Thí nghiệm đơn giản với bánh mì tiết lộ tầm quan trọng của việc rửa tay trước khi ăn

Từ hàng ngàn năm trước, nhiều nghi thức tôn giáo đã khuyến khích con người rửa tay như một cách để thanh tẩy cơ thể. Nhưng mãi đến thể kỷ 19, chúng ta mới biết giữ tay sạch là một phương pháp đơn giản giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh truyền nhiễm.

Đó là nhờ công của bác sĩ người Áo Ignaz Philipp Semmelweis, và sau này là nhà sinh học vĩ đại người Pháp Louis Pasteur. Cả hai đã góp phần kết thúc thời đại của những "bác sĩ mang bàn tay tử thần".

Phải nhớ lại rằng trước năm 1840, ngay cả các bác sĩ cũng không rửa tay. Họ khám nghiệm tử thi, rồi sau đó chạy thẳng sang phòng đỡ đẻ. Kết quả của việc thực hành vệ sinh dịch tễ kém này đã gây ra cái chết cho vô số sản phụ.

Bây giờ, tất cả chúng ta đều biết rửa tay rất quan trọng, thực sự quan trọng. Nhưng dạy một đứa trẻ biết rửa tay sạch từ khi còn nhỏ không phải là một chuyện dễ dàng. Bạn khó có thể kể cho con mình tiểu sử của Ignaz Semmelweis hay quá trình Louis Pasteur tìm ra những con vi khuẩn vô hình.

Trẻ em luôn cần một thứ gì đó trực quan và hữu hình hơn để có thể hiểu được mọi thứ chúng cần làm. Bài viết này sẽ là một gợi ý dành cho bạn, các bậc phụ huynh muốn tập cho con mình thói quen rửa tay, theo một cách mà chắc chắn lũ trẻ sẽ không bao giờ quên.

Thí nghiệm đơn giản với bánh mì tiết lộ tầm quan trọng của việc rửa tay trước khi ăn

Thí nghiệm với những mẩu bánh mì

Thứ chúng ta đang thấy ở đây là một thí nghiệm đơn giản với những mẩu bánh mì, được thực hiện bởi giáo viên Dayna Robertson đến từ Trường tiểu học Discovery ở Tiểu bang Idaho, Hoa Kỳ.

Cùng với đồng nghiệp của mình - Jaralee Metcalf là một chuyên gia hành vi, Robertson đã giới thiệu thí nghiệm như một hoạt động trong lớp học. Đầu tiên, cô mua một ổ bánh mì sandwich đến lớp học. Sau đó, những đứa trẻ với bàn tay sạch/bẩn khác nhau được mời chạm vào từng lát bánh.

Cả lớp cùng nhau đánh dấu những chiếc bánh đó, rồi niêm phong từng chiếc vào những chiếc túi nylon riêng lẻ. Những chiếc bánh được "triển lãm" ở lớp học trong vòng suốt 1 tháng. Từng ngày trôi qua, lũ trẻ sẽ được thấy điều gì xảy ra với những chiếc bánh mì mà chúng đã cầm lên bằng một bàn tay chưa rửa sạch.

"Chúng tôi đã lấy bánh mì tươi và chạm vào nó", Metcalf giải thích trong một bài đăng Facebook, hiện nhận được hơn 68.000 lượt chia sẻ và gần 10.000 bình luận.

"Chúng tôi để nguyên một lát bánh mà không chạm vào. Một lát được chạm với hai bàn tay chưa rửa. Một lát được chạm khi [học sinh] đã sử dụng nước khử trùng tay. Một lát khi [học sinh] rửa tay bằng nước ấm và xà phòng. Sau đó, chúng tôi quyết định chà một lát cuối cùng lên tất cả những chiếc Chromebook trong lớp học".

Mẩu bánh mì bị chà lên Chromebook.

Như bạn có thể đã biết, bàn phím máy tính đã được chứng minh là một thứ bẩn hơn cả toliet. Mẩu bánh mì bị chà lên những chiếc Chromebook nhanh chóng bị xâm chiếm bởi vi khuẩn.

Mẩu bánh mì được thả vào túi nylon niêm phong ngay mà không ai động vào trông vẫn trắng tinh và có vẻ ổn, mặc dù theo nhà sản xuất nó đã hết hạn và không thể ăn được. 

Mẩu bánh được để nguyên, không ai chạm vào

Mẩu bánh mì được chạm vào bằng bàn tay đã rửa xà phòng dưới vòi nước ấm cũng tương tự. Nó không thể hiện bất kỳ biến đổi nào, ngoài dấu tay mà một đứa trẻ đã in hằn lên đó.

Miếng bánh chạm vào bởi bàn tay đã rửa bằng xà phòng và nước ấm.

Thế còn những miếng bánh mì khác thì sao? Chúng rõ ràng cũng không ổn.

Mẩu bánh bị chạm vào bởi bàn tay không rửa trước có những vết loang lổ màu vàng, màu đen và màu trắng, thể hiện sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. 

Mẩu bánh bị chạm vào bằng tay bẩn, chưa rửa.

Đáng ngạc nhiên là miếng bánh mì bị chạm vào bởi bàn tay đã rửa bằng nước rửa tay khử trùng – còn gọi là nước rửa tay khô, chứa cồn và bay hơi nhanh – vẫn bị vi khuẩn xâm chiếm.

Mặc dù rõ ràng nước rửa tay khử trùng đã có hiệu quả ở một mức độ nào đó, nhưng bởi chỉ rửa tay khô khiến vi khuẩn không bị trôi đi như trong trường hợp rửa tay với nước và xà phòng, chúng vẫn có thể bám lại tay bạn. Hơn nữa, không phải các sản phẩm khử trùng đều có thể tiêu diệt 100% vi khuẩn, sẽ vẫn có những siêu vi khuẩn kháng lại được chúng, và tồn tại trên tay bạn.

Miếng bánh mì bị chạm vào khi học sinh chỉ rửa tay bằng nước rửa tay khô diệt khuẩn.

Cách rửa tay chuẩn: 5 bước 25 giây

"Bạn nên rửa tay trước, trong và sau khi chuẩn bị thức ăn", Terri Stillwell, một nhà nghiên cứu dịch tễ học giải thích. "Và bạn cũng nên rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi sử dụng nhà vệ sinh, sau khi xì mũi, sau khi chạm vào động vật và bất cứ khi nào tay bạn có vết bẩn".

Việc thực hành rửa tay được coi là đặc biệt quan trọng khi bạn phải nằm viện hoặc đến thăm người ốm ở bệnh viện. Các bề mặt như nắm đấm cửa, thành cầu thang, thành giường bệnh, cột đeo túi truyền dịch… đều chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm, thậm chí là các vi khuẩn kháng kháng sinh.

Thật đáng tiếc, nghiên cứu chỉ ra có rất nhiều người vẫn chưa hiểu được tầm quan trọng của việc rửa tay, hoặc đơn giản là họ quên không làm điều đó.

Khi các nhà khoa học trốn trong nhà vệ sinh, họ đếm được chỉ có 67% số người rửa tay trước khi ra ngoài. Nhiều người, nhất là đàn ông, không làm điều này sau khi đi tiểu.

Một nghiên cứu, chỉ ra 93,2% trong số 2.800 người tham gia không rửa tay sau khi ho hoặc hắt xì. Một khảo sát trên 3,749 sinh viên cho thấy một thực tế rằng mọi người có thể đang không biết cách rửa tay đúng quy trình, khi thời gian rửa tay trung bình của họ chỉ kéo 6 giây.

Quy trình rửa tay chuẩn có 5 bước và chỉ mất 25 giây.

Vậy khi một đứa trẻ đã hiểu được tầm quan trọng của việc rửa tay, đâu là quy trình rửa tay chuẩn mà bạn có thể hướng dẫn chúng thực hiện? Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh Hoa Kỳ chúng ta nên thực hành rửa tay theo những bước sau:

1. Làm ướt tay với nước sạch.

2. Sử dụng xà phòng xoa và chà tất cả những điểm lõm của bàn tay trong 20-30 giây (bằng khoảng thời gian hát bài "Happy Birthday" hai lần).

3. Rửa lại tay bằng nước sạch.

4. Lau khô tay bằng khăn giấy sạch hoặc để khô tự nhiên

Và đây là cách chà tay chuẩn:

Có thể thấy, thí nghiệm mà Robertson và Metcalf chia sẻ trên Facebook của mình là một cách đơn giản mà bất kể một giáo viên, phụ huynh nào cũng có thể hướng dẫn con mình làm được. Bằng cách tự mình tham gia vào hoạt động, đồng thời theo dõi được kết quả trực quan của nó mỗi ngày, trẻ sẽ hiểu và nhớ được những gì mà chúng cần làm với bàn tay của mình.

"Tất cả các học sinh của chúng tôi bây giờ đều hiểu rằng quên không rửa tay là điều không thể chấp nhận được", Robertson nói. "Các em đã học được thói quen rửa tay thường xuyên, và nhận ra rằng nước rửa tay khử trùng không tiêu diệt được hết vi khuẩn, phải rửa tay bằng xà phòng và nước mới sạch".

Tham khảo Sciencealert