"Thương mại điện tử trong tù" đang diễn ra như thế nào?

Nhà tù tại Nga đã trải qua nhiều thời kỳ, từ khi những tù nhân phải đào mương đốn củi, cho tới lúc những kẻ phạm tội này được sử dụng Internet để phục vụ cho các nhu cầu cá nhân.

Với các nhà tù truyền thống tại Nga, hơn 644.000 tù nhân vẫn thường xuyên phải nhận vật dụng và các nhu yếu phẩm do người thân gửi từ bên ngoài vào. Người thân của các tù nhân thường phải xếp hàng dài hàng giờ đồng hồ để gửi thư, đồ dùng đồng thời phải chịu các khâu kiểm tra gắt gao của sỹ quan tại nhà tù. Nhưng điều này đang dần được thay đổi, nhờ vào một trang web được coi là "Amazon của nước Nga".

Giúp tăng khả năng tương tác với thế giới bên ngoài nhưng vẫn đảm bảo được tính bảo mật của nhà tù, Hệ thống nhà tù Liên bang Nga (FSIN) đã tiến hành hợp tác với các công ty cung cấp dịch vụ trực tuyến để tìm cách giải quyết vấn đề nói trên. Theo đó, mặc dù tù nhân sẽ không được trực tiếp sử dụng Internet, nhưng những người thân của họ có thể đặt hàng trên mạng, sau đó các dịch vụ sẽ chuyển chúng tới nhà tù và được kiểm tra kĩ lưỡng trước khi tới tay tù nhân. Các email cũng có thể gửi tới địa chỉ mail của nhà tù và truyền đạt gián tiếp cho phạm nhân ở đó, thay vì viết thư tay và mất nhiều thời gian vận chuyển như trước đây.

Các nhà tù tại Nga đang dần thay đổi bộ mặt của mình nhờ vào sự phát triển của thương mại điện tử.

Trang thương mại điện tử của Konstantin Antsiferov, một trong những trang thương mại điện tử lớn nhất tại Nga đã kết hợp cùng FSIN tạo ra một trong những mô hình bán hàng cho tù nhân đầu tiên, đi tiên phong và nhân rộng sau đó. Dưới cái tên FSIN-zakaz, công ty này cùng 1 công ty khác là FSIN-Pismo đồng sở hữu bởi Konstantin sẽ cung cấp dịch vụ gửi email kèm theo vào các nhà tù.

Mỗi đơn đặt hàng sẽ được tính thêm khoảng 285 rúp (4,42 USD) tiền phí. Các mặt hàng phổ biến dành cho tù nhân bao gồm Pepsi, trà Lipton, Mars và Twix cùng với lăn khử mùi, Konstantin chia sẻ. Ngoài ra, các tù nhân cũng khá quan tâm tới luật pháp khi đặt mua nhiều cuốn Bộ Luật Hình Sự Nga, trong đó vạch ra pháp luật của Liên Bang Nga và cơ chế xử phạt.

Còn với FSIN-Pismo, công ty chuyên đảm nhiệm công việc gửi email ra và vào nhà tù, phạm nhân sẽ chỉ nhận được những bản in của bức thư do người thân gửi tới thay vì có quyền ngồi trước máy tính. Trước khi tới tay tù nhân, các email này đều được sàng lọc cẩn thận về nội dung. Theo tính toán, hồi năm ngoài Pismo đã chuyển thành công 320 ngàn bức thư qua song sắt. Năm 2014, ông cũng đã khởi động trang web Prisonmail.eu, dự án được phát triển dưới sự kết hợp của Konstantin và cựu giám đốc Nhà Giam Hà Lan. Hệ thống email này hiện đang hoạt động tại 3 nước Châu Âu là Hà Lan, Georgia và Lithuania.

Một số nhà tù tại châu Âu, trong đó có Nauy và Bỉ cũng đã tiến hành áp dụng hình thức truyền tin bằng email cho các phạm nhân nhưng hạn chế hơn. Mỹ cũng bắt đầu sử dụng dịch vụ tương tự từ vài năm trước đây, và các nhà tù tại Mỹ cũng đi đầu trong việc áp dụng thương mại điện từ trong quản lý. Thậm chí, nhiều nhà tù tư nhân ở Mỹ còn cho phép phạm nhân sử dụng Internet dưới sự giám sát, hoặc thậm chí có cả máy ATM để thanh toán từ xa. "10 năm qua đã diễn ra 1 cuộc cách mạng trong quản lý tù nhân nhờ vào sự phát triển của công nghệ và internet", Van de Steene, chuyên gia CNTT của Hiệp hội các nhà tù cho biết.

Konstantin cũng đã đưa vào hoạt động một máy chủ ở St. Petersburg từ cách đây hơn 15 năm, với khách hàng là Bộ Tư Pháp của Nga. Ông bắt đầu suy nghĩ về việc bắt tay với FSIN và cung cấp dịch vụ cho tù nhân từ khi đó. Ông luôn muốn phát triển 1 hệ thống đồng nhất nhằm quản lý các nhà tù tại Nga, ông nói: "Đất nước này có khoảng 1000 nhà tù trên lãnh thổ rộng lớn của nó, và tất cả lại có những nhà cung cấp khác nhau". Các doanh nghiệp của ông hiện nay đã có độ phủ khoảng 400 nhà tù trong số đó.

Chân dung Konstantin Antsiferov, ông trùm của hệ thống nhà tù tại Nga.

Ông bắt đầu dự án của mình với chỉ 7 nhân viên cho cả Zakaz và Pismo. Trong thời gian đầu này, Konstantin gặp khá nhiều trở ngại khi mà các lính gác có thể tráo đổi mặt hàng mà dịch vụ của ông chuyển vào với những sản phẩm cũ có sẵn trong kho với chất lượng kém hơn. Một nhà hoạt động dân quyền, người từng trải qua 8 tháng trong tù, cô Ekaterina Shutova cho biết dịch vụ Zakaz đã giúp cô rất nhiều trong khoảng thời gian ngồi tù. Trước đó, Shutova thường nhận được những bao thuốc với 1 đống lá khô, nhưng với sự cung cấp của Zakaz, hàng hóa cô nhận được cải thiện rất nhiều.

Hình thức này là một bước tiến lớn trong việc quản lý nhà tù tại Nga và nhiều nước khác trên thế giới. Nó đảm bảo giải quyết được nhiều vấn đề cho người nhà phạm nhân, cũng như mang lại nhiều lợi ích cho việc quản lý của nhà tù.

Tham khảo Bloomberg