Từ xa xưa, việc giải quyết những mâu thuẫn giữa những người đàn ông, được xem là phái mạnh, đương nhiên là phải dùng đến vũ lực. Tuy nhiên trong giới quý tộc, được xem là chuẩn mực của sự cao quý, việc giải quyết ân oán cũng có những quy định và điều lệ riêng biệt, hay còn được biết đến như những cuộc đấu tay đôi sinh tử. Những cuộc đấu tay đôi sinh tử này có thể là những cuộc đấu súng, hay đấu kiếm, hoặc đấu thương trên lưng ngựa, tùy thuộc vào từng thời kỳ và văn hóa của các quốc gia khác nhau, tuy nhiên chúng đều có những điểm chung mà bất kỳ ai tham gia đều phải tuân thủ, những điều luật này đảm bảo sự công bằng cũng như thể hiện sự văn minh và cao quý của tầng lớp thượng lưu bấy giờ.
Những điều cơ bản
Cuộc đấu tay đôi chính là một cuộc chiến nhưng có sự kiếm soát rõ ràng, hai người đàn ông phải đối mặt với nhau một cách công bằng. Trận đấu sẽ phải tuân theo các quy tắc cụ thể, bắt đầu tại một thời gian quy định trước, ở một địa điểm đinh sẵn.
Thông thường, một cuộc đấu tay đôi không xảy ra theo cách tự nhiên, nó bắt đầu bằng việc một người sẽ đưa ra lời thách thức cho đối thủ khi không thể giải quyết ổn thỏa các cuộc tranh cãi hay nhục mạ danh dự người khác. Ngoài ra, sẽ cần có một người đi cùng bạn để chuẩn bị đầy đủ vũ khí cũng như kiểm tra xem đối thủ có phục kích hay không và đảm bảo các quy tắc được áp dụng công bằng. Trong thực tế, người đi cùng đôi khi sẽ tham gia vào cuộc chiến ngay sau khi nhân vật chính bị hạ. Quá trình chuẩn bị cho một cuộc đấu tay đôi phải mất rất nhiều ngày.
Khi trận đấu bắt đầu, bất kì loại vũ khí nào cũng có thể được sử dụng hoặc sẽ bị giới hạn bởi các quy định được đặt ra trước đó từ 2 phía tham gia. Trong nhiều thế kỉ, kiếm là lựa chọn hàng đầu, sau đó khi súng ra đời, quy định được đặt ra cho phép chỉ sử dụng các loại súng ngắn khi quyết đấu.
Người thua cuộc sẽ phải trông chờ vào sự khoan dung của đối thủ- người sẽ quyết định cứu mạng hay kết liễu cuộc đời mình. Kẻ thắng cuộc có thể toàn quyền quyết định sẽ làm gì với cơ thể của người thua cuộc.
Luật lệ
Năm 1777, Hội đồng Ireland đã ban hành mã quyết đấu lần đầu tiên - được gọi là mã Duello, sau đó nó nhanh chóng được sử dụng rộng rãi khắp châu Âu và châu Mỹ và trở thành bộ luật chính thức cho các trận quyết đấu. Thậm chí, hải quân Mỹ còn ghi lại luật này trong “sổ tay Hải quân” để áp dụng cho các trận đấu tay đôi đến tận năm 1862 khi nó bị cấm.
Bộ luật này quy định rõ ràng về các bước và nghi thức tiến hành trong một cuộc đấu
Nghi thức xin lỗi
Nguyên nhân dẫn đến một cuộc đấu đó là khi một người xúc phạm danh dự người khác do vậy một lời xin lỗi có thể giải quyết ổn thỏa vấn đề, thậm chí là khi trận đấu đã bắt đầu. Bộ mã Duello có quy định rõ ràng :
- Điều 1 : Người nào sỉ nhục người khác đầu tiên phải là người xin lỗi trước.
Nghi thức quyết đấu
Một cuộc đấu là nơi thể hiện danh dự của một người đàn ông do đó nó phải được tiến hành chính xác để thể hiện danh dự của bản thân
- Điều 13: Không ai được phép ra tay trước thời điểm quy định hay sử dụng các trò tiểu xảo. Người bị thách đấu sẽ phải xin lỗi kể cả khi đã thua cuộc.
- Điều 15: Các cuộc đấu không được diễn ra vào buổi tối, trừ khi đối phương có ý định bỏ chạy trước thời điểm diễn ra vào buổi sáng.
Người hỗ trợ
Các quy định cũng được đặt ra áp dụng cho những người trợ giúp như :
- Điều 21: Người trợ giúp cần cố gắng hòa giải trước khi diễn ra cuộc đấu hoặc giảng hòa sau khi kết thúc.
Khi trận đấu kết thúc
Điều căn bản nhất cần ghi nhớ đó là mục tiêu của cuộc đấu là thể hiện danh dự chứ không phải vì mục đích giết choc. Do vậy, hạn chế tử vong là yêu cầu cao nhất
- Điều 22: bất kì vết thương nào nghiêm trọng phải được chữa trị ngay lập tức.
Các cuộc đấu tay đôi
Giới quý tộc gắn liền với các cuộc đấu tay đôi, đó là những cuộc chiến bảo vệ danh dự của bản thân, của dòng họ, khẳng định vị thế và quyền lực của mình. Từ chối một lời thách đấu là thể hiện sự hèn kém của bản thân mà còn là nỗi nhục của dòng họ, gia đình, nỗi xấu hổ đối với bạn bè.
Đối với các nhà vua, việc duy trì các cuộc đấu sẽ giúp thiết lập “bảng xếp hạng cao quý” bao gồm những người có địa vị, quyền lực, sức mạnh, danh dự để sử dụng khi cần thiết. Một số quốc gia còn ban hành những đạo luật trừng trị những “kẻ hèn nhát”.
Còn đối với các cuộc đấu thường, nó diễn ra vì nhiều mục đích khác nhau. Có thể giúp xóa bỏ các khoản nợ, giải quyết các tranh chấp về đất đai, tranh chấp tài sản. Thậm chí, các cuộc đấu với mục đích chính trị cũng có thể giúp loại bỏ các đối thủ cạnh tranh. Xét trên nhiều phương diện, một cuộc đấu tay đôi sẽ giúp bạn giải quyết mọi vấn đề.
Sự phát triển
Các cuộc đấu tay đôi tuy đã có những điều luật quy định cụ thể nhưng kết quả nó đem lại thường phải đánh đổi bằng cả sinh mạng. Các quốc gia cũng như các nhà chính trị như Mark Twain, George Washington, Benjamin Franklin... đều phản đối hình thức này. Các điều luật, quy định khắt khe được đặt ra nhằm cấm và xử phạt nặng những người vi phạm.
Ngày nay, hình thức đấu tay đôi vẫn còn tồn tại nhưng dưới dạng thi đấu thể thao. Có thể kể đến các môn như đấu kiếm, boxing và các môn võ thuật....