Việt Nam không thể bỏ qua xu hướng Crowd Funding

Ở thời đại này, nếu có một ý tưởng kinh doanh thì một trong những việc đầu tiên bạn cần phải nghĩ tới là làm thế nào để có vốn. Thế nhưng, không phải ý tưởng kinh doanh nào cũng dễ được đầu tư. Lí do điển hình nhất là bởi dự án đó quá nhỏ và các công ty lớn không muốn đầu tư cho bạn. Để vượt qua nghịch cảnh, nhiều nhà khởi nghiệp buộc phải sáng tạo hơn trong cách thu hút nguồn tiền về công ty của mình. Sau một giai đoạn dài trắc trở, hình thức góp vốn từ cộng đồng (crowd funding) bắt đầu ngày một phát triển hơn và đang dần trở thành một xu hướng mới, đồng hành cùng với sự phát triển của các entrepreneur.

Hình thức góp vốn này thực ra đã tồn tại từ hơn 10 năm nay dưới nhiều dạng khác nhau. Năm 1997, các fan tại Mỹ của một ban nhạc rock đã phát động một chiến dịch quyên góp trên internet và thu được 60 nghìn USD để tài trợ cho một chuyến lưu diễn của thần tượng của họ. Sau này, ban nhạc đó, Marillion cũng đã sử dụng crowd funding để đầu tư cho quá trình thu âm, marketing và phát hành các album của họ. 

Năm 2003, ArtistShare được ghi nhận là website crowd funding liên quan đến âm nhạc đầu tiên tại Mỹ, theo sau là một loạt những tên tuổi khác về crowd funding ra đời sau này như Indiegogo (2008), Kickstarters (2009) và một loạt những công ty crowd funding đang mọc lên tại khắp các quốc gia trên thế giới, những nơi mà mọi người đang cưỡi trên con sóng thời đại của công nghệ. Năm 2012, tổng thống Obama cũng kí một nghị định mang tên JOBS, gỡ bỏ rất nhiều cản trở liên quan đến việc cho phép một công ty gây quỹ trong cộng đồng. Rất nhiều đạo luật cũng đang được Hoa Kỳ thay đổi để hỗ trợ cho một xu hướng crowd funding đang ngày một phát triển.

Theo nghiên cứu của Massolution, một công ty nghiên cứu thị trường, tổng lượng tiền chảy qua các công ty crowd funding năm 2012 sẽ vào khoảng 2,8 tỷ USD, nhảy vọt so với con số 1,5 tỷ USD của năm 2011. Không những thế, trên thế giới giờ đang có đến 450 công ty xây dựng nền tảng này và tại những thị trường tiềm năng, trong đó có cả Việt Nam, các công ty crowd funding cũng sẽ sớm được thành lập. 

Theo thông kê về các dự án của Kickstarters, những dự án được cấp vốn thành công đều thuộc nhóm những dự án liên quan đến điện ảnh, âm nhạc, các ấn bản và tác phẩm nghệ thuật của những nghệ sĩ tự do. Không những thế, 10% các bộ phim được cống chiếu tại hai liên hoan phim Cannes và Sundance cũng nhận được tiền đầu tư từ hình thức crowd funding. Rõ ràng, đây là một xu hướng đang lên mà rất nhiều quốc gia không thẻ bỏ qua.

Một công ty crowd funding đóng vai trò trung gian giữa những nhà tài trợ trong cộng đồng và những dự án đang cần vốn. Họ đóng hai vai trò cơ bản, kiểm duyệt khả năng thành công của mỗi dự án trước khi đưa chúng ra trước công chúng để xin tài trợ và điều hành các luồng tiền chảy về từ mọi nơi và chuyển đến tay những dự án tiềm năng. Các công ty crowd funding sẽ nhờ tới các chuyên gia để đánh giá và thẩm định khả năng thành công của một dự án trước khi ra mắt. Vì đặc điểm này mà các dự án tìm kiếm kinh phí từ crowd funding thường là các dự án nhỏ. Họ không đủ khả năng để hỗ trợ các dự án lớn như phát triển thế hệ tên lửa đẩy kiểu mới hay một gadget có khả năng vượt mặt iPhone.

Mỗi dự án trước khi “lên sàn” sẽ phải đặt ra một số tiền mình cần quyên và thời hạn để quyên tiền. Nếu mọi người cảm thấy hứng thú với một dự án nào đó thì có thể đóng góp một số tiền tùy theo sự hảo tâm của mình. Ví dụ, nếu đầu tư cho một dự án game khoảng 25$, bạn sẽ được nhận đĩa game sau khi dự án hoàn thiện, nếu đầu tư 100$, nhà sản xuất sẽ còn tặng cho bạn một loạt phần quà hấp dẫn như artbook, soundtrack... Các công ty crowd funding sẽ nhận một khoản hoa hồng khoảng 5% cho mỗi dự án được cấp vốn thành công. Nếu trong thời gian quy định, dự án không quyên được đủ tiền thì số tiền này sẽ được trả lại cho những người đã đóng góp.

Những dự án tìm kiếm vốn từ cộng đồng rất đa dạng. Đó có thể là một chiếc máy chơi game giá rẻ và đi trước xu hướng của ngành công nghiệp game - OUYA, những sản phẩm handmade của một nghệ sĩ trẻ, một bộ phim tài liệu từ một nhà làm phim tự do... Những dự án nhỏ dạng này rất dễ “chết yểu” bởi không tìm được nguồn tài trợ. Nhưng nhờ crowd funding, nhiều người trong cộng đồng sẽ biết chúng nhiều hơn và ít nhất, mô hình sẽ tạo ra đất sống cho những người thuộc về một phần cá tính của xã hội và đem tới nhiều giá trị thú vị khác cho cộng đồng.

Vậy còn ở Việt Nam, cơ hội của crowd funding có đủ lớn hay không? Câu trả lời này sẽ được GenK chuyển tới bạn đọc trong những ngày tới.