Bí ẩn của virus corona: Tại sao có rất ít trẻ em bị nhiễm bệnh?

Khi chủng virus corona mới đã giết chết 565 bệnh nhân và lây nhiễm cho hơn 30.000 người ở Trung Quốc và gần 30 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu những bí ẩn về nó. Một trong những điều kỳ lạ nhất mà họ nhận thấy vào lúc này là: Tại sao có rất ít trẻ em bị bệnh.

Vụ dịch này được báo cáo lần đầu tiên vào ngày 31 tháng 12, nhưng đến tận ngày 22 tháng 1 vẫn không hề có bất kể ca bệnh nào là trẻ em dưới 15 tuổi. Một nghiên cứu trên Tạp chí Y học New England cho biết vào thời điểm đó "trẻ em có thể có nguy cơ nhiễm bệnh thấp hơn, hoặc nếu có bị nhiễm cũng thể hiện các triệu chứng có vẻ nhẹ hơn" so với người lớn.

Tuy nhiên đến nay, các bác sĩ ở Trung Quốc và một số nước bắt đầu báo cáo một số ít ca bệnh nhiễm virus corona ở trẻ em. Đó là một bé gái 9 tháng ở Bắc Kinh, một đứa trẻ ở Đức có bố từng dương tính với virus, và một đứa trẻ ở Thâm Quyến, Trung Quốc nhiễm virus nhưng không có triệu chứng.

Ngày hôm qua, nhà chức trách Trung Quốc xác nhận rằng xét nghiệm trên một trẻ sơ sinh ở Vũ Hán đã dương tính với virus corona sau khi sinh 30 giờ. Mẹ của đứa trẻ này là một bệnh nhân nhiễm virus.

Nhưng nhìn tổng thể trong số hơn 28.000 trường hợp được báo cáo vào lúc này, trẻ em dường như không phải đối tượng dễ nhiễm bệnh.

"Từ tất cả những gì chúng ta đã thấy, và vì những lý do chúng ta còn chưa rõ, dường như virus chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn", Richard Martinello, phó giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Yale, nói với Business Insider. 

Nhưng ông không loại trừ khả năng các báo cáo ở Trung Quốc vào lúc này chỉ đang đến từ các bệnh viện dành cho người lớn chứ không phải viện nhi, vì vậy, hiện tượng xảy ra chỉ vì chúng ta chưa thống kê được hết.

Bí ẩn của virus corona: Tại sao có rất ít trẻ em bị nhiễm bệnh?

Theo các chuyên gia sức khỏe, nếu số ca lây nhiễm virus corona ở trẻ em thực sự thấp, đó sẽ là một tin tốt trong dịch bệnh đang diễn ra. Bởi vì trẻ em thường chưa ý thức được việc rửa tay, che miệng và tránh tiếp xúc với người khác.

"Nếu chúng ta có thể bảo vệ những đứa trẻ - một là điều đó sẽ tốt cho chính bản thân chúng, hai là nó sẽ giúp ích cho cả xã hội", Aaron Milstone, nhà dịch tễ học và giáo sư nhi khoa tại Đại học Johns Hopkins, nói với Business Insider. "Nếu virus xâm nhập vào quần thể trẻ nhỏ, chúng có thể khuếch đại sự bùng phát của dịch bệnh"

Trước đây, cũng có rất ít trẻ em mắc SARS

Các triệu chứng mà virus corona mới gây ra cũng tương tự như các triệu chứng liên quan đến bệnh viêm phổi hoặc cúm. Chúng bao gồm sốt, ho, ớn lạnh, đau đầu, khó thở và đau họng.

Chủng virus corona mới có sự tương đồng đáng kinh ngạc với SARS, virus đã giết chết 774 người và lây nhiễm hơn 8.000 trong khoảng thời gian từ tháng 11 năm 2002 đến tháng 7 năm 2003. 

Nhưng trở lại 17 năm về trước, số trường hợp trẻ em mắc SARS được ghi nhận cũng thấp đáng kể: chỉ có 80 trường hợp được xác nhận bằng xét nghiệm và 55 trường hợp nghi ngờ dương tính.

Hầu hết những đứa trẻ này bị sốt, một số có triệu chứng ho hoặc nôn.

Trong một báo cáo năm 2007, các chuyên gia từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã nhận định, trẻ em từ 12 tuổi trở xuống biểu hiện các triệu chứng SARS nhẹ hơn so với người lớn. Không có trẻ em hoặc thanh thiếu niên nào chết vì virus nguy hiểm này, và chỉ có một trường hợp, trong đó, một đứa trẻ lây truyền virus SARS sang cho người khác.

Các nhà khoa học vẫn chưa hoàn toàn giải thích được hiện tượng này.

Trong đại dịch SARS năm 2003, không có trẻ em hoặc thanh thiếu niên nào chết vì virus, và chỉ có một trường hợp, trong đó, một đứa trẻ lây truyền virus SARS sang cho người khác.

Trong đợt bùng phát virus corona hiện nay, có 2 giả thuyết giúp trả lời câu hỏi. Thứ nhất, số ca nhiễm bệnh trên trẻ em thấp có thể vì chúng ít có khả năng bị phơi nhiễm ngay từ đầu. Hoặc nguyên nhân thứ hai có thể vì cơ thể trẻ có một cách phản ứng đặc biệt nào đó với virus.

David Weber, giáo sư dịch tễ học và nhi khoa tại Đại học Bắc Carolina, nói: "Tôi đoán sự vắng bóng của những đứa trẻ trong báo cáo dịch bệnh xuất phát từ cái cách mà dịch bắt đầu bùng phát".

Nhà chức trách Trung Quốc cho rằng virus này đã nhảy từ động vật sang người lần đầu tiên tại một khu chợ hải sản ở Vũ Hán, nơi bán động vật sống.

"Không có nhiều trẻ em đi chợ cá", giáo sư Weber nói.

Ngôi chợ ở Vũ Hán đã bị đóng cửa vào ngày 1 tháng 1 và các quan chức địa phương đã cấm bán động vật sống trên toàn thành phố. Đến đầu tuần này, Trung Quốc đã ra một lệnh cấm nghiêm khắc trên toàn quốc đối với hành vi buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp.

Nếu virus corona lây lan ở trẻ em, dịch bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn nhiều

Một lý do đơn giản khác cũng có thể đến từ ý thức của những người lớn, khi họ muốn phòng bệnh cho con em mình. Người lớn ít truyền bệnh sang trẻ em hơn, vì mọi người đều có ý thức rửa tay, che miệng và tự cách ly bản thân nếu thấy mình bị bệnh.

Virus corona mới có thể lây lan qua các giọt "droplet" như nước bọt và chấy nhầy bắn ra khi một người ho hoặc hắt hơi, vì vậy, vệ sinh cá nhân tốt là điều tối quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan.

"Tôi là một bác sĩ nhi khoa - Tôi yêu trẻ em - nhưng trẻ em thực sự thúc đẩy sự lây lan của virus đường hô hấp", Milstone nói. "Bảo người lớn thực hành các thói quen tốt thông thường sẽ dễ hơn nhiều. Nếu những đứa trẻ bị bệnh, chúng vẫn muốn rúc vào người mẹ hoặc chơi đùa với anh chị em của chúng".

Khi dịch bệnh tiếp tục gia tăng, các chuyên gia nghĩ rằng các trường hợp trẻ em mắc bệnh sẽ bắt đầu được báo cáo nhiều hơn ở Trung Quốc và các nước khác.

"Khi chúng ta phát hiện ra một loại virus mới nào, toàn bộ dân số đều có nguy cơ mắc bệnh", Milstone nói. "Chúng ta không biết liệu rằng virus này có xâm nhập vào đường hô hấp của người lớn nhiều hơn trẻ em không".

Tuy nhiên, có một loại virus khác có thể trở thành mối đe dọa với hầu hết trẻ em trên thế giới, hơn cả virus corona. Giáo sư Weber nói đó là virus cảm cúm.

"Mọi người nên quan tâm nhiều hơn đến bệnh cúm và các bệnh về đường hô hấp hoặc do virus gây ra khác", ông nói. "Trong nhiều đợt dịch cúm, những đứa trẻ lại là đối tượng bị lây nhiễm nhiều hơn người lớn".

Theo CDC, trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ cao gặp các biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm virus cảm cúm, như viêm phổi, suy thận hoặc suy hô hấp. 

Các nhà khoa học không chắc chắn tại sao lại như vậy, nhưng một số người nghi ngờ đó là vì trẻ em có phản ứng miễn dịch mạnh hơn. Hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức khiến trẻ sốt cao hơn và phát triển các tổn thương mô khi cơ thể cố gắng chống lại bệnh tật.

Phần lớn các trường hợp tử vong liên quan đến cúm ở Mỹ (khoảng 70 đến 85%) xảy ra ở những người từ 65 tuổi trở lên. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 80% trường hợp tử vong do virus corona mới cũng xảy ra ở những người trên 60 tuổi.

Tuy nhiên, không giống như virus cúm, hiện chúng ta chưa có vắc-xin để bảo vệ mọi người khỏi chủng virus corona mới. Vì vậy, Milstone cho biết: "Nếu chúng ta có thể giữ virus này tránh xa dân số trẻ em, nó sẽ giúp ngăn chặn dịch bệnh".