Windows Update chính là “quảng cáo miễn phí” tốt nhất dành cho macOS

Microsoft và cái vòng luẩn quẩn: Bản vá lỗi cho bản vá lỗi

Trong hơn một năm qua, Windows Update nhiều lần gây trục trặc ở những nhu cầu rất cơ bản: VPN, in ấn, và thậm chí là lỗi khi… cài bản vá. Tháng 4/2024, chính Microsoft xác nhận các bản cập nhật tháng Tư có thể làm hỏng kết nối VPN trên nhiều thiết bị, khiến doanh nghiệp lẫn người dùng cá nhân tê liệt kênh truy cập từ xa quan trọng.

Bước sang 2025, các bản cập nhật tiếp tục khiến người dùng đau đầu. Bản tích luỹ tháng 7/2025 (Windows 11 24H2) được phản ánh liên tục gặp lỗi cài đặt, từ 0x800f0991 đến 0x800706be, buộc không ít người phải tìm đến các hỗ trợ kỹ thuật nhưng vẫn gặp rắc rối. Cũng trong Windows 11 24H2, bản KB5062660 bị phàn nàn "xóa sạch" danh sách máy in và ngăn cài lại, chỉ khôi phục được sau khi gỡ bản cập nhật. Đến ngày 12/8/2025, bản KB5063878 còn được Microsoft ghi nhận có thể lỗi cài đặt qua WSUS, ấn đề chính thức được Microsoft ghi vào bảng tình trạng phát hành (Windows Release Health Dashboard)

Các bản cập nhật Windows trong thời gian qua thường đi kèm với những lỗi khó chịu.

Không dừng lại ở đó, bản cập nhật bảo mật tháng 8/2025 (Patch Tuesday) còn gây ra lỗi đáng chú ý khác như Hỏng tính năng Reset và Recovery. Theo đó, Các bản KB5063875 (Win 11 22H2/23H2), KB5063709 (Win 10 22H2/21H2), và KB5063877 (Win 10 LTSC 2019) đã vô tình làm hỏng công cụ reset/khôi phục hệ thống. Người dùng không thể "Reset this PC" hay dùng tính năng khôi phục cơ bản. Microsoft phải tung ra bản cập nhật khẩn cấp ngoài chu kỳ (OOB) vào ngày 19/8 để sửa lỗi.

Một số bản vá bảo mật lại "phá" chính công cụ bảo vệ dữ liệu (reset, recovery).

Các sự cố này xảy ra đúng trong một đợt cập nhật "nặng", khi Microsoft vá tới 107 lỗ hổng bảo mật trong Windows, Exchange và SharePoint. Việc một số bản vá bảo mật lại "phá" chính công cụ bảo vệ dữ liệu (reset, recovery, upgrade) khiến cộng đồng công nghệ không khỏi bức xúc, coi đây là ví dụ điển hình cho sự mất ổn định của Windows Update.

Không chỉ dừng ở phần mềm, bản cập nhật Windows gần đây còn bị nghi ảnh hưởng phần cứng, cụ thể là ổ SSD.

Theo Tom’s Hardware, sau bản KB5063878, một số người dùng phát hiện ổ SSD "biến mất" sau khi sao chép file lớn (khoảng 50 GB) trong tình trạng ổ đầy trên 60%. Trong 21 ổ SSD được thử nghiệm, có 12 ổ mất dữ liệu hoàn toàn, bao gồm cả một mẫu WD Blue SA510 2TB không thể phục hồi.

PC Gamer và ITPro cũng phản ánh rằng sự cố này có liên quan đến các ổ SSD dùng Phison NAND DRAM-less, chẳng hạn như WD SN5000, Corsair MP510/MP600 hay SK Hynix Platinum P41, vốn dễ gặp rủi ro khi tương tác với cache trong quá trình ghi dữ liệu nặng.

TechRadar thì bổ sung thêm rằng lỗi có thể bắt nguồn từ cơ chế Host Memory Buffer (HMB) trên SSD DRAM-less, gây xung đột với Windows khi bộ nhớ đệm bị ghi đè, dẫn đến ổ hỏng ngay cả khi hệ điều hành chỉ ghi dữ liệu hệ thống.

Bản cập nhật Windows gần đây còn bị nghi gây lỗi phần cứng, cụ thể là ổ SSD.

Trong khi đó, Microsoft và Phison đều phủ nhận tìm thấy bằng chứng trực tiếp. Phison cho biết họ đã tiến hành hơn 4.500 giờ thử nghiệm và 2.200 chu kỳ kiểm tra nhưng không tái hiện được lỗi. Tuy nhiên, dư luận công nghệ vẫn coi đây là một "điểm trừ" khó gạt bỏ, nhất là khi những báo cáo mất dữ liệu thật sự đã xảy ra.

Nhìn từ phía người dùng, trải nghiệm là một vòng lặp: cập nhật → lỗi → tìm cách gỡ → chờ bản sửa → lại cập nhật. Mỗi lần như vậy, hình ảnh Windows thêm xấu đi.

Mốc 14/10/2025 là ngày Windows 10 kết thúc hỗ trợ chính thức. Microsoft mở chương trình Extended Security Updates (ESU) cho người dùng cá nhân thêm một năm, công bố mức 30 USD hoặc đổi bằng điểm thưởng, nhưng chính quá trình tung nút đăng ký trong Windows Update lại bị chê chậm chạp và rối rắm, tạo thêm bức xúc ngay sát giờ G. Những hướng dẫn "nên làm gì trước khi quá muộn" cũng dày đặc trên báo công nghệ, càng nhắc đi nhắc lại thực tế: nếu không lên Windows 11 (và đáp ứng phần cứng), người dùng sẽ đứng trước một hệ điều hành hết vá lỗi bảo mật.

Khi đứng giữa hai lựa chọn "mua máy mới lên Windows 11" hoặc dùng thêm 1 năm với Windows 10, nhiều người bắt đầu so sánh sang bờ bên kia: macOS đi kèm máy Mac vốn có vòng đời cập nhật dài, nhịp phát hành đều đặn, ít rủi ro do phức tạp phần cứng.

macOS: sự bất ổn định từ Windows là "quảng cáo" lớn nhất

Điều khiến macOS được hưởng lợi nhiều nhất từ chuỗi lỗi của Windows Update là cảm giác ổn định. Apple kiểm soát chặt chẽ cả phần cứng lẫn phần mềm, số lượng thiết bị không quá đa dạng, kênh cập nhật đồng nhất. Người dùng Mac có thói quen nhấn "Update" mà ít lo sợ bị mất VPN, hỏng in ấn, hoặc gặp mã lỗi khi cài bản vá. Các bản nâng cấp hệ điều hành cũng đi kèm nhịp độ rõ ràng, thường kéo dài vòng đời 6–7 năm, giúp tạo ra niềm tin lâu dài.

Không chỉ vậy, macOS còn nổi tiếng ở tính đồng bộ trong hệ sinh thái. Nếu dùng iPhone hay iPad, việc chuyển tiếp công việc sang Mac gần như liền mạch: từ AirDrop, Handoff cho đến khả năng copy–paste xuyên thiết bị. Với giới sáng tạo, những phần mềm như Final Cut Pro, Logic Pro hay bộ Adobe chạy trên macOS vốn là "chuẩn mực" nhờ hiệu năng ổn định và tối ưu hóa cho chip Apple Silicon. Chính những trải nghiệm này làm macOS trở thành lựa chọn trong mắt nhiều người khi so sánh với Windows.

Dĩ nhiên, macOS không miễn nhiễm với lỗi — vẫn có các trường hợp gặp sự cố sau cập nhật. Tuy vậy, điều tạo sự khác biệt là tốc độ phản hồi của Apple

Một ví dụ điển hình là ngày 21/7/2025, Apple phát hành bản vá khẩn cấp cho macOS Sequoia 15.6 nhằm sửa lỗi nghiêm trọng liên quan đến Finder và Apple Configurator. Sự cố này khiến một số thiết bị ở chế độ DFU (Device Firmware Upgrade) không thể khôi phục, có nguy cơ "brick" máy. Apple đã khuyến nghị người dùng cập nhật ngay để tránh rủi ro.

Về mặt bảo mật, Apple triển khai rất nhanh các bản vá Rapid Security Responses (RSR). Chỉ trong năm 2025, họ đã cập nhật chữa không dưới 6 lỗ hổng zero-day. Xét về lịch sử, có những thời điểm Apple cập nhật cũng gây ra lỗi: ví dụ macOS Big Sur 11.0.1 từng ảnh hưởng một số MacBook Pro đời cũ và làm chậm quá trình kiểm tra bảo mật, nhưng Apple đã nhanh chóng tung bản sửa, và chỉ sau một vài tháng, tình hình đã được ổn định lại

Nhìn chung, chúng ta gần như chưa bao giờ thấy macOS trở thành tâm điểm phàn nàn liên tục sau mỗi đợt cập nhật, ít nhất là không với tần suất và mức độ như Windows. Nếu Windows Update gắn liền với hình ảnh "bản vá nối bản vá" và bảng lỗi dày đặc, thì macOS lại được nhớ đến bởi cảm giác "ổn định". Chính sự khác biệt trong trải nghiệm này đã vô tình biến Windows Update thành "quảng cáo tốt nhất" cho macOS: khi một bên liên tục vướng sự cố, thì bên kia mặc nhiên trở thành "vùng an toàn" trong nhận thức người dùng.

Còn Linux thì sao?

Linux là lựa chọn mạnh, linh hoạt và miễn phí, nhưng rào cản tiếp cận vẫn tồn tại: công cụ quen thuộc, thói quen người dùng. Ngay cả các bài tư vấn nâng cấp thời điểm này cũng thường đặt Linux hoặc ChromeOS Flex như phương án thay thế nếu không thể đổi máy hoặc ở lại Windows 10 an toàn, một cách nói gián tiếp rằng người dùng cần phải thay đổi thói quen sử dụng khi chuyển sang các hệ điều hành này. Với số đông, macOS dễ chuyển sang hơn.

macOS không hoàn hảo

Tuy nhiên, cũng cần nhìn thẳng vào hạn chế để thấy bức tranh cân bằng hơn. macOS chưa bao giờ là lựa chọn tối ưu cho game thủ: nhiều tựa game bom tấn không phát hành bản chính thức cho Mac, hoặc nếu có thì thường ra muộn và ít được hỗ trợ như Windows. Gần đây Apple đã có bước tiến với Game Porting Toolkit, Metal 3 và việc Cyberpunk 2077 chạy mượt trên Mac là minh chứng, nhưng hệ sinh thái game của macOS vẫn còn khoảng cách lớn so với Windows.

Windows vẫn sở hữu những lợi thế mà macOS không có được.

Ngoài ra, macOS cũng có số lượng phần mềm chuyên dụng ít hơn. Trong môi trường doanh nghiệp, không phải lúc nào cũng dễ tìm bản tương thích của những ứng dụng kế toán, ERP hay các công cụ nội bộ vốn được viết riêng cho Windows. Người dùng Mac đôi khi phải dựa vào giải pháp ảo hóa hoặc chạy máy ảo Windows, vừa phức tạp vừa tốn thêm tài nguyên.

Một điểm nữa là chi phí tiếp cận. Để dùng macOS, người dùng buộc phải mua phần cứng Apple. Mac thường có giá khởi điểm cao, không đa dạng phân khúc như laptop Windows. Với nhiều doanh nghiệp hoặc người dùng phổ thông, đây là rào cản lớn khi cân nhắc chuyển đổi.

Một tin đồn có thể làm thay đổi cuộc chơi?

Gần đây có nhiều tin đồn mà nếu trở thành hiện thực, có thể "phá bỏ" rào cản chi phí này hoàn toàn. Theo nhiều nguồn tin như MacRumors, DigiTimes và nhà phân tích Ming-Chi Kuo, Apple đang phát triển một MacBook giá rẻ hơn, dự kiến sẽ có mức giá khởi điểm chỉ 599 USD đến 699 USD, thay vì từ 999 USD như trước. Máy dự kiến dùng chip A18 Pro từ iPhone 16 Pro - con chip được cho là mạnh không kém Apple M1, màn hình khoảng 12.9 inch, có nhiều màu sắc như xanh, hồng, vàng và bạc. Nhiều nguồn cho biết dòng máy này có thể ra mắt cuối năm 2025 hoặc đầu 2026.

Nếu thực sự xuất hiện, chiếc MacBook giá rẻ này có thể mở đường cho nhiều người dùng phổ thông và doanh nghiệp từng e dè về giá: họ sẽ thấy macOS thực sự dễ tiếp cận. Một thiết bị Apple "giá dễ chịu" sẽ không chỉ là một màn đổi chiều, đây có thể là một "đòn hiểm" trong cuộc chơi thị phần với Windows.

Quảng cáo tốt nhất là khi đối thủ tự làm xấu mình

Nhìn sang mảng game, một việc tương tự cũng đang xảy ra. Call of Duty Black Ops 7 gần đây bị cộng đồng chỉ trích vì chất lượng đi xuống, và vô tình trở thành "quảng cáo miễn phí" cho Battlefield 6. Khi một thương hiệu lớn tự vấp ngã, đối thủ sẽ hưởng lợi với điều kiện là họ cho thấy mình đang làm tốt hơn.

Windows Update cũng đang lặp lại chính kịch bản này. Càng lỗi, macOS càng "tỏa sáng" — không phải nhờ chiến dịch quảng cáo nào của Apple, mà do người dùng sợ rủi ro trong công việc hằng ngày. Khi Windows 10 chạm mốc cuối đường vào ngày 14/10/2025, mỗi trục trặc cập nhật lại như một tấm biển chỉ đường sang nền tảng ổn định hơn trong mắt số đông. Muốn giữ người dùng ở lại, Microsoft không chỉ cần Windows 11 hấp dẫn hơn, mà trước hết, cần một Windows Update khiến mọi cú click "Update now" trở lại đúng nghĩa: an tâm.