Sáu năm về trước, Yahoo! đã bỏ ra hơn 1 tỉ USD để trở thành nhà đầu tư lớn nhất của Alibaba, một trong những tên tuổi sáng giá trong làng internet sứ xở gấu trúc. Còn bây giờ, có vẻ như thời cuộc đã thay đổi hoàn toàn khi Yahoo! lại trở thành mục tiêu thôn tính của chính Alibaba.
“Hiện tại chúng tôi đang nhắm tới Yahoo!” chủ tịch Alibaba, Jack Ma đã phát biểu như vậy trong một bài nói chuyện tại đại học Stanford, gần Pato Alto, California vào cuối tháng trước. Tuy nhiên, theo ông này, những cuộc trao đổi giữa hai phía thường bị đưa về những chủ đề mang tính chính trị, thay vì tập trung vào vấn đề kinh doanh.
Yahoo!, công ty vừa sa thải CEO của họ, Carol Bartz vào tháng trước, hiện đang nắm giữ 40% cổ phiếu của Alibaba. Vào thời điểm họ mua lại số cổ phiếu này, một thỏa thuận cũng được đặt ra giữa đại diện của Yahoo! với CEO Jack Ma, qua đó cam kết giữ nguyên quyền lực của vị giám đốc điều hành này tại Alibaba, một công ty tập trung vào thương mại điện tử đến từ Hàng Châu, Trung Quốc. Tuy nhiên, kể từ khi Yahoo! bỏ ra khoản đầu tư được cho là “đầy hứa hẹn” này, thì Google cũng đã kịp trỗi dậy để trở thành công cụ tìm kiếm trực tuyến lớn nhất nước Mỹ. Trong khi đó, số lượng người sử dụng internet tại Trung Quốc cũng đã tăng lên gấp 5 lần.
“Jack thực sự có một mong muốn mãnh liệt cũng như động cơ để anh ta mua lại Yahoo!, đó là nhằm giành lại quyền tự chủ cho Alibaba sau này” Duncan Clark, chủ tịch công ty tư vấn về viễn thông BDA Trung Quốc cho biết. “Yahoo! hiện đang khủng hoảng thực sự sau thời đại của Carol Bartz”.
“Mối quan hệ giữa Jack Ma với Yahoo! có thể sẽ cho anh một lợi thế không nhỏ khi tiến hành quá trình thương thảo” - trong một bức thư điện tử bị tiết lộ của Clark, người đã tổ chức cuộc nói chuyện của Jack Ma tại đại học Stanford đã nói như vậy. Bên cạnh đó, người này còn nhận định rằng mọi lựa chọn khác cho Yahoo đều sẽ đưa công ty này vào những khó khăn tiếp diễn.
Nhìn nhận lại những lựa chọn mang tính chiến lược
Yahoo! hiện đang xem xét lại chiến lược kinh doanh, và tìm kiếm một CEO mới sau khi sa thải Bartz, người đã thất bại trong việc ngăn chặn sự cạnh tranh mạnh mẽ đến từ Google cũng như Facebook. Thời gian để Yahoo! có thể hoàn tất công việc này có thể lên đến “hàng tháng, chứ không phải hàng tuần” như trong một văn bản mới đây được ký bởi hai nhà đồng sáng lập Yahoo! là Jerry Yang, David Filo cùng chủ tịch Roy Bostock.
Jack Ma, CEO của Alibaba.
Vào giữa tháng 9/2011, quỹ đầu tư tư nhân Silver Lake đã đưa ra một thỏa thuận với Yahoo!, qua đó họ sẽ bán chi nhánh tại châu Á của công ty này đi, sau đó tập trung vào công việc chính, đó là tìm ra một ai đó đủ khả năng (và dĩ nhiên là muốn) mua lại Yahoo!. Những đại diện của Silver Lake đã tới nhiều công ty để thăm dò xem liệu các công ty đó có muốn mua lại Yahoo! hay không.
Trong khi đó, Alibaba đang phát triển một nền tảng tìm kiếm trực tuyến, sau khi họ đã thống trị thị trường thương mại điện tử tại đất nước 1 tỉ dân. Vào năm 2009, đơn vị của Alibaba tại Hồng Kông đã mua lại hai công ty của Mỹ để bắt đầu cho tiến trình vươn ra toàn thế giới.
Jack Ma, trong cuộc nói chuyện với sinh viên đại học Stanford nói trên, đã cho biết thêm: “Chúng tôi rất quan tâm tới Yahoo! đơn giản vì Alibaba rất quan trọng với họ, và ngược lại, Yahoo! cũng quan trọng với chính chúng tôi. Bên cạnh đó, còn có không ít người cũng bày tỏ sự quan tâm tới Yahoo!, và chúng tôi cũng đang có những cuộc nói chuyện với họ”.
Dana Lengkeek, một nữ phát ngôn viên của Yahoo, đã từ chối bình luận về sự việc này.
Sau khi chốt phiên giao dịch ngày 30/9 vừa qua, một cổ phiếu của Yahoo! đã tăng thêm 76 cent một cổ phiếu, tương đương 5,8%. Trước đó, cổ phiếu của công ty này đã giảm xuống chỉ còn 13,17 USD trên thị trường chứng khoán Nasdaq. Mặc dù giá cổ phiếu đã giảm đến 21% từ đầu năm đến nay, nhưng Yahoo! vẫn được các chuyên gia định giá 16,6 tỉ USD.
Theo đánh giá của Thornburg vào tháng 8, một trung tâm phân tích đầu tư đã tính toán một cố phiếu của Alibaba mà Yahoo! đang nắm giữ có giá 11,45 USD.
Yahoo trong trạng thái “bị lãng quên”
“Bất kỳ ai có ý định mua lại Yahoo! đều phải sẵn sàng để dối mặt với 40% cổ phần của Alibaba mà họ sẽ nắm giữ, và việc này sẽ vô hình chung đe dọa tới sự kiểm soát của Jack Ma tại Alibaba”- Li Muzhi, một nhà phân tích tại công ty chứng khoán Mizuho, Hong Kong cho biết. “Khi Yahoo! vẫn còn ‘bị lãng quên’, thì Jack Ma thực sự cảm thấy an toàn”.
Trong khi đó, những cổ đông thì lại mong muốn một ai đó đáng tin cậy hơn Alibaba mua lại Yahoo!.
Những nhà đầu tư tài chính đang ráo riết đi tìm một CEO có khả năng đem lại phép màu cho công ty họ chuẩn bị mua lại, hoặc sa thải người này chỉ sau vài tháng hoặc vài năm nếu như họ không làm đúng như những gì mọi người trông đợi.
Đội ngũ tiềm năng đến từ Trung Quốc
Với tầm vóc hiện tại, Alibaba đã đủ khả năng tiếp cận tới nguồn nhân lực CNTT có tay nghề cao, cũng như những tài năng về ngành này tại Trung Quốc. Việc mua lại Yahoo! sẽ giúp Alibaba tiếp cận cộng đồng người sử dụng internet tại Mỹ. Jack Ma cho biết anh quan tâm tới toàn bộ tập đoàn Yahoo!. Tuy nhiên những cuộc đối thoại với Yahoo! lại khó khăn hơn anh tưởng tượng rất nhiều.
Trong khi việc mua lại Yahoo! của Alibaba dường như sẽ rất gian nan, khi có thông tin cho rằng Hội đồng Đầu tư Nước ngoài của Hoa Kỳ sẽ không cho phép một công ty nước ngoài mua lại một công ty được coi như một “biểu tượng của nước Mỹ” như Yahoo!. Tuy nhiên “mọi thứ đều có thể xảy ra” khi nước Mỹ bước vào kỳ bầu cử tổng thống vào năm tới.
Quay lại quá khứ, trong khi Jerry Yang vẫn còn làm CEO vào năm 2008, trước khi Carol Bartz được thuê về làm CEO, Yahoo! đã thẳng thừng từ chối lời đề nghị mua lại với giá 74,5 tỉ USD từ Microsoft. Sau đó, cả 2 công ty này lại vướng vào những rắc rối xung quanh một thỏa thuận liên quan tới công nghệ tìm kiếm của Yahoo!, khiến cho những thương thảo sáp nhập càng đi vào ngõ cụt.
Cuộc tranh chấp ‘Alipay’
Cuối cùng thì vào tháng 7 vừa qua, Alibaba cũng đã đạt được một thỏa thuận với Yahoo! về vụ việc Alipay, cổng giao dịch trực tuyến nổi tiếng nhất Trung Hoa. Trước đó, Alibaba đã tự ý chuyển giao Alipay, cho một công ty Trung Quốc được điều khiển bởi chính Jack Ma. Theo báo cáo, Alibaba sẽ nhận được ít nhất 2 tỉ USD sau thương vụ đầy tranh cãi này.
Vai trò của Jack Ma trong vụ việc này lại một lần nữa tạo thêm khó khăn cho công ty của anh trong việc mua lại Yahoo!, Laura Martin, một nhà phân tích của Needham & Co. tại Los Angeles cho biết. “Jack Ma đã phá hoại hình tượng của chính mình trên thị trường chuyển nhượng tại Mỹ sau vụ việc Alipay vừa qua.”