Trung Quốc khoe số xe điện cao gấp đôi Mỹ nhưng sự thật thì quả thực đáng xấu hổ

Các con số quá “ảo diệu” để có thể tin là thật. Suzhou Gemsea Coach Manufacturing, một công ty sản xuất ô tô điện ở Thượng Hải đã “chém gió” trong bản báo cáo gửi chính phủ Trung Quốc rằng công ty này đã sản xuất 3.700 ô tô điện trong năm ngoái. Phần lớn trong số này được sản xuất chỉ trong có một tháng.

Đó là tháng 12, tháng cuối cùng trước khi chính phủ cắt trợ cấp cho các nhà sản xuất ô tô điện trong một chương trình nhằm giảm tình trạng ô nhiễm không khí kinh hoàng ở Trung Quốc. Khi các thanh tra chính phủ và phóng viên truyền hình ập đến nhà máy của Gemsea để xác nhận con số công ty này đưa ra, họ phát hiện thấy chỉ có một vài xe tải mang thương hiệu Gemsea ở bên ngoài và gần như không thấy thiết bị lắp ráp hiện đại nào bên trong.

Cuộc điều tra trên đã làm dấy lên nghi ngờ về tính xác thực của thông tin rằng doanh số xe điện của Trung Quốc đang cao gấp đôi ở Mỹ.

“Hành vi này là không thể chấp nhận được và đáng bị trừng phạt”, Stella Li, phó chủ tịch cấp cao của nhà sản xuất ô tô điện BYD nói về việc gian lận của các công ty Trung Quốc nhằm nhận được trợ cấp của chính phủ. “Khi làm như vậy, họ đã làm đảo lộn thị trường và kế hoạch trợ giá của chính phủ”.

Chính phủ Trung Quốc kỳ vọng 5 triệu xe chạy bằng “năng lượng sạch” - chạy hoàn toàn bằng điện hoặc hybrid, sẽ được bán ra thị trường vào năm 2020 để giảm lượng khí thải và sự phụ thuộc vào dầu nhập khẩu. Theo đài truyền hình CCTV, chính phủ Trung Quốc đã chi 15 tỷ nhân dân tệ (2,3 tỷ USD) để trợ giá cho các nhà sản xuất xe chạy bằng năng lượng sạch kể từ năm 2009.

Hiện nay chính phủ Trung Quốc có kể hoạch giảm dần trợ cấp sau năm 2020 sau khi kết luận rằng số tiền chi cho các nhà sản xuất ô tô điện là quá cao và không tạo ra nhiều hiệu quả như kỳ vọng.

Gemsea là một nhà sản xuất xe tải điện ít tên tuổi. Sau khi đăng ký xin trợ cấp để bán 25 xe điện trong 6 tháng đầu năm ngoái, Gemsea báo cáo rằng họ đã bán hàng trăm xe trong mùa thu và gần 3000 xe trong tháng 12. Báo cáo của CCTV cho thấy khách hàng của Gemsea lại chính là công ty con của công ty này, trong khi các khách hàng khác không thể chứng nhận số xe đã mua của Gemsea.

“Họ đã báo cáo các số liệu sản xuất và bán hàng giả, và thậm chí mua biển số xe trước khi sản xuất”, Dong Yang, trưởng đoàn thanh tra của chính phủ Trung Quốc nói. “Gemsea gian lận vì họ muốn nhận được trợ cấp”.

Khi được hãng tin Bloomberg của Mỹ liên hệ, chủ tịch của Gemsea, Yang Shuiping đã từ chối bình luận về sự việc trên. Công ty này đã bị đình chỉ sản xuất sau khi chính phủ công bố kết quả điều tra.

“300 khách hàng của chúng tôi đã thực sự ký hợp đồng và mua sản phẩm. Chúng tôi không làm bất cứ điều gì gian lận”, website của công ty viết. “Gemsea chưa bao giờ nghĩ đến việc nhận trợ cấp mà không sản xuất xe. Nhưng để đáp ứng nhu cầu quá lớn của khách hàng, chúng tôi đã có phần bất cẩn trong khâu quản lý”.

Jeff Chung, chuyên gia phân tích của Bank of America Merrill Lynch cho biết chính phủ Trung Quốc sẽ công bố chi tiết kế hoạch giảm trợ cấp cho ô tô điện vào đầu tháng tới. Tổng số tiền trợ cấp cho các nhà sản xuất ô tô và xe tải điện, bao gồm cả Gemsea, đã tăng 600% trong tháng 12 năm ngoái so với tháng trước đó và chiếm 41% tổng trợ cấp cho toàn ngành ô tô trong cả năm.

Các nhà sản xuất ô tô điện đã nhận được sự trợ cấp hào phóng từ chính phủ. Doanh số bán hàng được báo cáo đã tăng 6 lần trong năm ngoái lên khoảng 12.000 chiếc. Số tiền trợ giá cho xe bus loại lớn có thể lên đến 1 triệu nhân dân tệ mỗi chiếc so với 100.000 nhân dân tệ cho xe chở khách cỡ nhỏ.

“Chúng tôi dự đoán các nhà sản xuất nhỏ và có tiền sử gian lận sẽ bị loại khỏi chương trình trợ giá mới”, Chung nói.

Zhou Jincheng, chuyên gia phân tích của công ty nghiên cứu Fourin cho biết các nhà sản xuất xe bus chạy điện là những người gian lận nhiều nhất. Theo ước tính, gần 10% doanh số bán xe bus đã được làm giả.

Trong báo cáo của mình, Gemsea cho biết đã sản xuất gần 3.700 xe trong năm ngoái, và 80% trong số này được sản xuất trong tháng 12. Con số trên đã giúp công ty này thu về khoảng 100 triệu nhân dân tệ tiền trợ giá.

Khi được CCTV hỏi về số liệu bán hàng của công ty, chủ tịch Gemsea cho biết một nhân viên đã phạm “lỗi đánh máy”. Công ty này chỉ bán 2.009 xe điện trong năm ngoái và chỉ nhận được 45,3 triệu nhân dân tệ tiền trợ giá.

“Quan điểm của Gemsea rất rõ ràng. Chúng tôi luôn nghiêm chỉnh tuân thủ các quy định của chính phủ về trợ giá”, chủ tịch Gemsea phân trần.

Đứng trước thực trạng trên, chính phủ Trung Quốc chẳng còn cách nào khác là giảm trợ giá cho các nhà sản xuất ô tô điện và tìm các biện pháp khác hiệu quả hơn để thúc đẩy ngành ô tô điện của nước này.

“Một con sâu làm rầu nồi canh. Khi mội công ty gian lận, cả ngành sẽ hùa theo”, John Zeng, chuyên gia phân tích của LMC Automotive nói.

Tham khảo: bloomberg