Tìm hiểu về chiếc máy tính bỏ túi

Chiếc máy tính bỏ túi là một đồ vật rất quen thuộc đối với nhiều người, từ sinh viên, học sinh cho đến các nhân viên bán hàng, kế toán v.v… Là một thiết bị giúp bạn thực hiện các quy tắc toán học như cộng trừ, nhân chia, hay cao cấp hơn như giải phương trình, tính toán ma trận. Để có thể trở thành một thiết bị nhỏ gọn mà hữu dụng với nhiều chức năng như hiện nay, chiếc máy tính bỏ túi đã phải trải qua những giai đoạn thăng trầm trong lịch sử mà mãi đến tận cuối thế kỷ 20 nó mới được sử dụng một cách rộng rãi.

Lịch sử phát triển

Bàn tính cơ học chính là tiền thân của máy tính bỏ túi ngày nay. Công cụ tính toán số học đầu tiên được biết đến là chiếc bàn tính (Abacus) được sử dụng bởi những người Sumer và người Ai Cập vào khoảng 2000 năm trước công nguyên. Sau đó, bàn tính được sử dụng rộng rãi ở các nước Châu Á, châu Phi và nhiều vùng lãnh thổ khác chủ yếu bởi các thương nhân. Cho đến ngày nay, vẫn còn khá nhiều người sử dụng loại bàn tính cơ học của người Trung Quốc, với các hạt được xâu thành chuỗi theo chiều dọc trong một khung gỗ chữ nhật.

Đến năm 1964, Công ty Nhật Bản Sharp đã chế tạo được chiếc máy tính đầu tiên có thể tự thực hiện các phép tính toán, mặc dù chiếc máy tính có kích thước gần bằng một chiếc xe ô tô. Năm 1967, Texas Instruments giới thiệu dự án công nghệ “Cal Tech” với chiếc máy tính bỏ túi đầu tiên có kích thước nhỏ gọn, có khả năng thực hiện các phép tính đơn giản như cộng trừ, nhân chia.

Sau đó vài năm, Canon đã sử dụng công nghệ này để sản xuất những chiếc máy tính bỏ túi thương mại đầu tiên và bán rộng rãi trên thị trường với giá 400 USD. Tuy nhiên chỉ đến năm 1971, sau khi Intel ra mắt mẫu chip xử lý thương mại đầu tiên là Intel 4004, những chiếc máy tính bỏ túi mới thực sự trở nên hữu dụng với khả năng tính toán tốt hơn, kích thước nhỏ hơn cũng như giá thành hợp lý hơn.

Cho đến nay, với sự phát triển của khoa học, công nghệ những chiếc máy tính bỏ túi không chỉ đơn giản là thực hiện các phép tính cộng trừ, nhân chia. Mà bên cạnh đó chúng còn có khả năng thực hiện nhiều phép biến đổi, các hàm lượng giác và logarit, làm việc với các hằng số như pi và e, tính toán với số phức hay phân số, giải phương trình, phân tích thống kê, sác xuất hay ma trận.

Cấu tạo và các thành phần bên trong

Như các bạn đã biết, một chiếc máy tính bỏ túi có một chip vi xử lý đơn để giải các phép tính và thuật toán. Bên cạnh đó nó được trang bị một bảng mạch với các nút cao su hoặc nhựa phía trên để bạn nhập dữ liệu và các phép tính. Giống như mô hình của một chiếc điều khiển từ xa, khi bạn bấm một nút trên bàn phím, một mạch điều khiển sẽ được đóng phía dưới lớp cao su và gửi các xung điện đến chip xử lý, đồng thời gửi tín hiệu đến màn hình hiển thị.

Màn hình của hầu hết các máy tính bỏ túi đầu tiên là loại màn hình LED hay đi-ốt chân không. Sau này, việc sử dụng màn hình tinh thể lỏng hay màn hình LCD giúp tiết kiệm điện năng hơn.

Nguồn năng lượng chính được sử dụng trong các máy tính bỏ túi là pin, nhưng máy tính đầu tiên sử dụng các hệ thống pin khá cồng kềnh khiến cho chúng có kích thước rất lớn. Ngày nay, công nghệ năng lượng phát triển giúp pin ngày càng nhỏ gọn hơn, giúp giảm bớt kích thước của những chiếc máy tính bỏ túi hiện đại. Bên cạnh đó, những chiếc máy tính bỏ túi sử dụng rất ít năng lượng, do đó một miếng pin năng lượng mặt trời nhỏ cũng có khả năng cung cấp đủ nguồn điện năng cần thiết cho máy hoạt động. Do đó mà từ năm 1970, có khá nhiều loại máy tính bỏ túi được trang bị sẵn pin năng lượng mặt trời để cung cấp điện năng song song với pin hóa học thông thường.

Các máy tính bỏ túi cũng có khả năng lưu trữ dữ liệu ngắn hạn trong bộ nhớ, tương tự bộ nhớ RAM. Các máy tính bỏ túi hiện đại có khả năng lưu trữ nhiều hơn, đồng thời có thể gán dữ liệu vào các biến và truy suất ra khi tính toán.

Cơ chế hoạt động

Như đã nói ở trên, những chiếc máy tính bỏ túi có thể thực hiện các phép tính nhờ vào hệ thống mạch tích hợp và chip vi xử lý. Các mạch này sử dụng bóng bán dẫn để thực hiện các phép tính cộng, trừ cũng như các phép tính phức tạp hơn như số mũ hay căn. Về cơ bản, khả năng tính toán phụ thuộc vào số lượng các bóng bán dẫn, càng nhiều bóng bán dẫn thì chiếc máy tính càng có khả năng tính toán phức tạp hơn. Ngày nay, các máy tính bỏ túi hiện đại đều có một tiêu chuẩn về mạch tích hợp với số lượng các bóng bán dẫn gần giống nhau.

Giống như các hệ thống điện tử khác, chip xử lý bên trong sẽ chuyển đổi các thông tin mà bạn nhập từ bàn phím thành hệ nhị phân tương đương. Trong hệ nhị phân chỉ hiển thị hai số 1 và 0, vi mạch sử dụng logic nhị phân bằng cách chuyển các bóng bán dẫn bật hoặc tắt.

Ví dụ nếu bạn muốn cộng phép tính “2 2”, máy tính sẽ chuyển số “2” về hệ nhị phân là “10” sau đó sẽ cộng với nhau theo chiều dọc. Ở đây có thể thấy ở hàng đơn vị là “0 0” do đó ta sẽ có giá trị là “0”, tiếp đến hàng chục “1 1” sẽ được giá trị “2”. Tuy nhiên hệ nhị phân lại không hiển thị số 2, do đó nó sẽ được thay bằng “10”, vậy ta sẽ có giá trị cuối cùng là “100” chuyển đổi về hệ thập phân sẽ bằng 4.

Cách hiển thị trên màn hình của máy tính bỏ túi cũng sử dụng logic nhị phân này. Nếu bạn để ý sẽ thấy mỗi ô trống hiện thị có 7 vạch ngắn, giúp nó có thể hiển thị tất cả các số từ 0-9, ví dụ số 3 sẽ được hiển thị bằng 5 vạch. Các vạch này sẽ được bật hoặc tắt tùy thuộc vào thông tin gửi đến từ chip xử lý, giúp nó có thể hiển thị giá trị nhập cũng như kết quả của phép tính trên màn hình.

Tương lai của chiếc máy tính bỏ túi

Máy tính bỏ túi đang ngày càng trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, nó giúp chúng ta tiết kiệm thời gian tính toán, đảm bảo độ chính xác cao trong các phép tính phức tạp. Tuy nhiên theo nhiều nhà nghiên cứu, việc quá lạm dụng máy tính bỏ túi có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực, một trong số đó là làm giảm khả năng tư duy và tính toán của học sinh. Do đó mà nhiều nhà trường đã cấm việc sử dụng máy tính bỏ túi đối với các phép tính cơ bản để giúp học sinh rèn luyện những kỹ năng tính toán nhất định.

Mặc dù vậy, máy tính bỏ túi vẫn tiếp tục phát triển cùng với công nghệ khoa học kỹ thuật tiên tiến, giúp nó có them nhiều chức năng tính toán phức tạp hơn. Bên cạnh đó, các máy tính hiện đại không còn chỉ dùng để tính toán các phép tính nữa, mà nó còn được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau như tính toán khối lượng cơ thể kết hợp với hàm lượng calo cần thiết mỗi ngày, chuyển đổi tiền tệ hay đơn vị, tính toán lượng khí thải v.v… Các hệ thống tính toán này hầu hết được kết nối trực tiếp với nguồn dữ liệu rất lớn và bất kỳ ai cũng có thể truy cập chúng.

Với sự sáng tạo và nỗ lực nghiên cứu không ngừng, các nhà khoa học đã tìm ra rất nhiều phát minh hữu ích, giúp cuộc sống của chúng ta ngày càng đơn giản và dễ dàng hơn. Trong các bài viết tiếp theo của Genk, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu những phát minh đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của chúng ta.

Tham khảo: Wiki, Howstuffwork