Toàn cảnh "GeForce là để dành cho game thủ": Màn kịch vụng về của NVIDIA đối với vấn nạn nguồn cung RTX 30

Tính đến thời điểm hiện tại, GTX 1060 vẫn đang là mẫu CPU phổ biến nhất trên Steam. NVIDIA thừa hiểu điều này khi vén màn RTX 3060: mẫu card mới của "Team Xanh" có giá niêm yết chỉ 329 USD, tức là gần tương đương với giá ra mắt của 1060 khi ra mắt nhiều năm trước.

Nhưng với game thủ, 329 USD chỉ là lời hứa hão. Lướt một vòng quanh các trang web bán linh kiện máy tính và bạn có lẽ đã nhận ra một sự thật không mấy dễ chịu: các cửa hàng đang đặt giá "trên trời" cho GPU, đặc biệt là GPU thế hệ mới. Một mẫu card RTX 3060 hiện tại bị "hét" lên tới 18 triệu đồng, thậm chí phần lớn các bản dưới 20 triệu đồng gần như đã hết hàng toàn bộ. 

Giải pháp không hoàn hảo

Không chỉ tại Việt Nam, tình trạng khan hàng, đẩy giá còn xảy ra ngay tại Mỹ: các dòng 3060 đều đã hết hàng tại các chuỗi lớn, các trang thương mại điện tử như Amazon, Best Buy hay Newegg. Muốn sở hữu trải nghiệm RTX mới, game thủ Mỹ buộc phải lên eBay mua lại từ những kẻ "găm hàng" với giá gấp đôi, gấp ba giá gốc.

Tình trạng đội giá đang khiến game thủ phải trải qua cơn khủng hoảng tồi tệ nhất trong nhiều tháng qua.

Tình trạng đội giá tới 3 lần chỉ có thể đến từ một nguyên nhân duy nhất: GPU đang quá, quá khan hàng. Trong lúc nhu cầu tiêu thụ chip lên cao vì Covid-19, nhu cầu đào coin lại lên cao. Giới găm hàng (và thậm chí là cả các cửa hàng) đều nhận rõ ràng rằng mức giá GPU không hề cao với giới đào coin do họ có thể thu hồi vốn trong một thời gian. Chỉ duy nhất game thủ là phải chịu thiệt.

Giải pháp của NVIDIA? Trong tuyên bố chính thức, gã khổng lồ GPU cho biết sẽ thực hiện "khóa" hashrate của RTX 3060 còn một nửa. Cùng lúc, các mẫu GPU "không đạt tiêu chuẩn GeForce" sẽ được NVIDIA bán ra dưới tên gọi CMP nhằm phục vụ cho mục đích đào coin. Và, sau đó chỉ 2 tuần, NVIDIA "vô tình" tung ra bộ driver beta cho phép người dùng dễ dàng gỡ bỏ tính năng khóa hashrate trên.

RTX 3050 TI và 3050 đâu?

Cứ cho rằng driver mở khóa chỉ là "vô tình", tuyên bố "GeForce dành cho game thủ" của NVIDIA cũng chỉ là lời hứa hão. Có rất nhiều điều vô lý có thể nhìn ra bên trong tuyên bố không thật lòng này của Team Xanh.

Nếu thật sự nghĩ đến game thủ, NVIDIA lẽ ra đã phát hành phiên bản nối tiếp cho 1050 và 1650.

Đầu tiên, điểm vô lý mà ai cũng có thể nhìn thấy là sự vắng mặt của RTX 3050 Ti. Thống kê vào tháng 7/2020 cho thấy 1050 Ti, 1650 và 1050 là các dòng GPU có mức độ phổ biến chỉ đứng sau 1060. Như vậy, mặc dù 1060 là sản phẩm hấp dẫn nhất, vẫn có rất nhiều game thủ sẽ lựa chọn những mẫu GPU rẻ hơn, hiệu năng thấp hơn. Nếu NVIDIA ra mắt RTX 3050 Ti và RTX 3050, chắc chắn cơn khát GPU của game thủ sẽ được làm dịu phần nào.

Nhưng hai dòng card giá rẻ vẫn đang bặt vô âm tín. Điều này liên quan như thế nào đến những chiếc card đào coin CMP? Ngay lúc này, 3060 là mẫu GeForce 30 có giá mềm nhất, hiệu năng thấp nhất, còn CMP là những chiếc card "không đạt tiêu chuẩn" đó. Thay vì dùng chip "không đạt tiêu chuẩn" 3060 để sản xuất card 3050 Ti hay 3050 cho game thủ, NVIDIA đang tạo ra một sản phẩm dành riêng cho đào coin.

NVIDIA không thể mở rộng sản xuất tùy ý

Các mẫu RTX được NVIDIA thuê Samsung sản xuất trên chu trình 8nm. Trong một thế giới giả tưởng, NVIDIA có thể mở rộng hợp đồng với Samsung hoặc thuê thêm TSMC để sản xuất thêm 3060, CMP theo số lượng tùy ý.

Trong thực tế, điều này là không thể. Cả thế giới đang trải qua một cuộc khủng hoảng nguồn cung silicon trầm trọng, ảnh hưởng từ GPU đến console và thậm chí là cả xe hơi nữa. Samsung và TSMC không thể nhanh chóng mở cửa thêm nhà máy nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường. Sức sản xuất chip của cả thế giới là có hạn, và nguồn cung RTX 3060 cũng sẽ tiếp tục bị giới hạn.

Cần chỉ ra rằng, GPU GeForce và CMP cùng phải chia sẻ một nguồn cung RẤT GIỚI HẠN vào lúc này.

Nói cách khác, cơn hạn hán GPU sẽ còn tiếp tục kéo dài, và NVIDIA chẳng hề có giải pháp nào cả. Như chúng ta đã nói ở trên, thay vì dùng GPU "cấp dưới" để bán giá rẻ cho game thủ, NVIDIA lại sử dụng chúng cho những chiếc card đào coin.

Chặn đường nâng cấp giá rẻ sau này

CMP không phải là sản phẩm "chuyên đào coin" đầu tiên của NVIDIA. Trong quá khứ, hãng này từng ra mắt một phiên bản 1060 có tên gọi "P106" để bán cho giới mining. Nhưng P106 chỉ là một chiếc GTX 1060 bị cắt bỏ tính năng, khiến cho việc chơi game trên chiếc card đào coin là vô cùng khó khăn. Vòng đời của chiếc card đào coin này gần như sẽ kết thúc khi chúng không được sử dụng để đào coin nữa.

Với CMP, NVIDIA một lần nữa lặp lại dụng ý khi ra mắt P106 trước đây: đẩy những chiếc card đã qua quá trình "đào coin" vào bãi rác thay vì đến tay game thủ. Cơn sốt Bitcoin của quá khứ khi chấm dứt đã tạo ra một kho card cũ khổng lồ có giá rẻ, tạo ra nguồn cung dồi dào cho những người hạn hẹp kinh phí (và thích mạo hiểm). Nhìn vào quá khứ, NVIDIA hiểu rằng trong tương lai, khi những chiếc RTX 3060 đã qua đào coin được bán ra thị trường đồ cũ, chúng sẽ gây ảnh hưởng nặng nề lên doanh số hàng mới.

Mục đích thực sự của NVIDIA: Ngăn những chiếc card đào coin đến với game thủ sau khi cơn sốt hiện tại chấm dứt.

Vì thế, CMP cũng trở thành lựa chọn thay thế có lợi nhất cho NVIDIA: khi cơn sốt coin chấm dứt trong tương lai, những chiếc card đào coin cũng sẽ vào bãi rác thay vì đến tay game thủ.

Biện pháp nửa vời

Chỉ 2 tuần sau khi tuyên bố khóa hashrate của 3060, NVIDIA đã tự tung ra driver gỡ giới hạn này. Thông báo chính thức cho biết driver này vốn chỉ được dùng cho công việc phát triển nội bộ và chỉ "vô tình" rò rỉ. 

Nhưng ai cũng có thể dễ dàng nhận ra điều đang thực sự diễn ra: CMP không đủ nguồn cung cho giới đào coin, đến nỗi mà card màn hình cũng bị đem buôn lậu như hàng cấm. Mục tiêu chặn nguồn card cũ đã bị tạm gác sang một bên để NVIDIA "hốt bạc" trong hiện tại: việc để lộ driver gỡ khóa cũng có nghĩa rằng NVIDIA chọn ưu tiên giới đào coin hơn là game thủ!

Và những chiếc RTX 3060 lại tiếp tục được trưng giá 20 triệu đồng. Không, GeForce không phải là dòng sản phẩm làm ra cho game thủ. Ngay lúc này, đó là những công cụ đào coin không hơn không kém!