Tiện ích chặn quảng cáo Adblock Plus, "sói già" trong lốt "thỏ non"

Tính tới thời điểm hiện tại, có thể nói hầu như không một người dùng Firefox hay Chrome nào là không biết tới add-on nổi tiếng Adblock Plus (ABP). ABP là một trong add-on được tải về nhiều nhất từ cơ sở dữ liệu của hai trình duyệt này. Nhưng trớ trêu thay: một số thử nghiệm mới đây đã tiết lộ rằng add-on được nhiều người tin cậy này là một trong những nguyên nhân chính khiến cho trình duyệt của người dùng ngốn RAM hơn – thay vì giảm mức tiêu thụ RAM sinh ra bởi các quảng cáo như nhiều người lầm tưởng. Hơn thế nữa, ABP thậm chí còn làm tăng tải CPU và thời gian render website của Firefox. Nói ngắn gọn, có vẻ như ABP đang khiến trải nghiệm web của người dùng chậm đi, thay vì cải thiện nó như lời quảng cáo.

Công bằng mà nói, ABP vẫn luôn hoàn thành tốt công việc của mình là block các quảng cáo (phần lớn là các hình flash) khó chịu khỏi giao diện web, và điều này khiến chúng ta nghĩ đáng lẽ RAM và tải CPU phải được giảm bớt. Nhưng thực tế thì mọi việc không đơn giản như vậy. Về cơ bản, cấu trúc của ABP hiện đã trở nên quá phức tạp, khiến cho chỉ riêng việc giữ cho add-on này hoạt động trên trình duyệt của người dùng đã tiêu tốn nhiều tài nguyên hệ thống hơn đám quảng cáo mà nó block được.

Cơ chế hoạt động của ABP

Trước hết – theo như lập trình viên Nicholas Nethercote của Mozilla, giữ cho ABP chạy trên background của Firefox đã khiến cho trình duyệt này tiêu tốn thêm khoảng 60-70MB RAM. Nhưng vấn đề chính vẫn là quá trình block quảng cáo của add-on này. ABP nhúng một lượng rất lớn các CSS stylesheet (tốn khoảng 4MB) vào mỗi trang web mà chúng ta ghé thăm để gỡ bỏ các quảng cáo. Điều này sẽ chẳng phải vấn đề gì lớn vào thế kỉ hay thậm chí là thập kỉ trước. Nhưng ngày nay, đa phần các trang web chứa rất nhiều iframe ¬ các trang web riêng biệt được nhúng vào trong trang mà người dùng đang ghé thăm. Ví dụ thường gặp nhất là các nút chia sẻ tới các trang mạng xã hội (Facebook, Twitter…v.v.) mà ta thường gặp trên các trang báo hay diễn đàn. Chúng chính là các iframe chứa các trang web riêng biệt - thực chất được đặt trên máy chủ của Facebook hay Twitter chứ không liên quan gì tới trang báo ta đang đọc.

Nếu đã hiểu về cách hoạt động của iframe, chắc hẳn bạn đã nhìn ra vấn đề. Trong mỗi trang web hiện nay có thể chứa hàng tá iframe. Tại một số trang tin như TechCrunch, kết quả thử nghiệm cho thấy trình duyệt sẽ tốn thêm tới 223MB sau khi bật ABP (194MB ở chế độ mặc định và 417MB sau khi dùng ABP). Một số trường hợp cá biệt như trang VIM Color Scheme Test – một trang để test giao diện web với hàng trăm ifram – lượng RAM tiêu thụ của trình duyệt dễ dàng bị đẩy lên tới vài GB, nhanh chóng làm treo trình duyệt của người dùng. Việc này trên lý thuyết sẽ xảy ra trên cả Firefox lẫn Chrome.

Mức tiêu thụ bộ nhớ của Chrome trên một trang web với nhiều iframe và ABP đã tắt.

“Hậu quả” của việc bật ABP.

Việc đo lường tác động của ABP tới CPU khó khăn hơn so với so sánh lượng tiêu thụ bộ nhớ. Nhưng theo như thử nghiệm trên một số máy tính, khi lướt web có ABP, quạt CPU hoạt động với tần suất cao hơn.

Tin này thực sự khiến cho đa số tín đồ của Firefox và Chrome dở khóc dở người, bởi ABP giành được sự ái mộ như ngày nay hoàn toàn nhờ vào khả năng khóa hiệu quả các quảng cáo khó chịu gây tiêu tốn tài nguyên của máy. Giờ đây, chỉ vì danh sách các quảng cáo mà ABP chứa đã trở nên quá lớn, bản thân add-on này đã bắt đầu gây tác động tiêu cực tới trải nghiệm lướt web hơn cả các quảng cáo mà nó có nhiệm vụ ngăn chặn (dù rằng điều này còn tùy vào website mà bạn ghé thăm).

Thực tế, từ trước tới nay đã có nhiều ý kiến cho rằng người dùng cuối nên hạn chế sử dụng ABP – bởi rất nhiều trang web miễn phí phụ thuộc vào nguồn thu quảng cáo để tồn tại, trong số đó có không ít trang chứa nhiều thông tin hữu ích. Nếu người dùng lo lắng về việc cookies của các trang web sẽ theo dõi mình, các add-on cho phép vô hiệu hóa các cookies theo dõi như NoScript sẽ là các giải pháp hiệu quả hơn khá nhiều. Để block các quảng cáo dựa trên Flash, các add-ons kích hoạt thủ công như Flashblock cũng là lựa chọn hiệu quả hơn.

Nếu bạn thực sự - thực sự cần chặn hết mọi quảng cáo trên trình duyệt của mình, một giải pháp nữa là tận dụng các proxy server có khả năng chặn quảng cáo. Privoxy là một giải pháp miễn phí tương đối hiệu quả, nếu bạn biết cài đặt trên homeserver ở nhà thì hầu như sẽ không có ảnh hưởng gì đến hiệu năng và tốc độ web.

Tham khảo: Extremetech