Phát hiện tảng đá 2 tỷ năm tuổi chứa vi sinh vật còn sống

Một mẫu đá 2 tỷ năm tuổi đã được khai quật ở Nam Phi, chứa các vi sinh vật cổ xưa vẫn còn sống và phát triển. Đây là những vi sinh vật sống lâu đời nhất từng được tìm thấy trong đá cổ đại. Nhà khoa học Yohey Suzuki từ Đại học Tokyo cho biết, trước đây, chưa ai biết rằng những tảng đá cổ như vậy có thể duy trì sự sống. Phát hiện này có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của sự sống sớm trên Trái Đất.

Những vi sinh vật này được phát hiện trong các vết nứt kín bên trong đá, được khai thác từ phức hệ Bushveld Igneous ở Nam Phi – một khu vực địa chất rộng lớn chứa nhiều quặng quý, bao gồm 70% trữ lượng bạch kim được khai thác trên thế giới. Khu vực này gần như không thay đổi kể từ khi hình thành, cung cấp điều kiện hoàn hảo cho vi sinh vật tồn tại trong thời gian dài.

Vi sinh vật dưới bề mặt Trái Đất tiến hóa rất chậm và có tỷ lệ trao đổi chất cực kỳ thấp, cho phép chúng tồn tại trong đá núi lửa qua hàng tỷ năm, như nghiên cứu mới đã chỉ ra. Với sự trợ giúp của Chương trình Khoan Khoa học Lục địa Quốc tế, nhóm nghiên cứu đã khoan sâu 15 mét để thu thập một mẫu lõi đá dài 30 cm. Khi kiểm tra kỹ hơn, họ phát hiện các tế bào vi sinh vật sống được nhét chặt trong các khe nứt của đá, cách ly với môi trường bên ngoài bởi các khe hở chứa đầy đất sét.

Để xác nhận rằng các vi sinh vật này là nguyên bản từ mẫu đá và không phải là chất gây ô nhiễm từ quá trình khoan hoặc kiểm tra, các nhà khoa học đã nhuộm ADN của vi sinh vật và sử dụng quang phổ hồng ngoại để kiểm tra các protein bên trong chúng, cũng như đất sét xung quanh. Kỹ thuật này, được phát triển vào năm 2020, đã giúp xác định rằng các sinh vật cổ đại này thực sự sống và không bị ô nhiễm.

Phát hiện về những vi sinh vật sống lâu đời nhất trong mẫu đá cổ đại có ý nghĩa to lớn, không chỉ đối với sự sống trên Trái Đất mà còn mở ra khả năng tìm kiếm sự sống trên các hành tinh khác. Suzuki bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến việc tìm kiếm vi sinh vật dưới bề mặt không chỉ trên Trái Đất mà còn trên các hành tinh khác, chẳng hạn như sao Hỏa.

Dù đá trên sao Hỏa thường cổ hơn, nhưng tàu thám hiểm Perseverance của NASA hiện đang thu thập các mẫu đá có độ tuổi tương đương với những mẫu mà nhóm nghiên cứu đã sử dụng trong nghiên cứu này. Việc tìm thấy sự sống vi sinh vật trong các mẫu từ Trái Đất từ 2 tỷ năm trước và có thể xác thực được tính chân thực của chúng khiến Suzuki rất phấn khích về những gì có thể tìm thấy trong các mẫu đá từ sao Hỏa.