Tại sao Nam Phi lại có tới 3 thủ đô?

Nam Phi, tên đầy đủ của Cộng hòa Nam Phi, nằm ở cực nam lục địa châu Phi, là một quốc gia đa dạng về chủng tộc với 11 ngôn ngữ chính thức. Nam Phi có nền kinh tế phát triển, tài nguyên phong phú, đặc biệt là khoáng sản vàng và kim cương. Cảnh quan thiên nhiên phong phú và đa dạng như sa mạc, rừng rậm, núi non, bờ biển thu hút khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới… Đồng thời, Nam Phi cũng là một trong những quốc gia có hệ động vật hoang dã đa dạng nhất.

Trên thực tế, ba thủ đô của Nam Phi là những vấn đề còn sót lại từ lịch sử. Ba thủ đô này phân bố khắp đất nước và mỗi thủ đô đảm nhận những chức năng chính phủ khác nhau. Nhưng khi hỏi thành phố nào là thủ đô chính thì hầu hết người dân của quốc gia này đều trả lời là Pretoria.

Pretoria nằm ở tỉnh Gauteng phía đông bắc Nam Phi, gần thành phố Johannesburg, là thủ đô hành chính của Nam Phi, có tổng thống, nội các và nhiều cơ quan hành chính ở đây, đồng thời là trụ sở của đại sứ quán nhiều nước khác nhau.

Cape Town (thủ đô thứ 2) nằm ở góc Tây Nam của Nam Phi, là trụ sở của cơ quan lập pháp Nam Phi, Quốc hội và Hội đồng tỉnh quốc gia, đồng thời là thành phố đông dân thứ hai ở Nam Phi. Quốc hội chịu trách nhiệm xây dựng luật pháp, chính sách quốc gia và giám sát chính phủ. Hội đồng tỉnh quốc gia cũng tham gia vào quá trình lập pháp, đặc biệt là các luật liên quan đến chính quyền địa phương và các vấn đề của tỉnh, đồng thời đại diện cho lợi ích của các tỉnh. 

Bloemfontein, thủ đô tư pháp của Nam Phi, nằm ở Free State, trung tâm Nam Phi, là trụ sở của tòa phúc thẩm cao nhất đất nước, có tác động đáng kể đến hệ thống pháp luật và tư pháp của Nam Phi. 

Các tỉnh của Nam Phi

Ngoài ba thủ đô quốc gia, Cộng hòa Nam Phi được chia thành 9 tỉnh, mỗi tỉnh sẽ có thành phố trung tâm riêng, các tỉnh tương ứng là: Eastern Cape - Bissau, Free State - Bloemfontein, Gauteng - Johannesburg, KwaZulu-Natal - Pietermaritzburg, Limpopo - Polokwane, Mpumalanga - Nelspruit, Northern Cape - Kimberley, Tỉnh Tây Bắc - Mahikeng (trước đây là Mafekeng), Western Cape - Cape Town.

Khi mở bản đồ Nam Phi ra, bạn sẽ thấy ngay giữa đất nước có một nơi tên là Lesotho, thực chất đây là Vương quốc Lesotho, đất nước của Nam Phi, là một quốc gia độc lập và có chủ quyền. 

Tại sao Nam Phi lại có ba thủ đô?

Sở dĩ Nam Phi có ba thủ đô có liên quan đến chủ nghĩa thực dân thời Victoria. Trong lịch sử, Nam Phi từng trải qua thời kỳ cai trị bởi những người gốc Phi và sau đó là thời kỳ thuộc địa của Hà Lan và Vương quốc Anh. Cư dân bị tách ra và chế độ phân biệt chủng tộc được thực hiện. Sự đối xử bất bình đẳng đã thu hút sự lên án trong và ngoài nước, đồng thời cộng đồng quốc tế đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nam Phi trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và thể thao.

Năm 1990, Nam Phi, dưới sự lãnh đạo của nhà lãnh đạo da màu Nelson Mandela, đã chấm dứt chế độ cai trị của người da trắng và xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc. Khi Liên bang Nam Phi được thành lập, thủ đô đã gây ra tranh cãi lớn, cuối cùng kế hoạch thành lập ba thủ đô cũng được hình thành.

Thực tế, lựa chọn như vậy cũng thể hiện sự sáng suốt của người lãnh đạo.Trước khi thành lập Liên bang Nam Phi, ở Nam Phi có 4 tỉnh truyền thống, trong đó Bloemfontein là thủ phủ của Free State, Pretoria là thủ phủ của tỉnh Gauteng, Cape Town là thủ phủ của các tỉnh Natal và Cape Good Hope.

Vì Bloemfontein nằm ở trung tâm Nam Phi nên việc đặt cơ quan tư pháp ở đây là hợp lý nhất. Vị trí của Pretoria gần với thành phố lớn nhất đất nước, Johannesburg, và các phương tiện giao thông thuận tiện, cùng với lịch sử lâu đời là nơi đặt trụ sở của các đại sứ quán nước ngoài và các cơ quan chính phủ, khiến Pretoria trở nên thích hợp nhất để tiếp tục các chức năng hành chính của mình. Vì Cape Town đã có quốc hội từ thời thuộc địa nên đây là trụ sở của cơ quan lập pháp.

Các quốc gia khác có nhiều thủ đô khác

Trên thực tế, ngoài Nam Phi, còn có một số quốc gia có nhiều hơn một thủ đô, dưới đây là 5 quốc gia được liệt kê cho bạn.

Bolivia: Thủ đô hành chính của Bolivia là La Paz, là trụ sở của tổng thống và cơ quan lập pháp. Thủ đô tư pháp là Sucre, nơi đặt Tòa án Tối cao.

Tanzania: Hầu hết các văn phòng của chính phủ Tanzania đều được đặt tại Dodoma, thủ đô chính thức. Thành phố lớn nhất, Dar es Salaam, trước đây là trụ sở của chính phủ và hiện là thủ đô thương mại.

Malaysia: Thủ đô quốc gia và thành phố lớn nhất của Malaysia là Kuala Lumpur, trong khi thủ đô hành chính là Putrajaya, nằm ở phía nam Kuala Lumpur. Purajaya là một thành phố mới được quy hoạch, thiết kế đặc biệt để làm nơi ở cho các cơ quan chính phủ và các văn phòng khác.

Hà Lan: Lễ đăng quang và các nghi lễ chính thức khác của Quốc vương Hà Lan thường được tổ chức tại Amsterdam nên đây là thủ đô chính thức của Hà Lan. Tuy nhiên, các cơ quan chính phủ, quốc hội và Tòa án tối cao đều đặt tại The Hague nên The Hague là được gọi là thủ đô của chính phủ Hà Lan.

Sri Lanka: Colombo là thủ đô thương mại và thành phố lớn nhất Sri Lanka, còn thủ đô hành chính là Sri Jayewardenepura Kot, một thành phố mới được quy hoạch nằm ở ngoại ô Colombo.