Sony đã chứng minh smartphone dùng Snapdragon 800/801 có thể lên Android 7.0, vậy sao Qualcomm lại nói không?

Sau một thời gian hứa hẹn, cuối cùng Android 7.0 Nougat đã được ra mắt, các nhà sản xuất thiết bị cũng bắt đầu công bố về việc khi nào các bản nâng cấp sẽ được gửi đến thiết bị của người dùng. Sony đã xác nhận rằng, những thiết bị dòng Xperia Z3 , Xperia Z5 và Xperia X và XA sẽ được nhận Nougat. Trong khi HTC cũng cho biết Nougat sẽ đổ bộ lên những smartphone HTC 10, One M9 và One A9. Và chúng ta biết rằng Google đã phát hành Android 7.0 cho Nexus 6, Nexus 5X, Nexus 6P và General Mobile 4G (Android One).

Tuy nhiên, thật không may, một số thiết bị phổ biến khác sẽ phải bỏ lỡ “món kẹo” này. Ví dụ, chiếc Z3 của Sony, chiếc One M8 của HTC và ngay cả chiếc Nexus 5, con đẻ của Google cũng không nằm trong danh sách nhận được Nougat. Các thiết bị này có hai điểm chung. Đầu tiên là tuổi đời của chúng: tất cả đều được ra mắt từ năm 2013/2014, như vậy chúng đều đã xuất hiện được hơn 2 năm. Thứ hai, tất cả đều sử dụng bộ xử lý Qualcomm Snapdragon 800 hoặc Snapdragon 801.

Thông tin về chip xử lý Snapdragon 801

Qualcomm

Thông tin về việc Qualcomm dừng hỗ trợ Android 7.0 cho dòng Snapdragon 800/801 được nhà phát triển LlabTooFer, người đứng sau bản ROM MaximusHD, cho biết trên Twitter. “Qualcomm sẽ không phát hành các driver đồ họa cho các CPU 800/801. Vì vậy, HTC One M8 và các thiết bị sử dụng CPU này sẽ không được chính thức lên Android 7.0”

Trang Android Authority đã liên hệ với Qualcomm để bình luận về thông tin này, và dưới đây là tuyên bố của họ:

“Qualcomm Technologies Inc. đã hợp tác chặt chẽ với các khách hàng OEM để thực hiện và hỗ trợ nhiều phiên bản khác nhau của Android cho hàng loạt dòng chipset Snapdragon của chúng tôi. Thời gian một chipset được hỗ trợ và đưa bản nâng cấp hệ điều hành đến người tiêu dùng phụ thuộc vào vòng đời sản phẩm của nhà OEM. Chúng tôi khuyến khích các bạn liên hệ với nhà sản xuất thiết bị hay nhà mạng để được thông tin về việc hỗ trợ lên Android 7.0 Nougat.”

Như vậy theo Qualcomm, vấn đề nằm ở tuổi thọ sản phẩm. Ví dụ các nhà OEM như LG, Sony, HTC quyết định rằng thiết bị sử dụng Snapdragon 800/801 đã đi đến điểm cuối vòng đời sản phẩm. Nhưng tuyên bố của Qualcomm và dòng tweet của LlabTooRer khác nhau ở một điểm. Vậy nếu các nhà OEM khác muốn phát hành Nougat cho một thiết bị chạy Snapdragon 800/801 thì sao? Liệu việc đó có thể làm được hay không?

Sony

Sony rất tích cực phát triển Android 7.0 cho dòng Xperia Z3. Gần đây, khi Google phát hành chương trình Developer Preview phiên bản thứ tư cho Android N, họ đã bổ sung thêm Xperia Z3 vào danh sách hỗ trợ. Như vậy, rõ ràng Android 7.0 hoàn toàn có thể chạy tốt trên Snapdragon 800/801, và sẽ không có các giới hạn kỹ thuật nào từ phía bộ xử lý. Nhưng phiên bản DP5 đã không bao giờ được phát hành. Theo Sony, điều đó là bởi những lý do “cả kỹ thuật và pháp lý”.

Ola Olsson, kỹ sư trưởng thuộc Sony Mobile Communications, nói thêm một chút về điều này khi ông bình luận trên Google : “Phải, điều này thật buồn nhưng chúng tôi không muốn đổ lỗi ở đây, điều này có nghĩa là chúng tôi không thể nói thêm về các hạn chế kỹ thuật. Ngay cả nếu chúng tôi thực sự muốn mang Android N đến chiếc Z3, chúng tôi cũng không thể làm điều đó. Câu trả lời là không, nếu chúng tôi muốn vượt qua Google CTS (bài kiểm tra tương thích của Google).”

Google

Từ phát biểu trên, dường như Google mới là người ta chúng ta cần đổ lỗi. Vậy Google CTS là gì? Đối với các nhà OEM, để nhận được sự chấp thuận của Google (và được truy cập vào những thứ như Play Store), mỗi nhà OEM cần tương thích với Android Compatibility Definition Document (CDD: tài liệu định nghĩa tương thích).

Về cơ bản, tài liệu này thiết lập nên những quy tắc về phần mềm và phần cứng cần thiết cho một thiết bị tương thích với Android. Sau đó thiết bị này cần vượt qua các bài kiểm tra tính tương thích, hay Compatibility Test Suite hay CTS.

Hệ sinh thái của Android với các yếu tố tác động qua lại: số lượng thiết bị, người dùng, số lượng các nhà phát triển và nội dung.

Đến đây, có lẽ chúng ta nên tóm tắt lại các điểm chính một chút. LlabTooRer cho biết Qualcomm sẽ không phát hành các driver đồ họa. Qualcomm cho rằng các nhà OEM mới là người chịu trách nhiệm. Trong khi Sony, hãng có chiếc Sony Z3 dùng Snapdragon 801, lại có thể chạy tốt Android 7.0, lại đổ lỗi cho Google.

Vậy điều này lại làm nảy sinh câu hỏi, điều gì trong CDD và CTS cho Android 7.0 lại làm cho Nexus 5, HTC One M8 và Xperia Z3 không hội đủ điều kiện? Nếu nó đến từ các bộ xử lý, chúng ta có thể cho rằng nguyên nhân từ ba tiêu chí sau: tập câu lệnh hỗ trợ, GPU, và hiệu năng.

Nếu nhìn vào danh sách các thiết bị sẽ nhận được Nougat, chúng ta có thể nhận thấy những điều sau:

- Các thiết bị đó sử dụng một loạt các GPU, bao gồm Adreno 306, Adreno 430 và Mali-T860.

- Các thiết bị đó có phạm vi hiệu năng rộng từ Helio P10 và Snapdragon 410 cho đến Snapdragon 820.

- Phần lớn các thiết bị đều dùng các bộ xử lý 64-bit.

Nguyên nhân nằm ở đâu?

Phạm vi của GPU cho thấy vấn đề không nằm ở GPU. Các thiết bị với Adreno 306 sẽ nhận được Android 7.0, và theo như đại diện nhóm GPU Mali của ARM, Android 7.0 không được sử dụng Vulkan. Tuy nhiên, Open GL ES vẫn hỗ trợ và được sử dụng song song với Vulkan. Còn đối với các GPU của ARM, Vulkan được hỗ trợ từ dòng Mali-T760 trở đi, chứ không chỉ các thiết bị cao cấp dựa trên dòng Mali-T880 hay Mali-G71.

Vì vậy, lời khẳng định rằng “Qualcomm sẽ không phát hành các driver đồ họa” dường như không liên quan lắm đến việc này.

Tiêu chí thứ hai: hiệu năng, dường như cũng không phải vấn đề ở đây. Các thiết bị với bộ xử lý cấp thấp như Snapdragon 410 vẫn nhận được Nougat, vì vậy các thiết bị với Media Tek P1 hay các SoC cao cấp cũng sẽ nhận được. Không có thông số nào về hiệu năng chỉ ra rằng chip Snapdragon 801 không thể chạy nổi phiên bản mới. Trên thực tế, các thử nghiệm của riêng trang Android Authority đã chỉ ra rằng Snapdragon chạy còn nhanh hơn Helio X10.

Nhưng bạn hãy chú ý rằng, phần lớn các thiết bị nhận được bản nâng cấp đều sử dụng bộ xử lý 64-bit, hay đặc biệt hơn, ARMv8. Nhưng nếu các bộ xử lý 64-bit này là nguyên nhân thì tại sao Snapdragon 805 (bộ xử lý 32-bit trên Nexus 6) là nhận được bản nâng cấp? Nếu không phải vì hiệu năng, cũng không phải vì giới hạn lượng RAM ảo là 4GB, vậy lý do là gì?

ARMv8 và chuẩn mã hóa cao cấp (Advanced Encryption Standard: AES)

Dưới đây là một giả thuyết của trang Android Authority. Google đang ngày càng quan tâm đến việc sử dụng mã hóa bộ nhớ lưu trữ. Đối với Android 6.0, tài liệu CDD tuyên bố rằng: “Nếu việc cài đặt thiết bị hỗ trợ bảo mật khóa màn hình … vậy thiết bị phải hỗ trợ việc mã hóa toàn bộ bộ nhớ,” và rằng “việc mã hóa toàn bộ bộ nhớ phải được kích hoạt mặc định vào thời điểm người dùng đã hoàn thành việc thiết lập ban đầu.”

Khả năng mã hóa trên các phiên bản ARM khác nhau.

Tuy nhiên, vẫn có một số ngoại lệ để cho phép các thiết bị cũ hơn có thể chạy mà không cần mã hóa bộ nhớ lưu trữ. Tài liệu CDD cũng quy định mức hiệu năng cho mã hóa “cho việc cài đặt thiết bị hỗ trợ mã hóa toàn bộ bộ nhớ và với hiệu năng mã hóa AES (Advanced Encryption Standard) trên 50MiB/ giây.”

Android 7.0 thực hiện việc mã hóa dựa trên tập tin, nghĩa là các tập tin riêng lẻ sẽ được mã hóa thay vì toàn bộ hệ thống tập tin. Mã hóa dựa trên tập tin cho phép Android sử dụng các chính sách mã hóa mức độ nhỏ hơn nữa, và nó cũng kích hoạt Direct Boot. Vào thời điểm này, CDD cho Android 7.0 vẫn chưa có mặt, nhưng gần như chắc chắn rằng mức độ hiệu năng mã hóa AES sẽ được chỉ rõ và CTS sẽ thử nghiệm nó trên các thiết bị.

Một chức năng phụ đi cùng với ARMv8 là việc bổ sung các câu lệnh phụ để thực hiện việc mã hóa phần cứng. Điều này có nghĩa là tất cả các SoC ARMv8 như Helio P10, Snapdragon 410 và Snapdragon 820 có thể sử dụng phần cứng đặc biệt trong bộ xử lý để mã hóa dữ liệu bằng AES. Biện pháp này nhanh hơn giải pháp sử dụng mã hóa bằng phần mềm.

Vì vậy, các lý do “cả kỹ thuật và pháp lý” mà Sony đề cập có thể là do Snapdragon 800/801 không thể đáp ứng tốc độ mã hóa AES như các chip ARMv8, vì nó không có khả năng mã hóa phần cứng. Dường như Snapdragon 805 lại có phần cứng cần thiết cho chức năng này, do nhận được sự bổ sung đặc biệt từ Qualcomm.

Danh sách các ưu điểm của Snapdragon 805 có đề cập: “việc mã hóa toàn bộ bộ nhớ và các chức năng mã hóa cho các ứng dụng của Android.” Điều này có thể lý giải tại sao Nexus 6 vẫn nhận được Android 7, trong khi những thiết bị sử dụng chip Snapdragon 32-bit khác thì không được.

Vậy điểm mấu chốt ở đây là: không phải nguyên nhân kỹ thuật làm cho Snapdragon 800/801 không thể chạy Nougat. Sony đã chứng minh rằng điều này là hoàn toàn có thể. Nhưng do những đòi hỏi của Google về việc mã hóa tốc độ cao đã làm Snapdragon 800/801 không qua được các bài kiểm tra của CTS và không tuân thủ tài liệu CDD. Dù sao đây cũng có vẻ là một giả thuyết hợp lý.

Kết luận

Bộ xử lý Cortex-A32 là bộ xử lý nền ARMv8 chỉ có thể ở chế độ 32-bit, tuy nhiên, nó được hưởng lợi từ các câu lệnh phụ bao gồm các câu lệnh mã hóa. Điều này có nghĩa là chúng ta vẫn có thể thấy các phiên bản 32-bit khác của Android 7.0 Nougat (bên cạnh phiên bản cho Snapdragon 805) nhưng lần này là cho bộ xử lý Cortex-A32.

Tất nhiên, tại thời điểm này, mọi thứ vẫn chỉ là giả thuyết, dù là một giả thuyết khá hợp lý. Tất cả sẽ trở nên rõ ràng hơn khi Google phát hành tài liệu CDD cho Android 7.0 Nougat và khi các nhà OEM thông báo toàn bộ kế hoạch nâng cấp của họ. Về mặt tích cực, do các bản ROM tùy chỉnh không cần phải vượt qua các bài kiểm tra của Google, nhiều thiết bị bị bỏ quên vẫn sẽ nhận được Android Nougat, mặc dù phải thông qua cộng đồng tùy chỉnh ROM.

Tham khảo Android Authority