Tìm hiểu một số kiến thức về bo mạch chủ trên máy tính

Trong các thiết bị điện tử, bo mạch chủ là một bản mạch đóng vai trò là trung gian giao tiếp giữa các thiết bị với nhau. Một cách tổng quát, nó là mạch điện chính của một hệ thống hay thiết bị điện tử. Trong bài viết dưới, tôi xin giới thiệu một số các khái niệm liên quan cũng như giải thích các khái niệm đó nhằm giúp độc giả hiểu biết thêm về thành phần thiết bị này.

 

Hình thức bộ mạch chủ

Hình thức ở đây là tôi muốn nói đến kích thước của bộ mạch chủ. Hiện tại kích thước phổ biến nhất là chuẩn ATX đã xuất hiện cách đây 18 năm. Hai kích thước phổ biến khác nhỏ hơn là micoroATX và mini- ITX. Ngoài các kích thước nhỏ còn xuất hiện 2 kích thước khác lớn hơn bao gồm: Extended-ATX và XL-ATX, đây vẫn chỉ là chuẩn ATX nhưng chúng được mở rộng hơn với nhiều cổng kết nối hơn…Ngoài ra Intel đã cố gắng phát triển thêm chuẩn BTX để thay thế cho ATX nhưng họ đã thất bại và hiện tại BTX không được phổ biến và chưa được các hãng sản xuất nhiều. Và tính đến thời điểm này nhờ sự linh hoạt cũng như phong phú trong các lựa chọn chuẩn ATX đã đáp ứng được đến 90% nhu cầu của người đam mê máy tính. Các chuẩn micoroATX và mini- ITX nhỏ gọn hơn được dùng trong các nhu cầu đặc biệt khác tuy nhiên cũng chính vì kích thước hạn chế mà chúng bị cắt giảm nhiều tính năng cao cấp khác

 

Socket

“socket” là số chân cắm của CPU trên bộ mạch chủ, nó chính sự tương thích với CPU của bộ mạch chủ và tất nhiên thông số này cũng có trên CPU. CPU và Bộ mạch chủ cùng socket thì mới có thể tương thích và làm việc được. Hiện tại có 2 loại socket trên bộ mạch chủ bao gồm Intel và AMD. Các socket phổ biến nhất hiện nay bao gồm : LGA1155, LGA1150, LGA2011 của Intel và AM3 , FM2 của AMD trong đó LGA1150 là socket mới nhất của intel hiện tại và AMD cũng đang phát triển một socket mới để thay thế cho FM2

 

Chipset

Chipset trong bo mạch chủ giữ chức năng rất quan trọng. Chipset đưa dữ liệu từ đĩa cứng qua bộ nhớ rồi tới CPU, và đảm bảo các thiết bị ngoại vi và các card mở rộng đều có thể thể "nói chuyện" được với CPU và các thiết bị khác. Chipset quản lý các chức năng cơ bản như USB, PCIe, và cổng SATA… và một số chức năng khác mà nhà sản suất thêm vào. Bạn nên đặc biệt chú ý đến chipset nếu bạn đang tìm kiếm những chức năng mà mình cần. Vì một số chức năng chỉ được hỗ trợ trên các chipset nhất định mà thôi, ví dụ các chipset P67 không hỗ trợ bộ nhớ đệm của Intel như các chipsetZ68… Hiện tại các chipset cao cấp nhất có thể kể đến như Z77, Z87, X79 (Intel) hay A85X,990X và 990FX (AMD)

Hỗ trợ SLI/CrossFire

Nghe có vẻ phức tạp nhưng đây chính là tính năng hỗ trợ chạy nhiều VGA trên bộ mạch chủ. Đại đa số các game thủ thường chỉ dùng một VGA cho cỗ máy chơi game của mình. Nhưng đây cũng là lựa chọn khá tốt cho việc nâng cấp của bạn khi muốn tăng hiệu năng đồ họa cho máy tính. Cũng cần chú ý thêm, với AMD thông số crossfire sẽ là hỗ trợ chạy hai VGA, crossfireX sẽ là trên 2 VGA. Với Intel thì ta có : SLI (hỗ trợ 2 VGA), tri SLI (hỗ trợ 3 VGA) và four way – SLI (hỗ trợ 4 VGA). Và việc sử dụng nhiều VGA trên một bộ mạch chủ chịu ảnh hưởng của khá nhiều yếu tố khác nhau (Nguồn,VGA …) chính vì vậy các bạn hãy tìm hiểu cũng như đọc kĩ điều này nếu có ý định chạy nhiều VGA.

 

Cổng kết nối

Có thể nói các cổng kết nối tạo nên sự khác biệt lớn giữa các bộ mạch chủ và quyết định cả việc bộ mạch chủ đó là cao cấp hay trung bình. Các cổng kết nối có thể kể đến như cổng galore, FireWire, USB 3.0, âm thanh kỹ thuật số, eSATA, SATA 3, Thunderbolt … nhưng các cổng kết nối này không quyết định việc bộ mạch chủ này tốt hơn bộ mạch chủ kia mà nó còn phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của bạn, chẳng hạn thunderbolt là cổng kết nối cao cấp với tốc độ cao và là xu thế phát triển trong tương lại tuy nhiên nó lại rất đắt và ít khi được sử dụng, và tất nhiên bạn sẽ phải trả tiền cho tính năng mà mình không cần đến, hay với USB 3.0 đây là cổng kết nối cho tốc độ khá cao với chi phí thấp và đang dần phổ biến bạn cũng nên cân nhắc cho lựa chọn của mình

Khe cắm

Nếu bạn bắt gặp 1 khe cắm PCIe dài x16 slot, đừng nghĩ rằng đó là tốc độ của chúng mà thật ra nó chỉ là thông số kích thước vật lí của khePCIe mà thôi. Thường thì tốc độ băng thông của chúng chỉ là X8 hoặc X4 . Express 16X là tên của loại khe cắm card màn hình của bo mạch chủ. Khe PCI Express là loại khe cắm mới nhất, hỗ trợ tốc độ giao tiếp dữ liệu nhanh nhất hiện nay giữa bo mạch chủ và Card màn hình. Con số 16X thể hiện một cách tương đối băng thông giao tiếp qua khe cắm, so với AGP 8X, 4X mà bạn có thể thấy trên một số bo mạch chủ cũ. Tuy băng thông giao tiếp trên lý thuyết là gấp X lần, thế nhưng tốc độ hoạt động thực tế không phải như vậy mà còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác như lượng RAM trên card, loại GPU (Vi xử lí trung tâm của card màn hình)

Backup Bios

Đây là chức năng trên bộ mạch chủ cho phép bạn có thể backup(phục hồi) lại bios khi nó bị hỏng. Thường thì việc hỏng bios trên bộ mạch chủ là khá hiếm tuy nhiên nó cũng là chức năng tốt vì dù sao có sự đề phòng vẫn hơn là không có gì

Các thông số khác

Wireless, âm thanh cao cấp, bộ điều khiển quạt tản nhiệt …là những tính năng đặc biệt mà các nhà sản xuất sử dụng để “móc túi” thêm bạn. Bạn hoàn toàn có thể không cần đến chúng nhưng đôi khi nhiều tính năng cũng rất đáng giá để bạn lưu tâm nếu thật sự có nhu cầu.

Tham khảo: Maximumpc