dunk Low Pro SB Supreme.

Thời kỳ đó thông tin đâu có nhanh nhạy như bây giờ, việc Nike Dunk Low Pro SB Supreme ra mắt chỉ được truyền miệng. Tuy nhiên, những hàng người dài dằng dặc vẫn kiên nhẫn đứng đợi ở 4 cửa hàng bán lẻ của Supreme chỉ để tận tay chạm vào đôi giày này.

Sau đó, Nike cũng lần lượt bắt tay với Patta, Stussy và nhiều thương hiệu thời trang đường phố đình đám khác. Với những người yêu thời trang, tự coi mình là một phần của văn hóa đường phố và quan tâm đến cội nguồn của thời trang - điều này thực sự có giá trị.

Nhờ vào những quyết định có chọn lọc kỹ càng, những sản phẩm collab của Nike dường như có ảnh hưởng và vượt trội hơn adidas khá nhiều.

ACRONYM x NikeLab AF 1 Downtown

KAWS x Air Jordan IV - phiên bản collab đình đám nhất nhì năm 2017

Khách quan mà nói, Nike "nói" ít hơn nhiều so với adidas, đội ngũ marketing của "dấu phảy" rất thông minh, biết phơi bày những gì nên và không nên. Do đó, mối quan tâm của khách hàng đến Nike luôn ở mức cao.

Có thể thấy rõ, khi Nike công bố sẽ cho ra mắt phiên bản collab KAWS x Air Jordan IV, rõ ràng nó để lại nhiều khoảnh khắc thú vị và tò mò gấp nhiều lần những thông tin phát hành Yeezy bị rò rỉ.

Với vị trí tiên phong, ngang ngửa trong nền công nghiệp giày dép, cả Nike lẫn adidas đều chiến thắng theo cách của riêng họ khi nói đến sản phẩm collab.

Tuy nhiên, bản chất của thời trang là sự xoay vòng theo chu kỳ, điều đó có thể khiến adidas rơi vào hoàn cảnh khó khăn khi những phiên bản collab hiện đại của "ba vạch" ngày một phổ biến và giảm giá trị.

Sẽ đến thời điểm thoái trào, khi những gì bạn từng coi là "grail" sẽ không còn giá trị vốn có. Có lẽ, cả Nike lẫn adidas cần có những động thái tích cực và thực tế hơn để bảo vệ giá trị của những phiên bản collab.

Điều này chỉ có thời gian mới trả lời được. Dù sao đi nữa, khi các thương hiệu cạnh tranh với nhau để nâng cao giá trị cũng như chất lượng sản phẩm, người được lợi chính là khách hàng.