Tại sao Vạn Lý Trường Thành "2000 năm không đổ" dù chỉ được xây dựng bằng đất và đá? Bí mật nằm ở thứ vữa "bền hơn cả bê tông" mà người xưa sáng tạo nên

Vạn lý trường thành là bức tường thành nổi tiếng của Trung Quốc, cũng là công trình quân sự nhân tạo dài nhất thế giới.

Công trình nghìn năm

Vạn Lý Tường Thành được xây dựng chủ yếu bằng đất và đá từ thế kỷ thứ 5 TCN cho tới thế kỷ 16. Trong đó nổi tiếng nhất phần tường do vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc là Tần Thủy Hoàng, ra lệnh xây từ năm 220 TCN - 200 TCN.

Trong lịch sử, miền Bắc Trung Quốc trước kia có nhiều bộ lạc du mục sinh sống như người Hung Nô, Mông Cổ... họ thường xâm nhập và trung nguyên để cướp bóc, tàn phá. Do đó, "thế lực" này luôn là một mối đe dọa nghiêm trọng và thường trực đối với người Hán ở Trung Nguyên. 

Để người dân được sống yên ổn, từ thời chiến quốc, những nước có biên giới phía Bắc như Tần, Triệu, Yên đã phải xây dựng tường thành để ngăn chặn những bộ lạc du mục này "hoành hành".

Một đoạn của Vạn Lý Tường Thành. Ảnh: Internet

Sau này khi Tần Thủy Hoàng tiêu diệt 6 nước chư hầu và thống nhất Trung Quốc, bạo chúa này đã cho xây thêm và nối liền những bức tường thành của 3 nước thành Vạn Lý Tường Thành.  Hơn 2 triệu người đã được huy động để kết nối các bức tường kéo dài hàng ngàn dặm mà đa số là người nô lệ và nông dân nghèo. 

Họ làm việc quần quật dưới mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt và có sự giám sát của những giám công có roi vọt trong tay. Ước tính có đến hàng trăm ngàn người đã bỏ mạng trong thời gian xây dựng trường thành.

Suốt 21 thế kỷ, Vạn Lý Trường Thành liên tục được bồi đắp và xây dựng. Quá trình xây dựng này chỉ kết thúc vào triều đại mới của Trung Quốc là nhà Minh (sau khi nhà Nguyên sụp đổ) vào thế kỷ 16 và 17.

Ước tính có đến hàng trăm ngàn người đã bỏ mạng trong thời gian xây dựng Vạn Lý Trường Thành. Ảnh: Sohu

Vạn Lý Tường Thành có chiều dài hơn 8.000 km bao gồm cả tường thành do con người xây dựng và tường hào/rào chắn tự nhiên. Trong suốt hơn 2000 năm xây dựng, Vạn Lý Trường Thành đã chứng kiến sự thịnh suy, thăng trầm của biết bao triều đại Trung Hoa. 

Năm 1987, UNESCO công nhận Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc là Di sản thế giới. Bức trường thành sau 2 thiên niên kỷ vẫn uy nghi, sừng sững ở đó như một người cận vệ trung thành, chứng kiến lịch sử Trung Quốc xoay vần.

Cũng chính vì thế mà nhiều người không khỏi thắc mắc, bức tường thành này được xây dựng từ những vật liệu gì mà bền vững tới vậy. Liệu nó có được xây dựng từ những vật liệu quý hiếm và phức tạp nào không ?

Giải mã bí mật đằng sau bức tường thành trường tồn với thời gian

Câu trả lời là không!

Trên thực tế, các chuyên gia cho biết Vạn lý trường thành được xây dựng chủ yếu bằng đất, đá. Tuy nhiên, để kỳ quan này hiên ngang đứng vững sau hơn 2000 năm chính là do một loại vữa đặc biệt được làm từ gạo nếp để lấp đầy các kẽ hở trên gạch.

Theo các nghiên cứu, loại vữa “thần thánh” này được những người thợ xây dựng cổ đại tạo ra bằng cách trộn súp gạo nếp với đá vôi đã nung nóng ở nhiệt độ cao, cho thêm nước và các thành phần khác. Cấu trúc này rất rắn chắc và không hề thấm nước. Đây cũng chính là loại vữa phức hợp đầu tiên trên thế giới được tạo ra từ nguyên liệu hữu cơ kết hợp với nguyên liệu vô cơ.

Nhà khoa học Trung Quốc Trương Băng Khiêm từng nói rằng loại vữa này là một trong những phát minh kỹ thuật vĩ đại nhất trong lịch sử, nó bền và chịu nước tốt hơn so với loại vữa bằng vôi nguyên chất. 

Vạn Lý Trường Thành vững chắc sau hơn 2000 là nhờ một loại vữa đặc biệt được làm từ gạo nếp. Ảnh:Sohu

Để khẳng định độ cứng của loại vữa này, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm tính năng của nó với các tỷ lệ gạo nếp khác nhau, sau khi đối chiếu và so sánh với vữa vôi truyền thống, họ nhận thấy: "Tính chất vật lý của vữa gạo nếp ổn định và có độ bền cơ học cao hơn. Những đặc điểm này làm cho nó trở thành vật liệu thích hợp để phục hồi các công trình kiến trúc bằng đá cổ."

Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng gạo nếp có chứa một thành phần gọi là "amylopectin", một chất hầu như không tan trong nước và có độ kết dính cao giúp cho loại vữa này trở nên cứng, đặc biệt chắc chắn và không hề thấm nước.

Ngoài tường thành, vữa gạo nếp cũng được sử dụng để xây dựng những công trình khác. Ví dụ, những ngôi chùa và cây cầu cổ được xây dựng vào thời nhà Đường và nhà Tống ở Tuyền Châu, Phúc Kiến; các bức tường thành cổ ở Nam Kinh, Tây An và Kinh Châu được xây dựng vào thời nhà Minh vẫn còn nguyên giá trị sau hơn 600 năm. 

Ngoài ra, những ngôi mộ cổ từ thời nhà Minh khi được khai quật dù đã sử dụng đến cuốc, xẻng hay máy ủi, máy xúc nhưng công tác khai quật vẫn gặp không ít khó khăn vì tường xây quá chắc.

Sau triều đại nhà Tống và nhà Nguyên, việc sử dụng vữa gạo nếp ngày càng trở nên thuần thục. Tử Cấm Thành nổi tiếng ở Bắc Kinh, Vạn Lý Trường Thành, Khu nghỉ mát Núi Thừa Đức, Lăng mộ Nhà Thanh, Tường chắn sông Tiền Đường và các công trình khác của thời nhà Minh và nhà Thanh đều sử dụng loại vữa để kết dính gạch và đá. Phần lớn những công trình này vẫn còn nguyên vẹn qua hàng trăm năm, thách thức cùng thời gian kể cả khi bị tác động bởi nhiều trận động đất.