Apple "thảm bại" vì chính những gì đã đưa họ lên đỉnh thành công

Apple đã từng có một quãng thời gian dài phát triển vô cùng ấn tượng, với 51 quý liên tiếp có doanh thu tăng trưởng. Sự bùng nổ nhu cầu smartphone, máy nghe nhạc và các thiết bị điện tử đã khiến cho doanh thu trung bình hàng năm của Apple đạt 227 tỷ USD trong vòng 13 năm trở lại đây. Giá cổ phiếu tăng vọt giúp Apple trở thành công ty có giá trị thị trường lớn nhất thế giới.

Apple lần đầu tiên có doanh thu sụt giảm, chấm dứt "chuỗi trận bất bại".

Thế nhưng Apple bất bại đã lần đầu tiên phải chứng kiến doanh thu và doanh số iPhone sụt giảm trong quý đầu năm 2016, cũng là Q2 năm tài khóa 2016. Doanh thu giảm mạnh 13% với 50,6 tỷ USD, doanh số iPhone cũng giảm 16,3% với 51,2 triệu iPhone.

Giá cổ phiếu của Apple sau phiên giao dịch đã giảm tới 8%, để dừng lại ở mức giá chỉ còn 96,5 USD/cổ phiếu. Đây cũng là mức giá thấp nhất kể từ cuối năm 2014 đến nay và nó khiến các nhà đầu tư vô cùng lo lắng.

Cổ phiếu Apple giảm mạnh sau khi báo cáo tài chính Q2/2016 được công bố.

Một câu hỏi lớn được đặt ra ngay bây giờ, đó là vì sao Apple lại thảm bại? Và sự sụt giảm này chỉ là tạm thời hay sẽ còn kéo dài đến hết năm 2016? Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến doanh thu của Apple sụt giảm mạnh tới vậy. Tuy nhiên nguyên nhân lớn nhất chính là iPhone.

Thành bởi iPhone, bại cũng bởi iPhone

Apple tăng trưởng mạnh mẽ và trở thành công ty có giá trị thị trường lớn nhất thế giới là nhờ có iPhone. Đó là sự thật không thể chối cãi, khi mà doanh thu từ việc bán iPhone trong Q2/2016 lên tới 32,8 tỷ USD, chiếm tới 65% tổng doanh thu của Apple.

Trong khi đó, doanh thu từ iPad chỉ là 4,4 tỷ USD, từ Mac là 5,1 tỷ USD, từ các sản phẩm khác (bao gồm iPod, Applewatch, AppleTV) là 2,1 tỷ USD và dịch vụ là 5,9 tỷ USD. Không có một mảng kinh doanh nào có doanh thu vượt quá 2 con số.

Chính vì vậy mà khi doanh số iPhone sụt giảm, đồng nghĩa với doanh thu từ iPhone sụt giảm, đã ảnh hưởng rất lớn tới tổng soanh thu của Apple trong Q2/2016.

Doanh thu từ iPhone giảm 36% so với quý trước. Điều này có thể lý giải là do quý cuối năm 2015 có kỳ nghỉ lễ và mua sắm lớn nhất trong năm, thông thường đây cũng là quý có doanh số và doanh thu cao nhất của Apple trong một năm.

Tuy nhiên so với cùng kỳ năm ngoái, tức là Q2/2015, doanh thu iPhone cũng giảm 18%. Đây chính là nguyên nhân khiến cho Apple phải chịu một kết quả thảm bại trong Q2/2016 này, tổng doanh thu giảm 13%.

Doanh thu, doanh số iPhone và các sản phẩm khác của Apple.

Mặc dù doanh thu từ mảng dịch vụ của Apple có tăng trưởng khá mạnh mẽ so với năm 2015, tăng 20%. Nhưng với doanh thu 5,9 tỷ USD thì mảng kinh doanh này vẫn không đủ sức để bù đắp lại lượng doanh thu sụt giảm của iPhone.

Đây chính là vấn đề của Apple, khi quá phục thuộc vào một sản phẩm, thậm chí là một sản phẩm phần cứng duy nhất. Mặc dù Apple cho biết họ đã bắt đầu chuyển hướng để tập trung vào mảng kinh doanh dịch vụ nhiều hơn, nhưng vẫn sẽ là không đủ và phải mất một khoảng thời gian rất dài nữa thì mảng kinh doanh này mới có thể trở thành trọng tâm chính trong báo cáo tài chính của Apple.

Thị trường Trung Quốc cũng đang chống lại Apple

Còn nhớ vào khoảng nửa cuối năm 2015, Apple liên tiếp phá vỡ các kỷ lục doanh số và doanh thu trước đây của mình. Quý trước, Apple bán được 74,7 triệu iPhone và thu về 75,8 tỷ USD doanh thu.

Thành công đó có sự đóng góp lớn của thị trường Trung Quốc, thị trường có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất của Apple trong thời gian qua. Tuy nhiên đây cũng là vấn đề mà Apple phải lo ngại.

Trung Quốc là thị trường lớn thứ 2 của Apple.

Theo ông Brian Blau, chuyên gia phân tích của Gartner, cho biết: “Trung Quốc là vấn đề đáng lo ngại của Apple, vì nó có tốc độ tăng trưởng rất nhanh chóng để trở thành thị trường lớn thứ 2 của Apple”.

Doanh thu từ Trung Quốc đã sụt giảm 26% so với cùng kỳ năm ngoái, đây là thị trường có tốc độ sụt giảm mạnh nhất của Apple trong quý này so với một năm trước. Đây cũng là kịch bản đã được dự đoán từ trước, tuy nhiên có vẻ như nó đã xảy ra quá nhanh.

Doanh thu tại các thị trường trên thế giới của Apple.

Khi Apple bước vào thị trường Trung Quốc vào năm ngoái, nó thực sự là một quả bom tấn oanh tạc thị trường đông dân nhất thế giới này. Hãy thử tưởng tượng rằng trước đây bạn không thể mua iPhone chính hãng, thay vào đó phải mua thông qua các thương lái xách tay từ nước ngoài về.

Mất thời gian chờ đợi, giá cả có thể bị đẩy lên cao, không có chế độ bảo hành chính hãng. Rồi bất ngờ một ngày Apple mở các cửa hàng chính thức của mình, bạn có thể mua iPhone chính hãng. Đó chính là cơn sốc đã khiến doanh số iPhone tăng vọt tại thị trường này và góp phần lớn vào các kỷ lục mới của Apple.

Thế nhưng tất cả đều có điểm tới hạn, chỉ có điều nó đến sớm hơn dự tính. Các nhà sản xuất Trung Quốc nhanh chóng cho thấy mình cũng là những đối thủ đáng gờm, với những sản phẩm cao cấp giá cả cạnh tranh hơn. Trong khi đó, iPhone 6s và 6s Plus lại không thực sự hấp dẫn và đủ thuyết phục để người tiêu dùng nâng cấp.

iPhone SE không phải vị cứu tinh, mà sẽ khiến doanh thu của Apple tiếp tục giảm

Apple khá bi quan với kết quả kinh doanh của quý tiếp theo, lý do là vì không có bất kỳ sản phẩm mới nào được ra mắt. Tuy nhiên có một yếu tố rất quan trọng, đó chính là iPhone SE. Báo cáo tài chính Q2/2016 không có iPhone SE, mà doanh số của chiếc iPhone mới này chỉ được công bố vào quý sau.

Thế nhưng có vẻ như iPhone SE cũng sẽ không thể cứu được Apple, khi mà dự đoán doanh thu của Q3/2016 chỉ là 41 - 43 tỷ USD. Thậm chí là thấp hơn cả quý đầu năm 2016 này.

Giám đốc tài chính Luca Maestri của Apple cho biết: “Mỗi lần chúng tôi ra mắt một sản phẩm mới, chúng tôi biết rằng những sản phẩm này có thể dẫm lên chân nhau. Đối với iPhone SE, chúng tôi tìm kiếm cơ hội thu hút những người lần đầu tiên mua smartphone”.

iPhone SE không phải là vị cứu tinh của Apple.

Đó là chiến lược khi Apple ra mắt iPhone SE, hướng tới những người lần đầu tiên sử dụng smartphone và những người sử dụng smartphone giá rẻ muốn nâng cấp, chứ không phải những người đã và đang sở hữu một chiếc iPhone.

Thế nhưng sự thật lại không nằm trong kế hoạch của Apple, khi mà những người mua iPhone SE nhiều nhất lại là những người muốn nâng cấp lên một chiếc iPhone mới nhưng lại không lựa chọn iPhone 6s và 6s Plus.

Giá bán rẻ hơn của iPhone SE chính là nguyên nhân sẽ khiến doanh thu của Apple tiếp tục sụt giảm, khi mà người sử dụng lựa chọn chiếc iPhone này thay cho iPhone 6s và 6s Plus. Còn tại các thị trường mới nổi, iPhone SE lại không phải là một sản phẩm được ưa chuộng.

iPhone 7 là cơ hội cuối cùng của Apple

Như vậy, Q3/2016 sẽ tiếp tục là khoảng thời gian đen tối, thậm chí là đen tối nhất của Apple, sụt giảm mạnh hơn cả Q2/2016 này. Cho đến khi Apple ra mắt iPhone 7.

Nếu iPhone 7 tiếp tục thất bại, Apple sẽ không có cơ hội nào để chống đỡ lại sự sụt giảm hiện nay.

Đó là hy vọng duy nhất của Apple hiện nay, nếu như iPhone 7 có thể thuyết phục mọi người nâng cấp chiếc iPhone của mình thì Apple sẽ được cứu. Apple có cơ sở để tin vào điều đó, khi mà hệ sinh thái iOS vẫn rất hấp dẫn người sử dụng.

Chỉ là người dùng đang chờ đợi một sản phẩm xứng đáng để họ bỏ ra số tiền lớn, trong khi hiện tại họ vẫn hài lòng với chiếc iPhone cũ của mình. Chính vì vậy mà iPhone 7 sẽ là cơ hội cuối cùng của Apple trong năm nay.

Các sự kiện ra mắt iPhone luôn luôn thu hút sự chú ý của cả thế giới, tuy nhiên chưa bao giờ nó lại quan trọng đối với Apple như hiện nay. Bởi iPhone 7 sẽ quyết định sự thành bại của Apple, đó là cái giá mà Apple phải chấp nhận khi đã trở nên quá phụ thuộc vào chiếc smartphone này.

Tham khảo: Bloomberg, venturebeat