Sự siêu việt đến mức "thần thánh" của AlphaGo và sự bất lực cùng cực của đại diện loài người

Kha Khiết, cao thủ số một thế giới trong bộ môn cờ vây, đã từng chơi số trận cờ vây còn nhiều hơn số tóc mọc trên đầu anh. Và lần này đối thủ khiến anh phải vò đầu bứt tóc không phải một người bình thường, mà chính là AlphaGo, một trí tuệ nhân tạo được phòng thí nghiệm DeepMind của Google phát triển. Nhưng cuối cùng, không ngoài dự đoán: cỗ máy này đã chiến thắng nhà vô địch của chúng ta.

Ke Jie (Kha Khiết) vò đầu bứt tóc trước Alpha Go trong trận tranh tài ở Vũ Hán, Trung Quốc.

Với trận cờ này, AlphaGo đã giành chiến thắng chung cuộc 2-0 trong một cuộc tỉ thí bo 3 với Kha Khiết tại Vũ Hán, Trung Quốc. Qua đó chúng ta hoàn toàn có thể xác định rằng công nghệ AI hiện tại đã vượt qua người được xem là xuất sắc nhất trong bộ môn cờ vây, trò chơi có lịch sử lâu đời đòi hỏi trí trí tuệ cực cao, một điều mà cách đây chỉ vài năm thôi vẫn là chuyện bất khả thi.

Năm ngoái, AlphaGo đã là cỗ máy đầu tiên đánh bại một tuyển thủ cờ vây chuyên nghiệp khi đấu với đại kiện tướng người Hàn Quốc Lee Sedol. Với một trò chơi có độ phức tạp đáng kinh ngạc, với số nước đi nhiều hơn số nguyên tử trong vũ trụ. Trong một ván cờ, số khả năng biến hóa có thể xảy ra là 10^761 và những nhà vật lý đã từng ước tính là không có nhiều hơn 10^90 proton trong vũ trụ. Chiến thắng của AlphaGo như một bước ngoặt to lớn trong sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.

Việc áp dụng công nghệ vào đời sống đã thay đổi mọi thứ từ dịch vụ internet cho đến chăm sóc sức khỏe hay ngành công nghiệp robot.

AlphaGo chính là một điềm báo cho những thay đổi đang cận kề.

Trận đấu tuần này đã làm nổi bật sức mạnh của trí tuệ nhân tạo AI, nhưng nó vẫn chưa thực sự đáp ứng được kỳ vọng của các nhà phát triển của Google. Công ty này đang muốn đẩy mạnh sự hiện diện của mình ở Trung Quốc, nơi mà các dịch vụ trực tuyến của nó mới bắt đầu xuất hiện vào năm 2010.

Trong tuần vừa rồi, có vẻ như Google nhận được sự hợp tác của chính quyền địa phương, nhưng hai ngày trước trận đấu đầu tiên, đài truyền hình quốc gia Trung Quốc đã rút khỏi nơi tổ chức, và sau khoảng nửa tiếng của ván đấu đầu tiên thì truyền hình trực tiếp từ các hãng khác cũng bị ngưng phát sóng.

Cổng vào cổ thành Vũ Hán, nơi AlphaGo thi đấu với nhà vô địch thế giới bộ môn cờ vây.

Trong cuộc đọ sức, AlphaGo thắng ván đấu đầu tiên và giành được lợi thế ngay từ rất sớm. Đến mức đại kiện tướng người Trung Quốc phải thốt lên rằng “Kỹ năng chơi cờ của nó tuyệt hệt như một vị thần vậy,” khi trả lời phỏng vấn họp báo sau ván đấu, qua lời của một thông dịch viên.

Nhưng ở ván đấu thứ hai, thật không may khi AlphaGo phải cầm quân đen. Trong cờ vây, người cầm quân cờ màu đen sẽ được quyền đi trước, tuy nhiên phải chấp 6.5 điểm. Điều này có thể coi là sự bất lợi đối hệ thống máy tính. Bởi vì “Nó nghĩ rằng người chơi sẽ có một chút lợi thế nho nhỏ khi được đi quân trắng,” theo ông David Silver, trưởng nhóm nghiên cứu AlphaGo phát biểu ngay trước khi trận đấu thứ hai bắt đầu. Và như bình luận viên Andrew Jackson cho biết, Kha Khiết đánh rất hay khi được chơi quân trắng.

Thế nhưng AlphaGo đã nhanh chóng vượt qua chút trở ngại nho nhỏ đó. Sau trận đấu ở Hàn Quốc năm ngoái, nhóm nghiên cứu Deepmind đã xây dựng lại hệ thống, cải tiến rõ rệt cấu trúc của trí tuệ nhân tạo này. Kết quả vào tháng Một, khi đánh online với những người chơi cờ vây hàng đầu trên internet dưới cái tên “Master,” nó đã thắng toàn bộ 60 ván đấu.

Cỗ máy AlphaGo có xu hướng mở đầu trận đánh với chiến thuật mang tên “điểm 3-3”. Đâu được coi là một thế cờ bất thường đối với các chuyên gia. Và với trận địa này, nó đã chiến thắng ở ván đấu đầu tiên. Ở ván đấu thứ hai, Kha Khiết cũng bắt chước cách tiếp cận của AlphaGo chơi theo chiến thuật “điểm 3-3”, nhưng rất tiếc cách khai cuộc này vẫn không đem lại chiến thắng cho anh.

Ở giai đoạn đầu của trận đấu thứ hai, có vẻ như Kha Khiết đã giành lại được lợi thế. Nhà sáng lập và CEO của Deepmind đã viết trên twitter của mình “Thật tuyệt vời! Theo đánh giá của AlphaGo, Kha Khiết đang chơi một cách hoàn hảo.” Trong cuộc họp báo sau trận đấu sau đó, Kha Khiết đã nghĩ mình có thể có cơ hội chiến thắng và anh cảm thấy vô cùng hồi hộp. Nhưng khi trận đấu tiếp tục, anh bắt đầu để mất phần “đất” phía dưới bàn cờ vào tay AlphaGo. Anh tỏ rõ sự bối rối khi liên tục xoắn những lọn tóc trên đầu.

Ván đấu bước sang giờ thứ ba, lần này đại kiện tướng 19 tuổi này đã dùng thời gian gấp đôi so với đối thủ AlphaGo. Anh đang đứng trên bờ vực bị mất kiểm soát toàn bộ khu vực nửa dưới bàn cờ, mặc dù trước đó Kha Khiết đã tạo ra một thế trận vô cùng phức tạp, nhưng khi đồng hồ bước sang giờ thứ 4, AlphaGo đã đưa nó trở lại thế đơn giản. “Sự thật là AlphaGo đơn giản hóa thế cờ là một dấu hiệu không tốt với người chơi,” theo bình luận viên Michael Redmond. Trong vòng 15 phút sau đó, Kha Khiết đã phải đầu hàng một cách tâm phục khẩu phục.

Ván đấu cuối cùng sẽ được tổ chức vào hôm nay. Nhưng trước đó, cỗ máy này sẽ phải chơi hai ván khác: một trận thi đấu với một đội các cao thủ hàng đầu và một trận đánh cặp với một người chơi khác. Và điều thú vị chính là nằm ở đây, với sự bá đạo của AlphaGo, liệu điều gì sẽ xảy ra khi nó kề vai sát cánh với một đại kiện tướng thực thụ?