Thuốc corticosteroids có thể cứu sống bệnh nhân COVID-19, nhưng đây là lý do bạn không nên tích trữ nó

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cuối cùng cũng có đủ bằng chứng để khẳng định: Corticosteroids, một nhóm thuốc chống viêm phổ biến có thể giúp cứu sống những bệnh nhân COVID-19 nặng nhất. Kết luận được đưa ra sau khi các chuyên gia tập hợp kết quả từ 7 nghiên cứu thử nghiệm corticosteroid trên những bệnh nhân phải sử dụng máy thở trong phòng chăm sóc đặc biệt ICU.

Trước đó vào tháng 6, một nghiên cứu đầu tiên đã cho thấy lợi ích rõ ràng của dexamethasone, một loại corticosteroid trên bệnh nhân nhiễm COVID-19 nặng. Các nghiên cứu mới thử nghiệm một loại corticosteroid khác phổ biến hơn là hydrocortisone thậm chí còn cho tỷ lệ cứu sống khả quan hơn.

Một nghiên cứu của Anh cho thấy hydrocortisone có thể giảm 20% tỷ lệ tử vong trên những bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 nặng nhất.

1. Corticosteroids là thuốc gì?

Corticosteroids là một nhóm thuốc đã từng được sử dụng trong nhiều thập kỷ để điều trị bệnh viêm nhiễm. Điều đó có nghĩa là corticosteroids cũng đã từng được dùng cho bệnh nhân viêm phổi, sốc nhiễm trùng và các hội chứng hô hấp nghiêm trọng.

Các nhà khoa học vì thế muốn thử nghiệm loại thuốc này trên những bệnh nhân COVID-19 thể nặng, để xem nó có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong hay không. 

Quan trọng hơn, corticosteroids là một loại thuốc đã có sẵn, giá rẻ và nằm trong danh sách thuốc thiết yếu của WHO. Điều đó có nghĩa là tất cả các quốc gia trên thế giới hiện đều có corticosteroids trong kho dự trữ để sử dụng ngay lập tức.

2. Bằng chứng về hiệu quả của corticosteroids

Trong một thử nghiệm hồi tháng 6, các nhà khoa học Anh cho thấy một loại corticosteroids là dexamethasone có thể giảm tới một phần ba số ca tử vong ở những bệnh nhân COVID-19 phải thở máy và một phần năm ở những bệnh nhân phải thở oxy.

Một nghiên cứu tương tự ở Australia và New Zealand cho thấy hơn 67% số bệnh nhân nhiễm COVID-19 được điều trị bằng corticosteroids đã sống sót trong vòng 28 ngày sau khi nhận được thuốc. Trong so sánh, chỉ có dưới 59% bệnh nhân không được điều trị bằng corticosteroids hoặc chỉ được nhận giả dược còn sống.

Dựa trên các bằng chứng từ những nghiên cứu này, WHO đã tổng hợp dữ liệu của 1.703 bệnh nhân nhiễm COVID-19 nặng tham gia vào 7 thử nghiệm lâm sàng với corticosteroids và thấy việc điều trị đã có thể giảm tỷ lệ tử vong chung của họ xuống 32% so với khoảng 40% nếu không được dùng thuốc.

Đó là một tỷ lệ đáng kể lên tới 20%, giáo sư Anthony Gordon tại Đại học Hoàng gia London cho biết. Điều đó có nghĩa là nếu bạn điều trị cho 100 bệnh nhân dùng corticosteroids, bạn sẽ có thể cứu được 8 người. Đó thực sự là một con số ấn tượng tại thời điểm này.

3. Phác đồ điều trị COVID-19 sẽ được cập nhật ngay lập tức

Người đứng đầu Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh (NHS) Simon Stevens, gọi corticosteroids là "vũ khí tiếp theo trong cuộc chiến chống lại COVID-19 trên toàn thế giới". Ông cho biết NHS sẽ cập nhật phác đồ điều trị để các bệnh nhân COVID-19 ở Anh có thể ngay lập tức được hưởng lợi từ việc điều trị bằng hydrocortisone, giống với thuốc dexamethasone trước đó.

Tại Australia, các bác sĩ cũng đã đưa corticosteroids vào điều trị cho các bệnh nhân nhiễm COVID-19 nhập viện cần thở oxy. WHO cũng đã cập nhật hướng dẫn phác đồ điều trị COVID-19, trong đó khuyến khích sử dụng corticosteroids để điều trị cho các bệnh nhân nhiễm COVID-19 nghiêm trọng hoặc đang nguy kịch đến tính mạng.

4. Người dân không nên tích trữ corticosteroids hoặc sử dụng nó để phòng bệnh

Điều quan trọng cần nhớ là những phát hiện mới về corticosteroids lúc này chỉ ủng hộ việc sử dụng nó trên các bệnh nhân nhiễm COVID-19 nặng. Hiện có một số thông tin hạn chế cho thấy những loại thuốc này không thích hợp cho những người mắc COVID-19 với triệu chứng nhẹ.

Mặc dù corticosteroids có thể giúp điều trị COVID-19, nhưng chúng không phải là thuốc kháng virus. Loại thuốc này chỉ giúp điều trị các phản ứng nặng của cơ thể sau khi nhiễm COVID-19, nó không phải thuốc chữa bệnh hay phòng bệnh.

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo bạn không nên tự mua thuốc corticosteroids và uống tại nhà. Một số khuyến cáo corticosteroids sử dụng trong các thử nghiệm của họ là đường truyền tĩnh mạch chứ không phải corticosteroids dạng viên uống có thể mua được ở hiệu thuốc.

Do đó, chỉ có các bác sĩ mới có thể chỉ định loại thuốc này cho bệnh nhân COVID-19, người dân không nên tự ý mua và uống chúng với hi vọng phòng ngừa hay trị bệnh.

Tham khảo Theconversation, Sciencealert