Tiên phong: Israel có cách xét nghiệm SARS-CoV-2 gộp mẫu mới, hiệu quả gấp 8 lần cách thông thường

Ngày 21/8, tờ New York Times đưa tin, một nhóm 3 nhà khoa học người Israel đã tiên phong đề ra phương pháp xét nghiệm virus SARS-CoV-2 mà họ cho rằng có thể cho kết quả nhanh và hiệu quả nhất hiện nay - đó là xét nghiệm gộp 48 mẫu trong một lần.

Chính phủ Israel đang lên kế hoạch triển khai phương pháp xét nghiệm mới này tại 12 phòng thí nghiệm trên toàn quốc vào tháng 10 bên cạnh dự đoán một làn sóng COVID -19 khác có thể sẽ xuất hiện cùng lúc với dịch cúm mùa, khiến quốc gia Trung Đông này đối mặt với nguy cơ hứng chịu những hậu quả rất trầm trọng.

Ronen Walfisch, kỹ sư tại Bộ Quốc phòng Israel, giám sát dự án kiểm định tính hiệu quả của phương pháp xét nghiệm gộp mẫu này cho biết: "Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để nó có thể sớm được đưa vào sử dụng". Ông cũng thông báo phương pháp này có kết quả kiểm định bước đầu rất tốt.

Moran Szwarcwort Cohen, điều hành phòng thí nghiệm virus học tại Rambam Health Care Campus ở thành phố Haifa (Israel) cho hay, phương pháp xét nghiệm gộp mẫu mới (được Bộ Y tế Israel chính thức phê duyệt sử dụng vào hôm 18/8) có thể giúp các trường học, doanh nghiệp và hãng hàng không có thể sàng lọc người nhiễm COVID-19 nhanh hơn nhiều so với hiện nay.

Phương pháp xét nghiệm gộp mẫu để phát hiện virus corona đã thu hút nhiều sự quan tâm tại Mỹ, khi các phòng thí nghiệm của nước này vốn đã quá tải lại đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt hóa chất và các dụng cụ.

Ảnh: Dan Balilty/ The New York Times

Ở nhiều nơi khác trên thế giới, hiện việc gộp mẫu đang dựa trên một phương pháp đơn giản được phát triển nhằm xét nghiệm bệnh giang mai hồi Thế chiến II, đó là phương pháp Dorfman.

Nếu xét nghiệm mẫu gộp âm tính thì tất cả cá nhân được coi là âm tính. Nếu kết quả xét nghiệm gộp mẫu là dương tính, thì phần còn lại của các mẫu sẽ được tiến hành xét nghiệm lại để xác định mẫu nào dương tính.

Tại Israel thì khác, phương pháp gộp mẫu tại đây chỉ yêu cầu một vòng xét nghiệm - giúp tiết kiệm tối đa thời gian, quy trình thực hiện tại phòng thí nghiệm và vật tư.

Ảnh: Dan Balilty/ The New York Times

Phương pháp xét nghiệm gộp mẫu mới của Israel được xây dựng trên một thuật toán tổ hợp do Noam Shental (thuộc nhóm nhà khoa học đề ra phương pháp) phát triển từ một thập kỷ trước nhằm giúp tăng tốc độ phát hiện các đột biến gen hiếm gặp. Thuật toán này hoạt động giống như mã phát hiện lỗi để lọc nhiễu trong khoa học máy tính và viễn thông.

Trong một nghiên cứu được công bố hôm 21/8 trên tạp chí khoa học Science Advances, bác sĩ Shental và các đồng nghiệp của ông là Tomer Hertz và Angel Porgador thuộc Đại học Ben-Gurion tại Negev (Israel), báo cáo phương pháp xét nghiệm gộp mẫu phát hiện virus SARS-CoV-2 mới (có tên là P-Best) của họ có thể xác định kết quả dương tính chính xác khi gộp đến 48 mẫu.

Theo nghiên cứu cho thấy phương pháp này đã sàng lọc chính xác 1,115 nhân viên y tế chỉ với 144 xét nghiệm.

Ba nhà khoa học (từ trái sang) Angel Porgador, Noam Shental và Tomer Hertz. Ảnh: Dan Balilty/ The New York Times.

Giống như tất cả các phương pháp xét nghiệm gộp mẫu khác, tính hữu ích của phương pháp này giảm xuống khi "tỷ lệ dương tính" của cộng đồng (tỷ lệ các xét nghiệm cho kết quả dương tính) tăng lên.

Bác sĩ Hertz cho biết khi tỷ lệ dương tính thấp đi, phương pháp của Israel đạt hiệu quả hơn nhiều so với những phương pháp khác.

Ông cũng cho chia sẻ, với tỷ lệ lây nhiễm là 1%, phương pháp mới này hiệu quả gấp tám lần so với xét nghiệm riêng lẻ và gần gấp đôi so với phương pháp xét nghiệm gộp 8 mẫu Dorfman.

Các quan chức và nhà nghiên cứu Israel đang làm việc với một công ty trí tuệ nhân tạo để giúp loại bỏ các mẫu có khả năng dương tính, dựa trên các điểm nóng đã biết, để giữ tỷ lệ dương tính thấp hơn, bác sĩ Hertz nói.

Nguồn: NYT