Vì sao tổ chức khủng bố ISIS sở hữu nhiều xe Toyota đến thế?

Các quan chức chống khủng bố của Mỹ đã phải hỏi nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai thế giới hiện nay về việc vì sao lực lượng ISIS lại sở hữu nhiều xe bán tải và SUV mang nhãn hiệu Toyota . Có thể thấy điều đó thông qua các video tuyên truyền của ISIS tại Iraq, Syria và Libya trong thời gian qua.

Đại diện tập đoàn Toyota khẳng định không hề biết lý do vì sao ISIS lại có nhiều xe do hãng mình sản xuất đến vậy. Ngoài ra, Toyota còn hỗ trợ một cuộc điều tra do ban Tài chính Khủng bố thuộc Bộ Tài chính Mỹ thực hiện. Đây là một phần trong nỗ lực ngăn hàng hóa do phương Tây sản xuất đến tay tổ chức khủng bố ISIS.

“Chúng tôi đã lập hồ sơ tài chính về nguồn cung cấp xe Toyota tại khu vực Trung Đông và các thủ tục có liên quan để chứng minh sự minh bạch trong chuỗi cung cấp”, ông Ed Lewis, giám đốc truyền thông và chính sách cộng đồng của Toyota, phát biểu.

Toyota có “quy định nghiêm ngặt là không bán sản phẩm cho những khách hàng có thể sử dụng hoặc độ xe để phục vụ các hoạt động bán quân sự hoặc khủng bố”, ông Lewis cho biết thêm. Theo ông Lewis, hãng Toyota không thể lần theo dấu vết những chiếc xe bị ăn trộm, mua lại hoặc bán lại thông qua bên trung gian.

Những tên khủng bố ISIS ngồi trên thùng sau của Toyota Hilux.

Xe bán tải Hilux , phiên bản nước ngoài của Tacoma tại thị trường Mỹ, và Land Cruiser là những mẫu xe Toyota thường xuyên xuất hiện trong các đoạn video của chiến dịch ISIS tại Iraq, Syria cũng như Libya. Trên thùng xe bán tải chất đầy vũ khí hạng nặng. Trong khi đó, trong khoang lái là những tên khủng bố ISIS.

Trao đổi với tờ ABC News, ông Lukman Faily, đại sứ Iraq tại Mỹ, tiết lộ, ngoài những chiếc xe bán tải cũ được chuyển đổi mục đích sử dụng, ISIS còn mua hàng trăm chiếc Toyota mới trong vài năm qua. “Đây là câu hỏi mà chúng tôi đang đặt ra cho các nước láng giềng”, ông Faily nói. “Làm thế nào mà hàng trăm chiếc xe mới với hệ dẫn động 4 bánh đến tay ISIS? Những chiếc xe này ở đâu ra?”.

Trong các video tuyên truyền của ISIS, những tay súng đã đi lại trên đường phố Syria với những chiếc Toyota Hilux cả mới lẫn cũ. Trong khi đó, những chiếc Toyota Land Cruiser màu tối lại đi theo đoàn dài trên đường phố Libya. Khi những tay súng ISIS diễu hành qua trung tâm thành phố Raqqa của Syria, có đến 2/3 xe là những chiếc Toyota màu trắng với logo màu đen. Ngoài ra, ISIS còn sở hữu một số xe của các hãng khác như Mitsubishi, Hyundai và Isuzu.

“Thật đáng tiếc khi Toyota Land Cruiser và Hilux đã trở thành một phần của tổ chức ISIS”, ông Mark Wallace, cựu đại sứ Mỹ của Liên hợp quốc kiêm CEO của tổ chức phi lợi nhuận Counter Extremism Project chuyên phơi bày mạng lưới cung cấp tài chính cho các nhóm khủng bố, cho biết.

“ISIS đã sử dụng xe Toyota để thực hiện các hoạt động quân sự và khủng bố”, ông Wallace phát biểu với phóng viên ABC News. “Trong phần lớn các video tuyên truyền, ISIS đều sử dụng một đoàn xe Toyota. Điều đó khiến chúng tôi quan ngại”.

Những chiếc Toyota của ISIS không thuộc phiên bản mới.

Theo hãng Toyota, nhiều chiếc xe trong video của ISIS không thuộc phiên bản mới. “Chúng tôi có quy trình để đảm bảo các sản phẩm của hãng không được chuyển sang phục vụ mục đích quân sự trài phép”, ông Lewis cho hay. Tuy nhiên, ông Lewis cũng bổ sung thêm: “Kiểm soát hoàn toàn những kênh vận chuyển xe gián tiếp hoặc phi pháp là điều không thể”.

Trên thực tế, câu hỏi về việc ISIS sử dụng xe Toyota đã xuất hiện từ nhiều năm qua. Trong năm 2014, đài phát thanh Public Radio International đã đưa ra thông tin về việc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã chuyển 43 chiếc xe Toyota cho lực lượng nổi dậy tại Syria. Mới đây, một tờ báo của Úc lại khẳng định hơn 800 chiếc xe Toyota đã bị báo biến mất khỏi thành phố Sydney từ năm 2014-2015. Các chuyên gia khủng bố nghi ngờ những chiếc xe này đã được chuyển cho ISIS. Theo các quan chức Mỹ và Iraq, việc lần theo con đường mà những chiếc xe được chuyển đến tay tổ chức ISIS rất phức tạp.

Trong khi đó, những con số riêng của Toyota cho thấy doanh số bán hàng của Hilux và Land Cruiser đã tăng gấp ba, từ 6.000 chiếc vào năm 2011 lên 18.000 chiếc vào năm 2013 tại Iraq. Đến năm 2014, con số này giảm xuống còn 13.000 chiếc.

Đại tá Saad Maan, phát ngôn viên của quân đội Iraq, tiết lộ với tờ ABC News là ông nghi ngờ có bên trung gian ở bên ngoài đã buôn lậu xe vào nước mình. “Chúng tôi đã dành phần lớn thời gian để chống lại những tên khủng bố. Do đó, chúng tôi không thể kiểm soát chặt chẽ biên giới giữa Iraq và Syria”, ông Maan nói. “Chúng tôi hiện đang rất cần câu trả lời”.

Về phía mình, Toyota khẳng định không phát hiện bất kỳ đại lý nào bán xe cho tổ chức khủng bố ISIS. Tuy nhiên, Toyota “sẽ ngay lập tức” rà soát lại. Nếu có, Toyota sẽ chấm dứt hợp đồng phân phối xe với đại lý.

Các nhà phân phối xe Toyota tại Iraq cũng nhanh chóng liên lạc với ABC News để thanh minh. Theo đó, họ không biết làm thế nào những chiếc xe Toyota lại có thể đến tay tổ chức ISIS.

Sumitomo, một công hội Nhật Bản chuyên vận chuyển xe tới khu vực Trung Đông, đã viết thư gửiABC News. Trong thư có đoạn: “Chúng tôi không hề biết ai là người điều hành đường dây vận chuyển xe để sử dụng sai mục đích. Vì thế, chúng tôi không thể đưa ra bất kỳ nhận xét nào”.

Trong khi đó, theo phát ngôn viên của công ty Abdul Latif Jameel từng sở hữu đại lý Toyota tại Syria, họ đã dừng bán xe từ năm 2012. “Công ty đã quyết định dừng mọi hoạt động thương mại ở Syria vào tháng 10/2012”, phát ngôn viên cho biết.

Trước đó, tổ chức của ông Wallace đã viết thư gửi trực tiếp cho Toyota để giục hãng này cố gắng tìm ra nguồn vận chuyển xe cho ISIS. Theo ông Wallace, hãng Toyota có thể tìm ra thông qua số khung, số máy.

“Tôi không nghĩ Toyota cố tình muốn trục lợi từ việc tổ chức ISIS sử dụng xe của họ. Tuy nhiên, họ phải cố gắng hơn nữa để tìm ra nguồn vận chuyển xe”, ông Wallace nói. “Họ đáng nhẽ phải tìm ra cách những chiếc xe Toyota đến tay tổ chức ISIS. Tôi nghĩ Toyota phải chấm dứt chuyện nay, đưa ra chính sách và quy trình có hiệu quả để đảm bảo chúng ta không phải xem những đoạn video của ISIS có xe Toyota trong tương lai nữa”.

Trả lời thư của tổ chức do ông Wallace làm CEO, hãng Toyota một lần nữa cho biết đã ngừng bán xe ở Syria từ vài năm trước.

Theo Trí Thức Trẻ