Trái với những lời cảnh báo ban đầu, iOS 10 hoạt động quá mượt mà trên iPhone 5 cũ kỹ

Ngày hôm nay, Apple đã chính thức ra mắt iOS 10 - phiên bản hệ điều hành mới nhất dành cho iPhone, iPad và iPod touch. Sở hữu nhiều tính năng mới như giao diện màn hình khóa hay ứng dụng Ảnh và Tin nhắn được nâng cấp, người dùng rất mong muốn được cập nhật để trải nghiệm chúng.

Với những ai đang dùng iPhone 6s hay iPhone 6, sẽ chẳng có gì để ngăn cản họ nâng cấp "ngay và luôn". Nhưng, người dùng thiết bị cũ như iPhone 5 hay iPhone 5c thì lại không khỏi đau đầu trước hai sự lựa chọn. Họ rất "thèm thuồng" được nâng cấp cho bằng bạn bằng bè, nhưng lại không dám làm vậy vì sợ sẽ gây ảnh hưởng đến hiệu năng và thời lượng pin - hai yếu tố còn quan trọng hơn nhiều những tính năng kia.

Vậy iOS 10 trên iPhone 5 và 5c sẽ cho hiệu năng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này.

Những hạn chế về mặt tính năng

Trước hết, hãy cùng điểm lại cấu hình của hai "siêu phẩm một thời" này. iPhone 5 ra mắt năm 2012 và sở hữu chip Apple A6, RAM 1GB, màn hình 4 inch độ phân giải 640x1136. iPhone 5c mặc dù ra mắt một năm sau đó, nhưng cũng có cấu hình y hệt iPhone 5.

iPhone 5 và iPhone 5c có cấu hình tương tự nhau

Do những hạn chế về hiệu năng xử lý, kèm theo sự thiếu vắng của các công nghệ như 3D Touch, chip NFC hay cảm biến vân tay, iPhone 5 và 5c sẽ không thể khai thác được tất cả các tính năng mới của iOS 10. Cụ thể, các tính năng sau đây sẽ không có mặt:

- Touch ID và Apple Pay

- 3D Touch

- Dịch thư thoại

- Ứng dụng Ảnh mới với các tính năng như Khoảnh khắc, Nhận diện khuôn mặt/khung cảnh...

- Night Shift

- Chặn quảng cáo trong Safari

- Nhấc máy lên để bật màn hình

- Theo dõi giấc ngủ

- Chụp ảnh liên tục và slow-motion

- Hỗ trợ 64-bit và Metal API

So sánh với hạn chế mà iPhone 4s không có được khi nâng cấp lên iOS 8 và 9, danh sách những tính năng mà iPhone 5/5c không hỗ trợ ngắn hơn rất nhiều. Người dùng sẽ vẫn có cơ hội trải nghiệm nhiều cái mới như giao diện màn hình khóa, widget, xóa ứng dụng mặc định, ứng dụng Tin nhắn với các hiệu ứng, Siri hỗ trợ ứng dụng bên thứ ba...

Hiệu năng và thời lượng pin

Đây có lẽ là yếu tố mà người dùng quan tâm nhất. iOS 10 được dự đoán sẽ là phiên bản cập nhật cuối cùng dành cho iPhone 5 và 5c. Do người dùng không thể quay trở về các phiên bản cũ hơn một khi đã lên iOS 10, họ sẽ phải sống chung với hiệu năng của nó trong suốt vòng đời sản phẩm sau này. Đặc biệt, dựa trên những gì chúng ta từng thấy với các "thảm họa" iOS 7 trên iPhone 4, hay iOS 9 trên iPhone 4s, thì việc người dùng iPhone 5/5c cân nhắc kỹ trước khi lên iOS 10 cũng là rất dễ hiểu.

Để đánh giá hiệu năng iOS 10, nhóm thử nghiệm đã so sánh thời gian khởi động ứng dụng giữa iOS 9.3.5 và iOS 10. Mỗi ứng dụng sẽ được đo thời gian khởi động ba lần, và kết quả cuối cùng là trung bình từ ba lần đó.

Nhìn chung, ngoại trừ trường hợp của ứng dụng Lịch, tốc độ khởi động ứng dụng trên iOS 10 đều chậm hơn so với iOS 9. Tuy nhiên, với các ứng dụng như Máy ảnh, Cài đặt, Lịch hay thời gian khởi động, khoảng cách là rất nhỏ và người dùng sẽ không thể nhận ra. Sự khác biệt với ứng dụng Safari và Tin nhắn là rõ ràng hơn, nhưng vẫn nằm trong mức cho phép. Ứng dụng duy nhất thể hiện sự trì trệ đáng kể là Mail.

Về thời lượng pin, nhìn chung iOS 10 cho kết quả gần như tương đồng với iOS 9. Trong trường hợp của iPhone 5, chiếc máy này đạt 8 giờ 50 phút khi thử nghiệm lướt web qua Wi-Fi với độ sáng màn hình 200 nits. Đương nhiên đây là con số lý tưởng, và trong sử dụng thực tế thì kết quả chắc chắn sẽ thấp hơn.

Trải nghiệm thực tế ra sao?

Phần lớn các tác vụ thường ngày đều cho hiệu năng khá tốt trên iPhone 5. Trang widget, Control Center hay đa nhiệm đều hiển thị một cách mượt mà và không gặp tình trạng bị "khựng" như iPhone 4s chạy iOS 9. Nhưng vấn đề bạn gặp phải sẽ chủ yếu nằm ở ba thứ: games, đa nhiệm và thời lượng pin.

GPU trên iPhone 5s cho hiệu năng cao gấp 3 đến 4 lần so với iPhone 5, và con số này còn cao hơn trên những chiếc iPhone mới. Điều này khiến cho ngay cả một số trò chơi đơn giản như Pokemon Go hay Shooty Skies cũng có thể bị giật trên iPhone 5. Người dùng hoàn toàn có thể chơi được những tựa game này, nhưng hiệu năng là không thật sự ổn định khi phần cứng đã đạt đến mức giới hạn.

Điều tương tự cũng xảy ra với khả năng đa nhiệm, tức là khi bạn chuyển từ ứng dụng này sang ứng dụng khác hay trả lời tin nhắn ngay trên thông báo. Thao tác với iPhone 5 khi có một tác vụ khác đang chạy nền (ví dụ như cập nhật ứng dụng) có thể khiến máy thi thoảng bị "khựng" lại. Nếu như bạn chỉ làm một tác vụ trên cùng một thời điểm, thì máy vẫn cho một trải nghiệm khá tốt.

Và vấn đề cuối cùng là thời lượng pin. Nhiều tính năng hơn, nhiều thứ phải xử lý hơn nên SoC phải hoạt động vất vả hơn so với các phiên bản iOS cũ. Điều này đồng nghĩa với việc nó có ít thời gian nghỉ ngơi (idle) hơn. Trong những năm gần đây, sự cải thiện trong thời lượng pin đến chủ yếu từ việc các hãng công nghệ tìm được cách để bộ vi xử lý có nhiều thời gian nghỉ hơn, và cải thiện quá trình chuyển đổi giữa hai trạng thái nghỉ và hoạt động. Với khả năng xử lý hạn chế, iPhone 5 và 5C sẽ phải hoạt động mạnh hơn, từ đó khiến thời lượng pin trở thành một vấn đề lớn hơn so với một số thiết bị khác như iPhone SE.

Một lý do khác cũng ảnh hưởng đến vấn đề này là thời gian. Tất cả những chiếc iPhone 5 hay 5c hiện nay đều đã có độ tuổi từ 2 đến 4 năm, và nếu bạn chưa từng thay pin, khả năng là viên pin trong máy của bạn đã bị chai khá nhiều. Bạn có thể nhanh chóng kiểm tra tình trạng pin qua một số ứng dụng như Battery Life. Nếu mức độ chai đã vượt quá ngưỡng 20%, việc thay thế pin khác chắc chắn sẽ đem lại một thời lượng pin tốt hơn rất nhiều.

Người dùng iPhone 5 nên cân nhắc thay pin nếu bị chai

Nhân đây khi nói về vấn đề "chai", một thành phần phần cứng khác cũng sẽ bị ảnh hưởng qua thời gian sử dụng là nút Home. Do iOS 10 yêu cầu người dùng phải bấm phím Home hai lần để mở máy, vậy nên những máy bị liệt phím Home được khuyến cáo không nên nâng cấp vì sẽ gặp rất nhiều vấn đề trong quá trình sử dụng.

Nút Home cũng là một thành phần dễ bị hỏng hóc trên iPhone 5

Điều quan trọng nhất cần lưu ý trong bài viết này, đó là việc tất cả những vấn đề trên cũng xảy ra với iOS 9, và việc iOS 10 không làm cho chúng tệ đi đã là một thành tích lớn. Nhìn vào thực tế, chúng là những chiếc điện thoại ra đời năm 2012, và chạy phần mềm của 2016. Với tốc độ phát triển vũ bão của phần cứng smartphone trong những năm trở lại đây, việc một chiếc smartphone ra mắt cách đây 4 năm trước vẫn có thể chạy phiên bản hệ điều hành mới đã là một kỳ tích.

Bạn có nên cập nhật?

Đây là lần đầu tiên trong nhiều năm mà tôi có thể tự tin khuyến cáo các bạn cập nhật lên phiên bản iOS mới nhất trên thiết bị iPhone cũ. Đương nhiên rồi, những chiếc iPhone mới nhanh hơn và có thể làm được nhiều thứ hơn. Nhưng nếu bạn vẫn dùng một chiếc iPhone 5 hay 5C, iOS 10 sẽ cho hiệu năng tương đương những gì mà iOS 9 đang có - tức là ở mức không tệ chút nào.

Qua đây, chúng ta lại một lần nữa phải biểu dương Apple vì nỗ lực trong việc cập nhật phần mềm của mình. Trong khi iPhone 5 sẽ còn chạy phiên bản phần mềm mới nhất cho đến tháng 8/2017 (khi mà iOS 11 dự đoán sẽ chấm dứt hỗ trợ), thì những chiếc máy ra mắt cùng thời điểm với nó như Galaxy S3 hay HTC One X đã bị quên lãng từ cách đây 2 năm trước. Microsoft cũng không thể cập nhật chiếc Lumia 920 lên Windows 10 Mobile, mặc dù từng hứa hẹn "sẽ cập nhật tất cả các thiết bị chạy Windows Phone 8. Ngay cả dòng máy Nexus của Google cũng chỉ nhận được đảm bảo cập nhật trong hai năm. Chính vì khả năng hỗ trợ lâu dài, chúng ta thấy iPhone 5 vẫn được sử dụng phổ biến ngay tại thời điểm hiện nay.

Còn ai nhớ đây là điện thoại gì không?

iOS 10 đem lại kết quả khá tốt trên iPhone 5, và tôi hy vọng điều này sẽ tạo nên một trào lưu mới khi khoảng cách hiệu năng giữa chiếc iPhone tốt nhất và chiếc iPhone yếu nhất ngày càng bị thu hẹp. Viễn cảnh ở năm sau sẽ rất thú vị, khi mà chiếc iPhone 5s sẽ rơi vào cùng tình cảnh với iPhone 5 và 5c trong năm nay. Nhưng khác với iPhone 5, iPhone 5s sở hữu rất nhiều những cải tiến phần cứng lớn như chip Apple A7 64-bit và cảm biến vân tay Touch ID.

Cũng như việc những chiếc máy tính từ 6 đến 7 năm trước vẫn có thể chạy Windows 10, hy vọng sự bão hòa của phần cứng smartphone sẽ giúp kéo dài vòng đời của chúng qua từng năm. Và iOS 10 trên iPhone 5 chính là tín hiệu đầu tiên cho việc này.

Tham khảo ArsTechnica