"Sapiens" - Lược sử loài người, cuốn sách khiến tỷ phú Bill Gates, Mark Zuckerberg và toàn bộ thung lũng Silicon bị ám ảnh

Nick Bastone là một phóng viên công nghệ tại Business Insider, có trụ sở tại San Francisco. Ông viết báo cáo trên Google hoặc Alphabet về các tin tức công nghệ khác nhau. Nick trước đây đã đưa tin trên phương tiện truyền thông xã hội và chính trị cho Inside.com. Trước Inside, ông là biên tập viên kỹ thuật số cho một ấn phẩm Bay Area có tên là The Six Fifty. Dưới đây là những trải nghiệm mà ông muốn chia sẻ với độc giả khi được tiếp cận với cuốn sách "Sapiens".

"Sapiens" được phát hành bản tiếng Anh lần đầu tiên vào năm 2014 - và từ đó đã xuất hiện trong danh mục khuyến nghị đọc của những người khổng lồ công nghệ như Bill Gates và Mark Zuckerberg. Trên thực tế, vào năm 2016, Bill Gates đã viết rằng ông yêu thích nó đến mức phải yêu cầu vợ mình, bà Melinda Gates, mang bản sao của cuốn sách vào kỳ nghỉ dưỡng.

"Sapiens" - lược sử loài người.

"Cuốn sách này gợi lên rất nhiều câu hỏi về lịch sử loài người đến nỗi tôi biết rằng nó sẽ là nguồn cảm hứng cho những cuộc trò chuyện tuyệt vời quanh bàn ăn tối", Gates viết. "Nó không bao giờ gây thất vọng".

Vào những năm sau đó, cuốn sách trở nên phổ biến đến mức nó trở thành một cú hit lớn. Tôi đã nghe mọi người nói về "Sapiens" nhiều đến mức chính tôi còn hoài nghi về nó.

Có thật là vậy không?

Mỗi một người ở thung lũng Silicon đều yêu thích hơn 400 trang nghiên cứu nhân học sâu sắc về lịch sử của loài người? Điều này khiến đầu tôi quay mòng mòng. Tôi biết rồi mà. Tôi đến bữa tiệc muộn hơn so với mọi người. Nhưng tôi vẫn tò mò về nó. Và sau khi đọc xong cuốn sách, niềm đam mê đối với ngành công nghệ trở nên có ý nghĩa hơn rất nhiều.

Cuốn sách cho rằng con người mạnh mẽ bởi vì chúng ta có thể kể những câu chuyện

"Sapiens" là một cuốn sách tuyệt vời về thế giới công nghệ.

Nếu có một bước ngoặt lớn từ cuốn sách này thì ngày nay con người đã trở thành kẻ thống trị nhờ vào khả năng tạo ra những huyền thoại và các câu chuyện lưu truyền mãi về sau.

Chúng ta đã từng bị giới hạn bởi một quy luật tự nhiên được cho là khiến cho việc tập hợp một nhóm hơn 150 người gần như là không thể, một giới hạn được các nhà nhân chủng học gọi là số của Dunbar. Trên con số đó, theo lý thuyết, con người có một thời gian khó khăn để hình thành các mối quan hệ thân thiết và tin tưởng lẫn nhau.

Nhưng nếu chúng ta có thể tạo ra các câu chuyện, chúng ta có thể hình thành các kết nối với những người bên ngoài nhóm chính của mình vì chúng ta có chung sở thích hoặc kiến thức về một thứ gì đó, và niềm tin có thể được hình thành.

Không có động vật nào khác có thể liên kết hàng triệu cá thể với nhau vì chúng không thể kể chuyện như con người. Đây là cách các quốc gia được xây dựng và các tôn giáo thế giới được hình thành, theo Harari. Đó cũng là lý do tại sao mọi người tin vào các nền kinh tế và tin vào hệ thống tiền giấy.

Chúng tôi kể chuyện, đưa ra giá trị cho mọi thứ và chiến đấu (thường theo nghĩa đen) để giữ cho những truyền thống đó tồn tại. Chính siêu năng lực kể chuyện đó đã cho phép tạo ra các tôn giáo và hệ thống kinh tế, cũng giúp các doanh nghiệp như chúng ta biết ngày nay, hình thành các hoạt động lớn và phát triển lâu dài.

Harari đã sử dụng ví dụ về một công ty sản xuất ô tô của Pháp để minh họa quan điểm của mình.

Nếu đột nhiên một nhân viên Peugeot chết và mọi chiếc xe biến mất khỏi đường phố, công ty vẫn sẽ tồn tại, Harari đặt ra giả thuyết. Đó là bởi vì công ty không chỉ đơn giản là con người hay sản phẩm của nó - ý tưởng về Peugeot như một doanh nghiệp đã được xã hội chấp thuận.

Trong cuốn sách, Harari đã đưa ra một tuyên bố trái ngược

Ôm cây để bảo vệ cây xanh.

Làm thế nào chúng ta có thể nghĩ về những người đầu tiên là "người ôm cây" - những người hoạt động vì môi trường nếu họ giết những động vật trong các cuộc thi và gây ra sự tuyệt chủng hàng loạt như chim Dodo? Và tôn giáo có thể chỉ là một phương pháp khác mà con người sử dụng để tổ chức xã hội, tương tự như chính trị hay kinh tế, ông viết.

Nhưng có lẽ quan điểm trái ngược nhất được nêu ra trong "Sapiens" là cách mạng nông nghiệp có thể là một ý tưởng tồi. Nông nghiệp làm tăng lượng thức ăn có sẵn, tăng dân số và cho phép mọi người chuyên về nhiều ngành nghề. Nhưng ông tự hỏi liệu nó có thực sự xứng đáng hay không.

Sự dư dả lương thực có thể cho phép chúng ta tạo ra chính trị, nghệ thuật và triết học - nhưng nó cũng dẫn đến chiến tranh và một hệ thống giai cấp mở rộng. Ngoài ra, nông dân làm việc trước thời kỳ hiện đại phải đối mặt với thời gian dài hơn và tiếp xúc với bệnh tật nhiều hơn so với những người săn bắn hái lượm đầu tiên của chúng ta.

Harari đưa ra trường hợp rằng loài người có thể đã giàu hơn khi trở thành người cướp phá trước khi canh tác thay đổi mọi thứ.

Cuốn sách gợi ý rằng hạnh phúc của con người có thể chỉ là vấn đề mong đợi

Lịch sử 200.000 năm của nhân loại đi đến câu hỏi là liệu sự tiến bộ của chúng ta sau cùng có làm cho chúng ta hạnh phúc hơn không. Quay lại ví dụ về người săn bắn hái lượm - những người thợ rèn làm việc ít giờ hơn và sống hòa đồng hơn, dành nhiều thời gian để gần gũi với bạn bè và gia đình.

Vì vậy, con người trước kia có thực sự hạnh phúc hơn chúng ta ngày nay?

Harari nghĩ rằng bởi vì khả năng của con người tăng lên, chúng ta không nhất thiết phải hạnh phúc hơn.

Thay vào đó, ông viết rằng "hạnh phúc không thực sự phụ thuộc vào các điều kiện khách quan của sự giàu có, sức khỏe hay thậm chí là cộng đồng. Nó phụ thuộc vào mối tương quan giữa các điều kiện khách quan và kỳ vọng chủ quan".

Khái niệm này có lẽ được minh họa rõ nhất qua câu chuyện ngụ ngôn của Harari về hai anh em sinh đôi - một người bị tổn thương vĩnh viễn ở chân trong một vụ tai nạn xe hơi, trong khi cùng ngày, anh trai sinh đôi của anh đã trúng xổ số. Hai năm sau, ông viết, cả hai anh em sẽ có cùng một mức độ hạnh phúc mà họ từng có trong ngày định mệnh đó, tốt hơn hoặc tồi tệ hơn. Đó là bởi vì với những sự kiện bi đát đó, những kỳ vọng của họ đối với cuộc sống đã được sắp xếp lại và theo Harari hạnh phúc là một chức năng của những kỳ vọng đó.

"Sapiens" là một cuốn sách tuyệt vời về thế giới công nghệ

"Sapiens" là một trong các cuốn sách hay nói về chiến lược và khởi nghiệp

Nhìn chung, "Sapiens" là một trong các cuốn sách hay nói về chiến lược và khởi nghiệp được đề xuất bởi các ông trùm kinh doanh và các VC trò chuyện trên Twitter. Có lẽ đó cũng chính là lý do tại sao mọi người ở Thung lũng Silicon bị ám ảnh với nó như vậy.

Trong thế giới công nghệ mà chúng ta không thường dừng lại để suy nghĩ về lý do tại sao trẻ sơ sinh không thể tự lo cho bản thân (Harari nói chúng ta sinh non vì hông của phụ nữ bắt đầu thu hẹp sau khi con người bắt đầu đi thẳng được) hoặc tại sao con người ăn nhiều như vậy (ông nói vì tổ tiên của chúng ta đã được dạy ăn càng nhiều càng tốt, bất cứ khi nào có thể).

Tôi cũng thực sự tò mò lý do tại sao rất nhiều người trong chúng ta chọn mặc quần bò (Harari viết rằng đó là cách xã hội âm thầm đẩy mạnh sự bình đẳng, vì chúng được mặc bởi cả người giàu và người nghèo).

Đọc "Sapiens" cảm thấy như tôi đã trở lại một lớp nhân học đại học, đặt câu hỏi về các nguyên tắc cơ bản của xã hội toàn cầu.

Tại sao tôi lại đưa ra giá trị cho đồng đô la giấy trong túi của mình? Tiến bộ là gì? Hạnh phúc là gì?

Có lẽ đó là lý do tại sao cộng đồng công nghệ yêu thích "Sapiens" rất nhiều - bởi vì đó là một sự phá vỡ từ chính công nghệ, trong khi trình bày các lý thuyết và các thí nghiệm nghĩ rằng có thể áp dụng cho tất cả nhân loại.