Trong số các quái vật làng công nghệ, chỉ còn Mark Zuckerberg là nhà sáng lập duy nhất vẫn nắm ‘ngai vàng’

Sau khi thông tin nhà sáng lập Amazon là Jeff Bezos sẽ rời vị trí CEO công ty này vào quý 3 được công bố, tờ CNBC ghi nhận chỉ còn duy nhất Mark Zuckerberg của Facebook là nhà sáng lập và CEO trong số các công ty công nghệ lớn nhất thế giới.

Cuộc chuyển giao tại Apple từ Steve Jobs sang Tim Cook đã được diễn ra vào năm 2011 khi Jobs lâm bệnh và sau đó qua đời. Microsoft đã tiến hành việc chuyển giao chức CEO sang cho Staya Nadella vào năm 2014 khi Steve Ballmer nghỉ hưu còn nhà sáng lập Bill Gates cũng rời khỏi vị trí Chủ tịch hội đồng quản trị. Trong khi đó 2 nhà sáng lập Larry Page và Sergey Brin của Alphabet - công ty mẹ Google đã giao quyền CEO cho Sundar Pichai vào năm 2019.

Như vậy, Zuckerberg đã nắm quyền ở Facebook mà chưa hề có bất kỳ sự gián đoạn nào kết từ khi đồng sáng lập nên công ty này vào năm 2004. Ngoài ra, các nhà đồng sáng lập khác đều đã rời Facebook và chỉ còn mình Mark Zuckerberg trụ lại.

Không giống như những nhà lãnh đạo khác - bao gồm cả Bezos - Zuckerberg nắm giữ đa số quyền biểu quyết tuyệt đối đối với cổ phiếu Facebook. Điều đó mang lại cho anh ấy khả năng lãnh đạo công ty khi thấy phù hợp mà không cần lo lắng về các cổ đông như ở các công ty khác. Ví dụ như trường hợp của Microsoft, các nhà đầu tư tại ValueAct đã thúc đẩy những thay đổi trong ban lãnh đạo của công ty này. Bất kỳ cổ đông nào không đồng ý với hướng đi của Zuckerberg chỉ có một lựa chọn: Bán cổ phiếu của họ ở Facebook!

Điều này cho phép Zuckerberg bắt tay vào các dự án dài hạn và thực hiện chúng trong khoảng thời gian anh ấy thấy phù hợp. Đặc biệt là trường hợp của Oculus, công ty thực tế ảo mà Facebook đã mua với giá 2 tỷ USD vào năm 2014. Bảy năm kể từ khi mua lại, Oculus vẫn chưa phát triển thành công hoạt động kinh doanh mà Facebook đã hình dung khi mua lại, nhưng không phải chịu bất kỳ áp lực nào từ phía các cổ đông Facebook. Zuckerberg có thể tiếp tục thực hiện dự án con cưng của mình miễn là anh ấy thấy phù hợp.

Trong khi đó, tầm nhìn và cách thực hiện của Zucherberg đã khiến anh ấy trở nên thống trị. Từ việc phát minh ra News Feed vào năm 2006, thông qua việc mua lại Instagram và WhatsApp cũng như việc sao chép tính năng Story mà Snapchat đã đổi mới vào năm 2016 của Instagram. Phải thừa nhận rằng, Zuckerberg đã đưa ra nhiều quyết định đúng hơn là sai. Các công ty hoạt động trong cùng lĩnh vực đều đã bị tụt lại phía sau. Cũng chính bởi vậy mà một tiểu ban của Quốc hội đã xác định rằng Facebook đang độc quyền trên thị trường mạng xã hội.

Thay đổi luôn luôn tốt

Có một sự thật là cả Apple, Microsoft và Alphabet dù thay đổi CEO nhưng hoạt động kinh doanh của họ đều tốt lên trông thấy.

Apple

Dưới thời Tim Cook, cổ phiếu Apple đã tăng hơn 10 lần, từ mức 13,44 USD năm 2011 lên 134,99 USD trong phiên giao dịch ngày thứ 3. Trong khi đó doanh thu tăng hơn 153% từ mức 108,2 tỷ USD vào năm 2011 lên 274,5 tỷ USD trong năm 2020.

Dù được đánh giá là có ít cải tiến đổi mới hơn so với thời Steve Jobs dẫn dắt nhưng kỷ nguyên Apple dưới thời Tim Cook có sự hoạt động ổn định và chắc chắn.

Microsoft

Cổ phiếu Microsoft dưới thời Nadella đã tăng hơn 7 lần, từ mức 36,25 USD vào tháng 2/2014 lên mức 239,51 USD trong phiên giao dịch ngày thứ 3. Doanh thu tăng gần 62% từ mức 77,8 tỷ USD năm 2014 lên 125,8 tỷ USD năm 2020.

Microsoft không cho ra đời quá nhiều sản phẩm mới dưới thời CEO Nadella nhưng lại có một sự dịch chuyển quan trọng về mô hình kinh doanh, từ bán phần mềm và giấy phép hệ điều hành sang bán phần mềm như dịch vụ đăng ký thuê bao. Đặc biệt, công ty cũng phát triển mạnh mảng điện toán đám mây - mảng kinh doanh được dự đoán sẽ vượt Office trở thành sản phẩm có doanh thu lớn nhất của công ty trong năm tới.

Alphabet

Pichai - CEO Alphabet là cái tên mới hơn khi chỉ vừa lên nắm quyền. Tuy nhiên giá cổ phiếu Alphabet đã tăng 48% từ mức 1.294,74 USD vào tháng 12/2019 lên mức 1.919,12 USD trong phiên giao dịch ngày thứ 3. Doanh thu tăng gần 13% từ mức 161,9 tỷ USD năm 2019 lên mức 182,5 tỷ USD trong năm 2020.

Kể từ khi nằm quyền CEO Pichai chưa có nhiều thời gian tập trung vào đổi mới mà thay vào đó phải giải quyết nhiều vấn đề bao gồm xoa dịu lực lượng lao động của công ty, đối phó với hậu quả từ đại dịch Covid-19 và các cuộc chiến pháp lý của công ty. Mặc dù còn quá sớm để đánh giá hiệu quả lãnh đạo của Pichai, nhưng các nhân viên đều nhận định rằng Pichai có sự ổn định và nắm chắc về kỹ thuật.

Về phần Amazon, nhiều chuyên gia nhận định rằng cuộc chuyển giao quyền lực từ Jeff Bezos sang cho Andy Jassy cũng sẽ mang lại kết quả tốt. Lý do là bởi Jassy đã có nhiều năm gắn bó và hiểu Amazon, ngoài ra ông đang dẫn dắt mảng kinh doanh "hái ra tiền" của công ty là mảng điện toán đám mây.

Dù các ví dụ kể trên đều cho thấy "thay đổi là tốt" tuy nhiên có lẽ chúng ta sẽ không sớm được chứng kiến cuộc chuyển giao quyền lực ở Facebook. Ở tuổi 36, Mark Zuckerberg chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy anh sẽ sớm từ bỏ ngai vàng.