Từ trò cười cho thiên hạ, giờ đây Gemini 3 khiến cả ChatGPT cũng phải e sợ: Có phải là nhờ "lão tướng" này của Google?

Cuối năm 2022, khi ChatGPT bùng nổ và trở thành hiện tượng toàn cầu, Google - gã khổng lồ công nghệ với hơn một thập kỷ nghiên cứu AI - lại rơi vào cảnh bị chế giễu. Dù CEO Sundar Pichai từng tuyên bố Google sẽ chuyển sang "thế giới AI trước tiên" từ năm 2016, công ty vẫn bị coi là "phản ứng chậm chạp" và "đánh mất lợi thế" trước đối thủ nhỏ bé hơn nhiều là OpenAI.

Để đối phó, Google vội vã tung ra chatbot Bard, nhưng sản phẩm này không những không cứu vãn được thế cờ mà còn gây thất vọng kép với những câu trả lời sai lầm và trải nghiệm không ổn định.

Trong bối cảnh khủng hoảng đó, một "lão tướng" đã quyết định trở lại chiến trường.

Sergey Brin "tái xuất giang hồ" với quyết tâm sắt đá

Sergey Brin, đồng sáng lập Google, đã bắt đầu rút lui khỏi hoạt động hàng ngày của công ty từ năm 2019 với mong muốn làm những việc khác như ngồi quán cà phê hay đọc sách vật lý.

Nhưng tại một buổi gặp gỡ, một người từ OpenAI tên Dan đã "tát" ông tỉnh ngộ với câu hỏi thẳng thắn: "Ông đang làm gì vậy? Đây là thời khắc biến đổi nhất trong lịch sử khoa học máy tính! Ông chính là một phần của khoa học máy tính." Câu nói ấy đã đánh thức ông Brin. Vào thời điểm Google đang lúng túng, sa lầy trong tình thế bị bỏ lại phía sau, ông đã kích hoạt "chế độ người sáng lập" và nhảy trở lại tuyến đầu.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Brin thừa nhận: "Gần đây tôi cơ bản làm việc mỗi ngày. Thành thật mà nói, hôm nay không đến văn phòng khiến tôi cảm thấy hơi bất an." Với tư cách là một nhà khoa học máy tính, ông không thể bỏ lỡ kỷ nguyên AI đang bùng nổ với những đột phá khiến ông "choáng váng gần như mỗi tháng."

Điều đặc biệt là ông Brin không chỉ quay lại với vai trò cố vấn xa vời mà còn tự mình viết code. Đây không phải cử chỉ mang tính biểu tượng - ông thực sự lao vào công việc kỹ thuật, cùng các nhà nghiên cứu giải quyết từng vấn đề cụ thể.

Cuộc chiến với bộ máy quan liêu nội bộ

Tuy nhiên, sự trở lại của ông Brin không phải là con đường trải hoa hồng. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên podcast All-In, ông đã tiết lộ một câu chuyện gây sốc về sự ngộp thở của bộ máy quan liêu tại Google. Ông kể: "Gần đây tôi có một cuộc tranh cãi khá gay gắt trong công ty vì chúng tôi có một danh sách các công cụ được phép dùng để viết code và những công cụ bị cấm. Và Gemini lại đáng ngạc nhiên nằm trong danh sách cấm."

Lý do mà Gemini - với khả năng coding xuất sắc - bị đưa vào danh sách đen là "để giữ cho Gemini thuần khiết" và "một loạt lý do đặc biệt kỳ quặc mà tôi hoàn toàn không thể hiểu nổi." Ông Brin đã phải "tranh cãi dữ dội" với bộ phận liên quan và trải qua "một quy trình quan liêu đáng kinh ngạc" mới giải quyết được vấn đề này. Cuối cùng, ông phải nhờ đến sự can thiệp của CEO Sundar Pichai vì "tôi thực sự không thể đối phó với những người đó nữa."

Trải nghiệm này khiến ông Brin cảm thấy "cực kỳ bực bội" và nhận ra sự kỳ quặc của tình huống: "Ở một công ty, những người mà bạn không trực tiếp tuyển dụng hình thành nên một hệ thống quan liêu, rồi bạn - với tư cách là người sáng lập - phải quay lại đấu tranh chống lại nó."

Nếu không có ông Brin, Gemini có thể vẫn còn nằm trong danh sách cấm, chỉ được dùng để trò chuyện, kể chuyện cười và trả lời câu đố thay vì phát huy thế mạnh về lập trình như hiện nay.

Giải phóng tiềm năng khổng lồ đang bị dồn nén

Ngoài việc gỡ bỏ những rào cản vô lý, ông Brin còn thúc đẩy những động thái chiến lược quan trọng. Ông đã giám sát việc sáp nhập Google Brain và DeepMind thành một thực thể duy nhất là Google DeepMind, phá bỏ các "hầm hào" tổ chức và tập trung nguồn lực vào dự án Gemini. Theo Wall Street Journal, đến giữa năm 2023, ông Brin đã thường xuyên có mặt tại văn phòng để cộng tác trực tiếp với các nhà nghiên cứu.

Quan trọng hơn, ông Brin giúp Google nhận ra và khai thác những lợi thế sẵn có mà công ty đã xây dựng trong nhiều năm.

Google sở hữu TPU (chip AI chuyên dụng) từ năm 2013, đã mua DeepMind với giá 400 triệu USD vào năm 2014, và có một hệ sinh thái khổng lồ với YouTube, Search, Gmail, Maps và hệ điều hành Android phục vụ hàng tỷ người dùng. Doanh thu hàng năm hơn 300 tỷ USD chủ yếu từ quảng cáo và dịch vụ đám mây giúp Google có thể đầu tư "đốt tiền" vào AI mà không lo ngại lợi nhuận ngắn hạn.

Đây chính là lợi thế mà các startup như OpenAI khó có thể sao chép được. Trong khi OpenAI có định giá thị trường lên tới 500 tỷ USD nhưng doanh thu chỉ 13 tỷ USD và dự kiến lỗ 7 tỷ USD đến năm 2028, Google đang ở thế vững chắc với nền tảng tài chính hùng hậu và cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh.

Gemini 3 làm rung chuyển ngành AI

Tháng 11/2025, Google ra mắt Gemini 3 cùng phần cứng Nano và Banana Pro, đánh dấu một bước tiến công nghệ đáng kể làm thay đổi cục diện cạnh tranh trong ngành AI. Theo tờ The Information, CEO OpenAI là Sam Altman đã cảnh báo nhân viên trong một bản ghi nhớ nội bộ rằng những tiến bộ gần đây của Google - đặc biệt là dự án Gemini 3 - có thể mang lại "áp lực ngắn hạn" cho OpenAI.

Sự "thẳng thắn" hiếm có này của ông Altman cho thấy mức độ đe dọa mà Gemini 3 tạo ra. Một mặt, OpenAI đã phải "đau đầu" khá lâu với ảnh hưởng của Anthropic Claude trong lĩnh vực model lập trình, giờ đây Google Gemini 3 lại đuổi kịp, thậm chí vượt qua OpenAI ở những mảng then chốt.

Để đối phó, ông Altman tiết lộ chiến lược phản ứng tập trung vào việc phát triển model mới mang tên mã Shallotpeat, nhằm khắc phục các khiếm khuyết trong quá trình tiền huấn luyện. OpenAI cũng dự định tập trung vào tự động hóa nghiên cứu AI, một phương pháp meta nhằm rút ngắn đáng kể chu kỳ phát triển model mới.

Một số nhà quan sát đã nhận xét một cách châm biếm rằng tầm nhìn của ông Altman về OpenAI - "phòng thí nghiệm nghiên cứu tốt nhất, công ty hạ tầng tốt nhất và công ty sản phẩm tốt nhất" - nghe rất giống mô hình kinh doanh mà Google đã xây dựng trong 20 năm qua.

Nhìn lại hành trình của Google, nhiều người cho rằng sự trở lại của ông Sergey Brin đã cứu rỗi công ty khỏi nguy cơ tụt hậu vĩnh viễn. Tuy nhiên, thành công của Google không chỉ đến từ một yếu tố đơn lẻ mà là sự kết hợp của nhiều động thái chiến lược: xây dựng TPU từ lâu, mua lại DeepMind, chiêu mộ lại Noam Shazeer, và quan trọng nhất là áp lực cạnh tranh từ OpenAI đã đánh thức gã khổng lồ đang ngủ quên.