Trí tuệ nhân tạo đánh bại chuyên gia trong việc "ngửi" mùi và xác định nguồn gốc rượu whisky

Công nghệ ngày một phát triển, trí tuệ nhân tạo đang ngày một tinh tường, ngay cả trong những lĩnh vực những tưởng bất khả thi với máy móc.

Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học sử dụng công nghệ để dự đoán nốt hương của rượu whisky, nhằm xác định liệu ly whisky được sản xuất tại Mỹ hay Scotland.

Công trình nghiên cứu là tiền đề cho hệ thống tự động có thể dự đoán hương thơm phức tạp của whisky dựa trên thành phần phân tử của nó. Trước đây, để xác định nguồn gốc rượu scotch, các hội đồng chuyên gia sẽ đánh giá các nốt hương gỗ, khói, bơ hoặc caramel, điều này giúp đảm bảo rằng giữa các lô sản phẩm giống nhau, sự thay đổi không đáng kể.

Theo nhận định của tiến sĩ Andreas Grasskamp, người dẫn đầu nghiên cứu tại Viện Fraunhofer về Kỹ thuật Quy trình và Bao bì ở Freising, Đức, tính nhất quán khiến các hệ thống AI này vô cùng đáng giá.

“ Các chuyên gia được đào tạo vẫn có yếu tố chủ quan. Chúng tôi không thay thế được khứu giác con người bằng công nghệ này, nhưng thực sự đã hỗ trợ được con người bằng tính hiệu quả và sự nhất quán ”, tiến sĩ Grasskamp khẳng định.

Việc xác định mùi thơm của whisky không phải hề dễ dàng. Phần lớn các nốt hương mạnh nhất của loại rượu này là một tổ hợp phức tạp của các hợp chất hóa học, có thể tương tác ngay trong khoang mũi và thậm chí, át lẫn nhau và tạo ra những mùi hương đặc trưng. Những tương tác này khiến việc dự đoán mùi hương của whisky từ dấu hiệu hóa học của nó trở nên cực kỳ khó khăn.

Trong nghiên cứu mới nhất, các nhà khoa học đã thu thập thành phần hóa học của 16 loại whisky Mỹ và Scotland, bao gồm Jack Daniel’s, Maker’s Mark, Laphroaig và Talisker, cùng thông tin về mùi hương của chúng từ một hội đồng gồm 11 chuyên gia. Dữ liệu này được sử dụng để huấn luyện các thuật toán AI, nhằm dự đoán năm hương thơm chính cũng như nguồn gốc whiskey dựa trên các thành phần phân tử.

Một thuật toán đạt độ chính xác hơn 90% khi phân biệt whisky Mỹ và Scotland, mặc dù hiệu suất có thể giảm đối với những loại rượu không nằm trong tập dữ liệu huấn luyện.

Trung bình, nó xác định chính xác và nhất quán năm nốt hương mạnh nhất trong mỗi loại whisky, với khả năng chính xác cao hơn bất cứ chuyên gia nào trong hội đồng. Chi tiết nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Communications Chemistry .

Các hợp chất như menthol và citronellol giúp AI nhận dạng được whisky Mỹ, vốn có nốt hương giống caramel. Trong khi đó, methyl decanoate và heptanoic acid đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện whisky Scotland, vôn sẽ giúp rượu mang mùi khói hoặc dược liệu.

Tiến sĩ William Peveler, giảng viên cao cấp về hóa học tại Đại học Glasgow, cho biết phương pháp này có thể mang lại sự “ổn định” hơn so với hội đồng thử nếm.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng nghiên cứu chỉ áp dụng trên một số ít loại whisky, và chưa rõ AI sẽ hoạt động như thế nào khi phải xử lý nhiều loại hơn, cũng như cách nó nhận biết nốt hương vị chỉ xuất hiện khi rượu được ủ trong thùng đủ lâu.

“Việc cảm nhận hương vị về whisky chịu tác động nhiều bởi môi trường tiêu thụ và các yếu tố ngoại cảnh khác”, ông nhận định, vì thế cần thêm những nghiên cứu chuyên sâu hơn để có thể hoàn thiện một hệ thống có thể đánh giá “một sản phẩm mang tính cảm xúc” như whiskey.

Tuy nhiên, ứng dụng của hệ thống AI nhận biết mùi hương không chỉ dừng lại ở xác định nguồn gốc rượu. Bên cạnh phát hiện hàng giả, hệ thống AI này có thể giúp ngành tái chế tìm cách tốt nhất để pha trộn nhựa tái chế cũ - vốn có thể phát sinh mùi khó chịu - vào các sản phẩm mới.

Theo Guardian