Tag định vị có thực sự đáng tiền và tốt như lời đồn?

Trước khi AirTag ra mắt, công nghệ tag định vị đã tồn tại gần một thập kỷ. Năm 2013, công ty Tile (Mỹ) mới là cái tên tiên phong khi giới thiệu thiết bị định vị sử dụng Bluetooth Low Energy (BLE) để giúp người dùng tìm lại đồ vật trong phạm vi ngắn. Đến năm 2020, Tile đã bán hơn 35 triệu thiết bị trên toàn cầu.

AirTag ra đời muộn hơn, vào tháng 4/2021, nhưng lại thay đổi toàn bộ cuộc chơi. Apple không phát minh ra công nghệ này, mà hoàn thiện nó bằng cách kết hợp Bluetooth, Ultra Wideband (UWB) và hệ sinh thái Find My với hơn 2 tỷ thiết bị Apple.

Hàng loạt thương hiệu sau đó nhanh chóng nhập cuộc, từ Samsung với SmartTag 2, Tile với Mate và Slim, cho đến Ugreen, Baseus, Hoco, Xiaomi, Isooco những cái tên phổ thông hơn. Nhưng giữa cơn bão quảng cáo, câu hỏi vẫn còn đó: những thiết bị nhỏ bé này có thực sự tốt như lời đồn?

Cơ chế hoạt động không phải GPS, mà là đám đông định vị

Phần lớn người dùng lầm tưởng rằng tag định vị hoạt động như một thiết bị GPS mini. Thực tế, các sản phẩm như Apple AirTag, Samsung SmartTag hay Tile Mate không hề có mô đun GPS bên trong. Chúng sử dụng công nghệ Bluetooth Low Energy (BLE) để giao tiếp với điện thoại, rồi dựa vào mạng lưới thiết bị người dùng xung quanh để xác định vị trí.

Khi một AirTag nằm ngoài phạm vi kết nối Bluetooth với máy của người dùng, nó sẽ phát ra tín hiệu ngắn. Bất kỳ iPhone nào ở gần cũng có thể tự động nhận tín hiệu này, gửi tọa độ GPS của chính điện thoại đó lên máy chủ Apple và giúp chủ sở hữu biết vị trí của tag. Cơ chế này được gọi là crowdsourced location network hay "định vị cộng đồng".

Tương tự, SmartTag của Samsung sử dụng mạng SmartThings Find, còn Tile và Ugreen tận dụng cộng đồng người dùng đang mở ứng dụng tương thích. Đây là lý do vì sao các tag định vị hoạt động cực hiệu quả ở khu vực đô thị đông đúc, nhưng lại trở nên vô dụng nếu bị thất lạc ở vùng ít người hoặc không có thiết bị tương thích quanh đó.

Cuộc đua của những chiếc tag

Thị trường tag định vị hiện chia thành hai nhóm rõ rệt. Ở phân khúc cao cấp, Apple AirTag và Samsung SmartTag 2 là những cái tên thống trị nhờ hệ sinh thái người dùng khổng lồ. AirTag có chip UWB (Ultra Wideband), giúp định hướng cực kỳ chính xác khi bạn tiến lại gần đồ vật, trong khi SmartTag 2 hỗ trợ tìm kiếm hai chiều và pin CR2032 có thể dùng tới một năm.

Phía còn lại là các thương hiệu phổ thông hơn. Tile là hãng tiên phong trong lĩnh vực này, hoạt động đa nền tảng, nhưng cộng đồng người dùng nhỏ hơn nhiều so với Apple và Samsung. Ugreen và Hoco nổi bật với giá rẻ, tương thích với Apple Find My và có khả năng chống nước IP68 hiếm thấy trong phân khúc giá này. Một số model như Ugreen SmartTrack Card còn sử dụng pin sạc dùng tới 1 năm, trong khi các dòng khác dùng pin gắn chết hoặc pin thay thế.

Lợi ích thực tế: nhỏ, rẻ và cực kỳ hữu ích

Ưu điểm dễ nhận thấy nhất của tag định vị là tính đơn giản. Người dùng iPhone chỉ cần mở ứng dụng Find My, còn người dùng Samsung sử dụng SmartThings không cần cài thêm phần mềm thứ ba. Mỗi tag chỉ tốn vài chục nghìn đồng tiền điện trong suốt vòng đời pin, không yêu cầu SIM hay gói dữ liệu.

Kích thước nhỏ gọn, kháng nước và pin lâu khiến thiết bị này phù hợp với hầu hết nhu cầu cá nhân. Các thử nghiệm của The Verge và How-To Geek cho thấy thời lượng pin trung bình của tag Bluetooth kéo dài 9 đến 12 tháng, với sai số vị trí trong môi trường đô thị khoảng 5-15 mét. Với mạng lưới hơn 2 tỷ thiết bị Apple đang hoạt động, AirTag gần như luôn xác định được vị trí chính xác của vật dụng ở bất kỳ đâu có iPhone xuất hiện.

Nhưng không có gì là hoàn hảo

Giới hạn lớn nhất của tag định vị nằm ở chính nguyên lý hoạt động. Thiết bị này không thể cập nhật vị trí theo thời gian thực như GPS, mà chỉ gửi tín hiệu khi có thiết bị tương thích gần đó. Nếu bạn đánh rơi đồ ở nơi hẻo lánh, vị trí hiển thị có thể chậm hàng giờ hoặc không xuất hiện.

Bên cạnh đó, các tag giá rẻ như Ugreen, Hoco hay Isooco không có chip UWB, nên chỉ hiển thị vị trí chung chứ không thể chỉ mũi tên hướng chính xác như AirTag. Âm lượng loa khoảng 80 dB tương đương tiếng chuông điện thoại cũng khiến việc tìm đồ trong môi trường ồn ào trở nên khó khăn.

Một yếu tố khác là sự phụ thuộc hệ sinh thái. AirTag, Ugreen hay Hoco chỉ hoạt động trong mạng Find My của Apple; SmartTag dành riêng cho thiết bị Samsung; Tile là hiếm hoi hoạt động đa nền tảng nhưng phạm vi cộng đồng nhỏ hơn nhiều.

Ngoài ra, các chuyên gia bảo mật đã cảnh báo nguy cơ bị lạm dụng để theo dõi. Dù Apple và Samsung đều trang bị tính năng cảnh báo khi phát hiện tag lạ di chuyển cùng bạn, các nghiên cứu gần đây cho thấy cơ chế này chưa thực sự hoàn hảo.

Có đáng tiền hay không?

Dữ liệu từ Statista cho thấy, năm 2024, thị trường thiết bị theo dõi cá nhân toàn cầu đã đạt 1,2 tỷ USD, tăng hơn 37% so với 2022. Tại Việt Nam, các mẫu tag phổ thông đều ghi nhận hàng nghìn lượt bán mỗi tháng, chứng tỏ nhu cầu thực sự lớn.

Tag định vị không thể thay thế GPS, nhưng là giải pháp cực hiệu quả cho những người "não cá", hay quên đồ. Nếu bạn dùng iPhone, nên chọn các mẫu tương thích Apple Find My như AirTag hoặc Ugreen / Hoco / Isooco / MiLi MiTag. Nếu sở hữu thiết bị Samsung, SmartTag 2 là lựa chọn hàng đầu. Còn với dòng máy khác, bạn có thể tham khảo Tile Mate / Divitag Velasboost .

Với các loại tag phổ thông mức giá chỉ từ 200.000-400.000 đồng, thời lượng pin lên tới 1 năm, chống nước tốt và thao tác cực kỳ đơn giản, tag định vị rõ ràng không phải món đồ trang trí công nghệ, mà là cứu tinh của những người hay quên.

Với người sống trong môi trường đông dân, nhiều thiết bị smartphone xung quanh, tag định vị hoạt động rất hiệu quả. Với khu vực ít người, vùng hẻo lánh, khả năng cập nhật vị trí hạn chế sẽ hạn chế hơn. Vì vậy, khi chọn tag định vị, bạn hãy chọn thương hiệu uy tín để đảm bảo độ ổn định phần mềm và mạng lưới cộng đồng.