Tại sao lại có những viên kim cương màu hồng?

Là một trong số những viên kim cương hồng thô lớn nhất từng được phát hiện đã được các thợ mỏ ở Angola khai thác được vào năm 2022 - "Lulo Rose", viên kim cương hồng có trọng lượng lên tới 170 carat và có thể sắp trở thành viên kim cương đắt nhất trong lịch sử.

Trọng lượng khổng lồ của nó là một yếu tố khiến nó trở nên đắt tiền, nhưng màu hồng hiếm có của nó còn đặc biệt hơn, điều này cũng khiến cho nhiều thắc mắc: tại sao một số viên kim cương lại có màu hồng?

Trên thực tế, kim cương màu rất hiếm, chiếm khoảng 0,01% - một trong 10.000 viên kim cương được khai thác trên khắp hành tinh. Màu hồng cũng hiếm như xanh lam, xanh lá cây, tím, cam và đỏ, trong khi màu vàng và nâu phổ biến hơn một chút.

Cơ chế chính xác đằng sau việc hình thành viên kim cương hồng vẫn chưa được biết chắc chắn, nhưng chúng được cho là kết quả của sự biến dạng, đây là một trong ba nguyên nhân chính khiến kim cương có thể có màu sắc  (hai nguyên nhân còn lại là tạp chất và hư hỏng). Sự biến dạng xảy ra khi cấu trúc mạng tinh thể của kim cương bị xoắn và uốn cong, làm thay đổi cách phản xạ ánh sáng.

Màu sắc của một viên kim cương luôn là kết quả của những điều kiện chính xác mà nó được tạo ra, đó là lý do tại sao những viên kim cương màu trông không bao giờ giống nhau. Vì vậy, không phải tất cả những viên kim cương màu hồng đều có màu hồng giống nhau.

Tuy nhiên, điều dặc biệt là khoảng 80 đến 90% số kim cương hồng được con người tìm thấy đều được phát hiện trong cùng một mỏ, vì chúng được tạo ra ở khu vực có cùng lịch sử địa chất. 

Mỏ đó là Argyle ở Tây Úc, hiện đã đóng cửa nhưng là nơi xảy ra vụ va chạm lục địa khoảng 1,8 tỷ năm trước.

Vụ va chạm tạo ra rất nhiều áp lực, trong khi đó, vị trí của chúng gần đáy thạch quyển lại cung cấp nhiều nhiệt, kết hợp với nhau tạo ra sự biến dạng vừa đủ cho một loạt các viên kim cương trải dài từ hồng nhạt đến đỏ, nâu, cam và tím. Trong số đó có rất nhiều viên kim cương màu hồng, nhưng không viên nào lớn bằng viên Lulo Rose .

Trước khi được phát hiện, viên kim cương màu hồng lớn nhất và đắt nhất là Pink Star đã được bán tại một cuộc đấu giá ở Hồng Kông (Trung Quốc) với giá 71,2 triệu USD vào năm 2017, khiến nó trở thành viên kim cương đắt nhất từng được bán. Ban đầu nó nặng 132,5 carat, nhưng đã giảm xuống còn 59,6, khiến nhiều người tự hỏi liệu một ngày nào đó viên Lulo Rose nặng 170 carat có thể giành được vị trí là viên kim cương đắt nhất trong lịch sử nếu nó được bán đấu giá hay không.

Trước đó, năm 2010, một viên kim cương 24,78 carat với màu hồng đậm khác thường đã được bán với mức giá kỷ lục 46 triệu USD, mức giá cao nhất từng được trả cho một viên đá quý. Người thắng trong cuộc đấu giá tại Geneva, Thụy Sĩ, là một thương gia người Anh nổi tiếng. Viên kim cương này nằm trong một bộ sưu tập cá nhân suốt 60 năm trước đó.