Vì sao 'giấc mơ' chơi game mượt mà trên laptop trang bị chip Arm còn lâu mới thành hiện thực: Trải nghiệm sớm hé lộ hiệu năng gaming tệ đến không ngờ

Khi Microsoft nói về tiềm năng chơi game trên nền tảng Arm vào đầu năm nay, biên tập viên Tom Warren của The Verge đã kỳ vọng rằng các PC Copilot Plus mới sử dụng chip Qualcomm có thể là một bước ngoặt. Qualcomm khi đó đã hứa rằng các trò chơi sẽ “hoạt động mượt mà” trên các laptop sử dụng Snapdragon X Elite, và Microsoft đã trình diễn nhiều trò chơi chạy trên phần cứng Surface mới sử dụng Arm.

Điều này khiến Warren cảm thấy giấc mơ về một chiếc laptop mỏng nhẹ, với thời lượng pin tuyệt vời, hiệu suất cao và khả năng chơi một số trò chơi trên PC có thể sắp trở thành hiện thực. Tuy nhiên, sau gần hai tháng sử dụng một chiếc laptop Snapdragon X Elite, Warren có thể tự tin nói rằng Windows trên nền tảng Arm vẫn chưa sẵn sàng cho việc chơi game.

Theo đó, trong bài đánh giá Surface Laptop 7, biên tập viên này đã thừa nhận tựa game Shadow of the Tomb Raider khó có thể chạy ổn định cho đến khi chuyển sang chế độ toàn màn hình và giảm cài đặt đồ họa xuống. Warren cũng gặp rất nhiều vấn đề khi cố gắng khởi động các trò chơi khác. Fall Guys báo lỗi không hỗ trợ, và Halo Infinite cũng vậy.

Các hệ thống chống gian lận cũng là một trở ngại lớn. Destiny 2 không thể khởi động được dù đã sử dụng phần mềm chống gian lận BattlEye, vốn được cho là hoạt động trên nền tảng Arm. Nhiều trò chơi phổ biến khác như Fortnite, Apex Legends, Valorant, League of Legends và PUBG: Battlegrounds cũng không chạy được vì hệ thống chống gian lận của chúng chưa hỗ trợ Arm. Thêm vào đó, bất kỳ trò chơi nào yêu cầu tập lệnh AVX cũng sẽ không thể khởi động.

Trong số các trò chơi mà Warren đã thử nghiệm trên Windows trên nền tảng Arm, kết quả rất khác nhau. Cả Stray và Ori and the Blind Forest đều chạy tốt ở độ phân giải 1080p, và Warren cũng nhận thấy rằng The Witcher 3, Baldur’s Gate 3, Control, Rocket League và Minecraft đều hoạt động ngay sau khi cài đặt. Mặc dù Doom Eternal có thể chạy, nhưng lại gặp nhiều vấn đề đồ họa. Dota 2 cũng chạy được, nhưng hiệu suất rất kém ở đầu trận đấu trước khi từ từ ổn định – điều này không xảy ra trên các hệ thống sử dụng AMD hoặc Intel.

Warren cũng đã thử chơi Cyberpunk 2077, nhưng hiệu suất quá tệ ngay cả khi để ở cài đặt thấp. Độ trễ đầu vào (input lag) quá cao làm cho việc chơi game trở nên khó khăn. Ngoài ra, còn có một số lỗi hiển thị hình ảnh trong Cyberpunk 2077 ở cài đặt thấp, nhưng công nghệ FidelityFX của AMD đã giúp làm mượt chúng. Grand Theft Auto V cũng chạy được trên các laptop sử dụng chip Qualcomm, nhưng lại gặp nhiều hiện tượng giật khung hình khiến trò chơi không thể chơi mượt mà.

Vấn đề ở đây chính tính tương thích của trò chơi trên Windows trên nền tảng Arm rất không ổn định. Gần 1.400 trò chơi PC đã được thử nghiệm tính tương thích trên các thiết bị Qualcomm nhờ vào trang web “works with Windows on Arm” của Linaro. Đây là một dự án do cộng đồng điều hành rất đáng khen ngợi, nhưng bạn thực sự cần phải tìm kiếm xếp hạng “hoàn hảo” cho một trò chơi, vì xếp hạng “chơi được” có thể vẫn có nhiều vấn đề. Xếp hạng “chạy được” chỉ có nghĩa là trò chơi có thể khởi động, nhưng các vấn đề về hiệu suất và tương thích có thể khiến nó không thể chơi được.

Chỉ có khoảng 50% trong số gần 1.400 trò chơi đã thử nghiệm được đánh giá là hoàn hảo, với gần 40% được coi là chơi được. Vì vậy, bạn chỉ có khoảng 50% cơ hội để trò chơi mà bạn muốn chơi sẽ chạy mà không gặp vấn đề.

Ngay cả khi một trò chơi có thể chạy, nó có lẽ cũng sẽ không mượt mà như trên một máy sử dụng chip Intel. Qualcomm vẫn đang làm việc để cải thiện hỗ trợ driver cho GPU Adreno của mình, nhưng rõ ràng là họ đang tụt hậu. Các thử nghiệm cho thấy rằng GPU tích hợp của Intel và AMD vượt trội hơn Adreno của Qualcomm trong nhiều bài kiểm tra hiệu năng. Việc kiểm tra hiệu suất chơi game trên các laptop Arm cũng phức tạp hơn vì khó xác định liệu kết quả là do GPU Adreno của Qualcomm, trình giả lập Prism của Microsoft, hay là sự kết hợp của cả hai.

Một yếu tố khác khiến Windows trên nền tảng Arm chưa sẵn sàng cho việc chơi game là sự thiếu hỗ trợ từ chính Microsoft. Ứng dụng Xbox trên các máy sử dụng chip Qualcomm chỉ là một cổng vào Xbox Cloud Gaming. Nó không có các tùy chọn thư viện hay cửa hàng, vì vậy bạn không thể sử dụng nó để cài đặt các trò chơi từ PC Game Pass. Dù có thể cài đặt một số tựa game từ Game Pass qua Microsoft Store, nhưng nhiều trò chơi trong số đó không có sẵn. Warren đã hỏi Microsoft tại sao ứng dụng Xbox của họ hầu như vô dụng trên Windows trên nền tảng Arm, và công ty trả lời rằng các PC Copilot Plus ban đầu được thiết kế cho mục đích nâng cao năng suất làm việc, nhưng họ “cam kết mang lại trải nghiệm chơi game chất lượng” trên các thiết bị mới sử dụng chip Qualcomm.

“Hiện tại, người dùng có thể chọn chơi hàng trăm trò chơi thông qua trình giả lập Prism trên các PC Copilot Plus bằng cách tải xuống từ các cửa hàng bên thứ ba và Microsoft Store trên Windows,” phát ngôn viên Microsoft Donny Turnbaugh nói. “Mặc dù một số trò chơi có thể không chạy nếu chúng có yêu cầu đồ họa cao hoặc tích hợp các tính năng chống gian lận nhất định, chúng tôi đã làm việc với các nhà cung cấp chống gian lận lớn như BattlEye, Denuvo Anti-Cheat và Wellbia XIGNCODE3 / UNCHEATER để mở rộng hỗ trợ cho Windows trên nền tảng Arm và sẽ tiếp tục cải thiện trong lĩnh vực này.”

Tương lai của việc chơi game trên nền tảng Arm sẽ ra sao?

Rõ ràng, còn rất nhiều việc phải làm để Windows trên nền tảng Arm trở thành một nền tảng chơi game PC khả thi. Trình giả lập chỉ có thể đạt được một mức độ nhất định, và khó có khả năng chúng ta sẽ thấy các trò chơi native Arm64 cho đến khi có nhiều laptop sử dụng Arm hơn trên thị trường. Các nhà phân tích tại Omdia dự đoán rằng thị phần của laptop tiêu dùng sử dụng Arm sẽ đạt 30% vào năm 2029, tăng từ 1% hiện tại.

Ngay cả với 30% laptop tiêu dùng là sử dụng Arm trong năm năm tới, phần thị trường đó vẫn có thể chỉ giới hạn ở các laptop dành cho công việc thay vì những laptop tập trung vào chơi game. Các PC Copilot Plus đầu tiên chạy chip Qualcomm rõ ràng không phải là máy chơi game, và cả Microsoft lẫn Qualcomm đều đã nhấn mạnh điều đó. AMD và Intel cũng đang chuẩn bị các PC Copilot Plus với GPU rời, tập trung vào việc chơi game với hiệu suất và tính tương thích tương tự như trên các máy sử dụng kiến trúc x86.

Tuy nhiên, vẫn còn cơ hội để Microsoft cải thiện khả năng chơi game trên các laptop thông qua nỗ lực của mình. Microsoft có một công nghệ Super Resolution tự động mới, sử dụng NPU bên trong các PC Copilot Plus để nâng cấp game và cải thiện hiệu suất. Quan trọng là, công nghệ này không phụ thuộc vào Windows trên nền tảng Arm. Theo Digital Foundry, Auto SR rất "hấp dẫn" nhưng không thực sự so sánh được với công nghệ nâng cấp DLSS của Nvidia. Nó có thể hữu ích cho các PC Copilot Plus sử dụng AMD và Intel, vốn sẽ có khả năng chơi game tốt hơn.

Nỗ lực của Microsoft về NPU cũng có thể mang lại lợi ích cho các laptop chơi game x86 mới bằng cách giải phóng GPU để tập trung hơn vào việc xử lý đồ họa trong game. Bạn không cần một chip Arm để làm điều này, và Microsoft đã cho thấy rằng các mô hình AI và các tác vụ nặng về CPU khác có thể được chuyển sang NPU, giúp game chạy mượt mà hơn. Nếu có điều gì đó đến từ việc thúc đẩy PC Copilot Plus của Microsoft, có lẽ đó là việc ứng dụng NPU sẽ cải thiện khả năng chơi game trên cả laptop dựa trên Arm và x86.