Tại sao người Mỹ phải đục lỗ trên cơ thể bò khi chăn nuôi?

Trước khi đi vào phân tích tại sao người Mỹ lại thực hiện phương pháp này và vì sao một số quốc gia khác không áp dụng, chúng ta cần hiểu rõ về hệ tiêu hóa đặc biệt của bò. Là một loài động vật nhai lại, bò có hệ thống tiêu hóa gồm bốn dạ dày: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách và dạ múi khế. Trong đó, dạ cỏ là lớn nhất, hoạt động như một bể lên men khổng lồ, nơi chứa các vi sinh vật giúp phân hủy cellulose trong thức ăn. Tuy nhiên, chính quá trình lên men này đôi khi lại gây ra vấn đề nghiêm trọng: đầy hơi dạ cỏ.

Đầy hơi dạ cỏ là một tình trạng phổ biến ở bò, xảy ra khi lượng khí sinh ra trong dạ cỏ không được thoát ra ngoài kịp thời. Nguyên nhân có thể đến từ việc nuốt không khí trong khi ăn hoặc từ quá trình lên men thức ăn tạo ra quá nhiều khí. Nếu không được xử lý kịp thời, khí tích tụ trong dạ cỏ có thể khiến bụng bò căng cứng, gây khó thở, thậm chí dẫn đến tử vong. Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có một số lượng đáng kể gia súc chết vì vấn đề này, gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi.

Nhằm giải quyết tình trạng đầy hơi và theo dõi hoạt động tiêu hóa của gia súc, người Mỹ đã đưa ra một giải pháp độc đáo: tạo một lỗ trực tiếp trên dạ cỏ của bò. Kỹ thuật này, còn gọi là "fistulation" hay "rumen cannulation", cho phép người chăn nuôi theo dõi bên trong dạ cỏ, can thiệp kịp thời nếu bò có dấu hiệu đầy hơi hoặc gặp vấn đề tiêu hóa. Thông qua lỗ này, người ta có thể xả khí, đưa thuốc vào dạ cỏ hoặc lấy mẫu dịch tiêu hóa để nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.

Quá trình tạo lỗ diễn ra như thế nào? Trên thực tế, đây là một thủ thuật không quá phức tạp. Đầu tiên, bò được gây tê cục bộ tại vị trí mổ, thường là phía bên trái bụng. Sau đó, bác sĩ thú y sẽ rạch một đường nhỏ và sử dụng một ống nhựa đặc biệt có vòng cao su để cố định lỗ mở. Kích thước của lỗ có thể được điều chỉnh để đảm bảo sự thuận tiện khi thao tác mà không gây ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe của bò. Sau một thời gian, mô xung quanh lỗ mở sẽ phát triển một lớp vảy dày, tạo thành một đường hầm bền vững, giúp bò không bị nhiễm trùng hoặc tổn thương.

Mặc dù ý tưởng tạo lỗ trên cơ thể một con vật có thể khiến nhiều người cảm thấy ghê rợn, nhưng thực tế, bò không cảm thấy đau đớn lâu dài sau khi thực hiện thủ thuật. Nhờ vào cơ chế tự chữa lành nhanh chóng của gia súc, vết mổ không ảnh hưởng đến sức khỏe hay khả năng ăn uống của chúng. Bò vẫn có thể ăn, nhai lại và sản xuất sữa bình thường. Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng phương pháp này không làm giảm tuổi thọ của bò và giúp giảm thiểu nguy cơ tử vong do đầy hơi dạ cỏ.

Tuy nhiên, nếu phương pháp này có nhiều lợi ích như vậy, tại sao nó không được áp dụng rộng rãi ở các quốc gia khác? Một trong những lý do chính là sự khác biệt về văn hóa và quan điểm đối với chăn nuôi. Ở nhiều nước, việc tạo lỗ trên bò bị coi là một hành động tàn nhẫn, vi phạm đạo đức đối với động vật. Người ta lo ngại rằng việc can thiệp vào cơ thể bò theo cách này sẽ gây ra đau đớn và làm giảm phúc lợi động vật. Ngược lại, ở Hoa Kỳ, người chăn nuôi có xu hướng thực dụng hơn, ưu tiên hiệu quả sản xuất và coi đây là một giải pháp hợp lý để giảm thiểu thiệt hại kinh tế.

Bên cạnh yếu tố văn hóa, chi phí và yêu cầu kỹ thuật cũng là những rào cản lớn. Phẫu thuật tạo lỗ cần được thực hiện bởi bác sĩ thú y có chuyên môn cao, đồng thời đòi hỏi trang thiết bị đặc biệt để theo dõi và chăm sóc bò sau phẫu thuật. Điều này có thể tạo ra gánh nặng tài chính cho các trang trại nhỏ hoặc những người chăn nuôi quy mô hộ gia đình. Ở những nước có nền kinh tế nông nghiệp kém phát triển hơn, chi phí đầu tư cho kỹ thuật này có thể không khả thi.

Một yếu tố khác cần xem xét là sự khác biệt về giống bò và môi trường chăn nuôi. Các giống bò được nuôi ở mỗi quốc gia có thể có đặc điểm sinh lý khác nhau, ảnh hưởng đến mức độ phù hợp của phương pháp này. Chẳng hạn, bò thịt ở Hoa Kỳ thường có kích thước lớn hơn và hệ tiêu hóa hoạt động khác so với một số giống bò ở các nước châu Á. Ngoài ra, điều kiện khí hậu, chế độ ăn uống và phương thức chăn nuôi cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của kỹ thuật này.

Mặc dù phương pháp tạo lỗ trên bò chưa phổ biến ở nhiều quốc gia, nhưng điều đó không có nghĩa là ngành chăn nuôi của họ không có những giải pháp thay thế. Các nhà khoa học và nông dân trên thế giới không ngừng nghiên cứu để tìm ra những cách thức chăn nuôi hiệu quả hơn, ít xâm lấn hơn. Ví dụ, việc tối ưu hóa khẩu phần ăn, bổ sung vi sinh vật có lợi vào thức ăn gia súc hay sử dụng công nghệ giám sát sức khỏe bò từ xa là những biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ đầy hơi mà không cần can thiệp phẫu thuật.

Trong tương lai, các tiến bộ khoa học có thể mở ra những giải pháp tiên tiến hơn để thay thế phương pháp này. Công nghệ chỉnh sửa gen có thể giúp tạo ra các giống bò có hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ đầy hơi dạ cỏ. Đồng thời, các thiết bị cảm biến thông minh có thể theo dõi tình trạng sức khỏe của bò theo thời gian thực, cảnh báo sớm các vấn đề tiêu hóa mà không cần phải can thiệp bằng phẫu thuật.