Taxi tự lái - canh bạc nghìn tỷ USD của Tesla

Xe tự lái - Cuộc cách mạng mới của Elon Musk

Người dân Mỹ và giới công nghệ đang quan tâm đến những mẫu taxi tự lái mới của Tesla. Nhưng giới đầu tư lại để ý đến thông điệp của tỷ phú Elon Musk: muốn tái định vị hãng xe điện này trở thành một công ty Robot AI tiên tiến, có giá trị vốn hóa tăng thêm 5.000 tỷ đến 10.000 tỷ USD từ mức khoảng 1.000 tỷ USD hiện nay.

Vào ngày 22/6 vừa qua, hãng Tesla bất ngờ triển khai một nhóm nhỏ xe taxi tự lái đầu tiên tại thành phố Austin, bang Texas. Trên trang mạng xã hội X, tỉ phú Elon Musk, ông chủ Tesla tuyên bố: "Đây là đỉnh cao của một thập kỷ làm việc chăm chỉ. Nhóm phát triển chip AI và phần mềm đã được xây dựng hoàn toàn từ con số 0 trong nội bộ Tesla".

Tuyên bố này cho thấy cách tỉ phú Elon Musk đã khẳng định sự khác biệt giữa Tesla với các đối thủ khác - vốn phải dựa vào nền tảng phần mềm từ bên ngoài. Ông chủ Tesla còn tuyên bố, dịch vụ này sẽ lan rộng ra nhiều thành phố, với sự tham gia của hàng trăm nghìn, nếu không nói đến 1 triệu xe tự lái vào năm sau.

Tại Austin, Texas, những chiếc Tesla không có người ngồi sau vô lăng này đã chở những hành khách đầu tiên. Chi phí mỗi chuyến đi này là 4,2 USD/lượt, một con số mang tính biểu tượng là chính. Người dân trên các đường phố thể hiện sự phấn khích xen lẫn thận trọng.

Chị Kyan Torres - Người dân Austin, Texas cho biết: "Tôi cảm thấy đó sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời, đặc biệt là không có tài xế nào trong xe cả. Khi đó, bạn có thể thoải mái nói chuyện trên xe và có thể nghe bất cứ điều gì mình muốn".

Nhưng khi nói đến an toàn, đó lại là một vấn đề nghiêm túc.

Ông Mark Hunker - Người dân vùng Rehoboth Beach chia sẻ: "Nếu máy tính trục trặc hoặc bạn gặp tai nạn thì làm thế nào? Sẽ thoát ra bằng cách nào? Bạn có được giúp đỡ không? An toàn sẽ là điều quan trọng nhất đối với tôi".

Chị Luiza Deboni - Người dân Austin, Texas tâm sự: "Tôi thực sự nghĩ về việc những chiếc xe này đang lấy đi công việc của các tài xế taxi. Nhưng tôi quan tâm đến ý tưởng lái xe bằng AI, miễn là nó an toàn".

Công nghệ tự động đã là yếu tố thúc đẩy phần lớn giá trị 1.000 tỷ USD của Tesla. Con số này hiện đang lớn hơn tổng vốn hóa thị trường của 20 nhà sản xuất ô tô tiếp theo trên thế giới. Với chiến lược trở thành công ty robot tiên tiến, ông chủ hãng xe điện Tesla đang khởi động một "cỗ máy" sẽ kéo xa khoảng cách với tất cả các hãng xe hơi toàn cầu.

Kế hoạch của Tỷ phú Elon Musk đưa "xe không người lái" trở thành chìa khóa cho tương lai của Tesla liệu có thành công dễ dàng, khi đối thủ lớn nhất là Waymo đến nay đã thực hiện được 10 triệu chuyến đi xe tự lái, có hồ sơ an toàn trên hơn 50 triệu dặm, mà vẫn thua lỗ.

Công nghệ xe tự lái của Waymo và Tesla khác nhau cơ bản ở bộ cảm biến và triết lý vận hành. Waymo sử dụng hệ thống cảm biến đa lớp gồm lidar, radar và camera, kết hợp bản đồ có độ chính xác cao để điều hướng. Mô hình này đòi hỏi hạ tầng dữ liệu chi tiết và thường hoạt động hiệu quả trong khu vực đã được khảo sát kỹ.

Trong khi đó, Tesla chọn hướng đi chỉ sử dụng camera. Xe được trang bị hệ thống "Tesla Vision" chỉ sử dụng camera và trí tuệ nhân tạo để học và xử lý tình huống, tương tự như cách con người lái xe. Với mô hình này, ưu thế lớn của Tesla là có sẵn đội xe khổng lồ trên toàn cầu. Hàng triệu xe của hãng đang lưu hành thu thập dữ liệu mỗi ngày, giúp hệ thống tự học nhanh hơn và thích nghi tốt với môi trường thực. Ngoài ra, nhờ kiểm soát cả phần cứng lẫn phần mềm nên Tesla có thể cập nhật hệ thống tự học từ xa qua internet, tiết kiệm chi phí nâng cấp và mở rộng được phạm vi ứng dụng nhanh hơn nhiều hãng khác.

Cuộc dịch chuyển từ xe điện sang xe tự lái và robot

Tháng 6, các cuộc tẩy chay chính trị liên quan đến tỷ phú Elon Musk đã làm giảm doanh số bán hàng của Tesla. Cổ phiếu công ty này đã bay hơi 150 tỷ USD chỉ trong một phiên giao dịch, khi nổ ra khẩu chiến trên mạng xã hội giữa ông Musk và Tổng thống Mỹ Trump. Mảng kinh doanh cốt lõi của Tesla là sản xuất xe chịu áp lực và doanh số đang giảm do cạnh tranh gia tăng. Vì vậy, sự kiện ra mắt dịch vụ taxi tự lái, tuy nhỏ, nhưng lại mang ý nghĩa biểu tượng cực kỳ lớn đối với Elon Musk.

Vị tỉ phú này đang biến công ty xe điện trở thành một công ty Robot kết hợp phần mềm AI và dịch vụ di chuyển tương lai. Ông cũng chuyển sang một mô hình kinh doanh mới: không chỉ bán xe mà thu lợi nhuận từ mỗi km di chuyển, giống như Uber hay Grab nhưng không có tài xế. Sự kiện này cũng tạo "chất xúc tác" cho cổ phiếu Tesla trong dài hạn, nhất là khi các nhà đầu tư đang chờ đợi sản phẩm đột phá mới sau nhiều năm chỉ xoay quanh mẫu xe Model 3/Y. Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn nghi ngờ về sự thành công nhanh chóng, do những vấn đề như an toàn giao thông từ việc sử dụng hệ thống FSD, vấn đề pháp lý nếu xảy ra tai nạn và quan trọng nhất là tạo ra niềm tin từ người dùng.

Sự tham gia của Tesla có thể là chất xúc tác quan trọng để thúc đẩy thị trường xe tự lái Mỹ phát triển quy mô lớn. Khác với các công ty phát triển robotaxi thuần túy như Waymo hay Cruise, Tesla sở hữu lợi thế kép, vừa làm chủ sản xuất xe điện, vừa phát triển công nghệ tự hành. Điều này cho phép Tesla rút ngắn chuỗi cung ứng, giảm chi phí sản xuất. Hai nữa là Tesla không phụ thuộc vào mô hình hạ tầng riêng như Waymo, mà nhắm đến việc biến mỗi xe Tesla thành một robotaxi tiềm năng chỉ nhờ cập nhật phần mềm. Điều này nếu thành công sẽ giúp mở rộng mạng lưới dịch vụ tự lái với tốc độ chưa từng có. Sự hiện diện của Tesla cũng tạo ra áp lực cạnh tranh mạnh mẽ, buộc các đối thủ phải tăng tốc thử nghiệm, giảm giá thành và linh hoạt hơn trong cách tiếp cận thị trường. Nhờ đó, người tiêu dùng có thể sớm tiếp cận được dịch vụ xe tự hành với chi phí hợp lý và tiện ích cao trong vài năm tới.

Thử nghiệm xe taxi tự lái của Tesla ở Austin chính là là cú nổ khai hỏa cho một chặng đua toàn cầu giữa các ông lớn công nghệ và ô tô. Riêng với Tesla, "cỗ máy tự lái" của tỉ phú Elon Musk đã nổ máy, nhưng chặng đường phía trước sẽ còn dài.