Tivi hay câu chuyện về “cánh cửa thần kỳ” của thế hệ millennials

Vào thập niên 80 - 90 của thế kỷ trước, khi mà smartphone hay internet chưa xuất hiện và chi phối cuộc sống như ngày nay, thứ trân quý nhất đối với lũ trẻ chúng tôi lúc bấy giờ có lẽ là những chiếc tivi  tuy nhỏ nhưng chứa đựng cả bầu trời những điều mới lạ.

Ngày ấy, một chiếc tivi đen trắng có giá trị tương đương cả một gia tài. Hầu hết tivi đều là “hàng bãi” được các tàu viễn dương đánh về. Vậy nhưng, nhà nào sắm được một chiếc tivi thì đã lấy làm hãnh diện lắm, dù màn hình vừa cong, vừa nhỏ, độ phân giải chỉ ngang bằng… điện thoại “cục gạch” ngày nay. Nhà nào có tivi là nghiễm nhiên trở thành “trung tâm văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội” của cả xóm, trở thành nơi kết tinh và thăng hoa tình hàng xóm, láng giềng. Còn với lũ trẻ chúng tôi, tivi giống như ”cánh cửa thần kỳ” của Doraemon, mở ra một thế giới mộng mơ và đầy ắp sự mới mẻ. 

Ngày ấy, tivi chỉ có vài kênh để lựa chọn, các chương trình thì chiếu theo giờ chứ không phát 24/24 như thời nay. Thế nhưng, với những cô cậu bé 8x, 9x đang ở tuổi tò mò, “đói” thông tin lúc bấy giờ thì niềm vui được xem tivi vẫn hấp dẫn hơn tất thảy. 

Khác với sách báo hay radio đơn điệu, tivi trở thành người bạn đồng hành đầy thú vị, cùng lũ trẻ chúng tôi miệt mài khám phá biết bao khoảng trời mới. Lần đầu tiên, chúng tôi mới biết tới nước Nga xa xôi bên kia bờ đại dương qua những thước phim chân thực, sống động thay vì hình ảnh mờ nhòe đăng trên các tờ báo giấy. Lần đầu tiên, chúng tôi được thưởng thức trọn vẹn điệu cải lương đượm chất nghệ thuật trong vở kịch Lá Sầu Riêng nổi tiếng, để rồi cứ nhắc tới nghệ sĩ Kim Cương là hình ảnh cô Diệu năm nào bỗng ùa về cùng bao cảm xúc xưa cũ. 

Thời ấy, tivi đen trắng không có điều khiển, hoặc sử dụng điều khiển chạy bằng… cơm. Thế nên, lũ trẻ con ngày đó cứ vừa xem vừa chạy qua lại để chuyển kênh, lúc thì để xem hoạt hình, lúc thì là chương trình thế giới động vật hay khoa học thường thức tràn ngập những điều mới lạ. Chúng tôi của ngày đó cứ mỗi lần xem là “ngấu nghiến”, cố gắng “nuốt” từng lời để có câu chuyện nhâm nhi với chúng bạn trong suốt vài ngày sau. 

Vào thập niên 90, một chiếc tivi như vậy có giá trị bằng cả cây vàng, là món đồ xa xỉ mà không phải ai cũng sắm được. Thời điểm ấy, tivi đã đi kèm điều khiển tiện dụng, màn hình đã hiển thị đủ loại màu sắc dù vẫn chưa thực sự rõ nét. Sung sướng nhất có lẽ là lũ trẻ khi những thước phim “Sói & Thỏ”, “Tom & Jerry” trở nên sặc sỡ và “đã mắt” hơn nhiều. 

Ngày ấy, còn nhớ cứ trước chương trình “Thời sự”, lũ trẻ chúng tôi lại tranh nhau ngồi trước tivi để đón xem “Những bông hoa nhỏ” - nơi khởi nguồn của tâm hồn sáng tạo, nghệ thuật và nền tảng tri thức của thế hệ millennials sau này. Chương trình ban đầu chỉ có thời lượng phát sóng vỏn vẹn 15 phút, sau đó tăng lên thành 30 phút. Bao giờ chương trình cũng mở màn bằng mục “Thời sự thiếu nhi”, tiếp đó là các chương trình ca hát, diễn kịch, rồi tới mục chiếu phim hoạt hình (phần mà chúng tôi mong chờ nhất). Sau này còn có thêm mục “Khoa học vui”, chuyên phát sóng vào ngày thứ Bảy hàng tuần. Những chuyên mục giản dị ấy tưởng như chỉ phục vụ mục đích giải trí, nhưng kỳ thực đã tác động rất lớn đến thế hệ trẻ em năm xưa, ươm mầm những ước mơ và tô tạo nên những lớp nhân tài mới trong nhiều lĩnh vực. 

Với lũ trẻ chúng tôi là vậy, còn với người lớn, tivi màu không chỉ đồng hành cùng những trải nghiệm nghe-nhìn mới mà đôi khi là cả những tình huống dở khóc dở cười. Tivi màu đời cũ bắt sóng bằng ăng-ten treo trên mái nhà (chỗ cao thì bắt sóng tốt hơn). Vì vậy, gắn liền với thói quen xem tivi thời đó chính là công việc chỉnh ăng ten. Mỗi khi gió hoặc mưa làm ăng-ten bị lệch, gia đình sẽ cử một đại diện đảm nhiệm trọng trách cao cả: trèo lên mái nhà để chỉnh lại ăng ten. Những người còn lại sẽ theo dõi màn hình tivi để báo hiệu ăng-ten đã vào đúng vị trí. Nếu tivi đang chiếu một trận bóng gay cấn mà trời bỗng nổi gió, thì một thành viên trong gia đình (thường là các bố) có thể sẽ phải hy sinh đứng giữ ăng-ten cho cả nhà xem. Chiếc tivi đã gắn kết tình cảm gia đình trong ký ức của thế hệ millennials như thế đó. 

Thi thoảng, tivi sẽ có hiện tượng bị lệch màu. Bởi vậy nên mới có thủ thuật lấy cục nam châm di lên màn hình để chỉnh lại màu. Đó là bí quyết chỉ những người già mới biết. Còn thế hệ millennials chúng tôi thì chỉ biết “vỗ, đập” lên tivi mỗi khi màn hình bị nhiễu. Cho đến giờ, thói quen ấy đôi khi vẫn đồng hành cùng các millennials. Các 8x, 9x thi thoảng vẫn quen tay vỗ lên… màn hình laptop khi máy bị lag với hy vọng phục hồi nguyên trạng. 

Sang đến những năm 2000, tivi màn hình cong bắt đầu bị tiếm ngôi bởi tivi màn hình phẳng, truyền hình cáp cũng bắt đầu xuất hiện. Hàng loạt các phụ kiện giải trí khác đi kèm với tivi như đĩa CD, máy chơi game thời thượng cũng được sắm thêm để phục vụ cho các millennials ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc vừa mới bước qua ngưỡng cửa trưởng thành. Tivi màn hình cong bỗng chốc được “chuyển giao” sang phòng bố mẹ hoặc phòng ông bà, nhường vị trí trang trọng ở phòng khách cho thế hệ tivi mới. Dù vậy, chiếc tivi cũ vẫn là người đồng hành tận tụy, bầu bạn cùng ông bà với những tiết mục dân ca, cải lương hoài cổ, đồng hành cùng mẹ xem phim Hàn Quốc những lúc bố mải mê xem bóng đá trên chiếc tivi mới. 

Theo tháng năm, những cô cậu bé 8x, 9x khi xưa nay đã chính thức nhường lại ngôi vị “tuổi trẻ” cho thế hệ 10x. So với các millennials, lớp trẻ sinh ra trong thế kỷ 21 may mắn được tiếp xúc với tivi từ rất sớm. Ở thời điểm này, tivi không chỉ đơn thuần là người bạn đồng hành mà còn là con đường đầu tiên đưa trẻ tiếp cận với văn minh hiện đại. Chiếc tivi giống như một kho kiến thức đẹp đẽ, trong lành, cung cấp cho trẻ nguồn tri thức phù hợp nhất cho những năm tháng đầu đời. Ngoài ra, nó còn trở thành sợi dây gắn kết tình cảm gia đình, giữa ông bà với cháu, giữa cha mẹ với con. Thay vì ôm điện thoại một mình lạc lõng, được quây quần cùng gia đình trước màn hình tivi sẽ thật ấm cúng và náo nhiệt biết bao. Xem, không chỉ để thưởng thức những chương trình truyền hình hấp dẫn, mà còn là để tranh thủ được nghe ông bà kể chuyện thời tivi chưa có điều khiển, nghe mẹ khoe biết hết những bí quyết nấu nướng trên tivi vừa dạy, nghe bố kể đi kể lại vài (trăm) lần chuyện đứng canh ăng-ten trên mái nhà. Nghe, là để biết thêm về thế hệ sinh thành, để khâm phục và học hỏi những kinh nghiệm “gia truyền” giản dị mà cũng thật quý giá. 

Không chỉ đem đến những giá trị ý nghĩa và truyền thống, những chiếc tivi của thế hệ 10x còn nhanh chóng “thay da đổi thịt”, biến hóa muôn màu để kịp bắt nhịp với lối sống ngày càng năng động và hiện đại. Chiếc tivi ngày nay có thể biến thành một không gian giải trí đa dạng ngay tại nhà, hoặc thậm chí là một rạp hát tại gia với công nghệ smart TV màn hình 3D, UHD 4k đem lại hiệu ứng nghe-nhìn sống động. Dù phải cạnh tranh với internet, smartphone và hàng loạt những phát kiến công nghệ khác trong thời đại 4.0, tivi vẫn luôn là không gian của những ý tưởng và nội dung mở mang tầm mắt. Đó có thể là những chương trình truyền hình bổ ích, đa dạng và hấp dẫn như “Cà phê khởi nghiệp”, “Điều ước thứ 7”; những tác phẩm phim ảnh tạo “bão trend” như “Về nhà đi con” hoặc những TV Show phá cách đúng chất thời hiện đại, đem lại những khoảnh khắc thư giãn thoải mái sau những giờ phút học tập, làm việc mệt nhoài. Bởi vậy, sẽ chẳng quá lời khi nói chiếc tivi đã, đang và vẫn sẽ là một phần quan trọng không thể thiếu trong cuộc sống. 

Cho tới tận bây giờ, chiếc tivi năm xưa và những phiên bản trẻ hơn của nó vẫn đang tiếp tục thực hiện sứ mệnh của mình - một người bạn đồng hành tận tụy với thế hệ millennials, thế hệ 10x và lâu hơn thế nữa. Qua bao tháng năm, người bạn ấy vẫn không ngừng cải thiện, trau dồi giá trị, vẫn tận tụy ươm mầm ước mơ cho thế hê 10x, cho “tuổi trẻ kéo dài” của những cô cậu bé millennials năm nào.