Bloomberg viết về ông chủ Thế Giới Di động: từ con trai một người bán hàng rong đến quyết tâm cách mạng ngành di động Việt Nam

*Lược dịch bài viết về ông Nguyễn Đức Tài và Thế Giới Di Động, Bách Hóa Xanh của trang Bloomberg

"Tất cả mọi người đều cười tôi", ông Tài nhớ lại thời điểm năm 2009.

Nhưng ông Tài không hề "nói phét". Công ty Cổ phần Thế Giới Di Động của ông đã trở thành hãng bán điện thoại di động hàng đầu và là một trong những cổ phiếu thành công nhất trên thị trường Việt Nam. Hiện tại, giá trị của công ty do ông Tài đồng sáng lập vào khoảng 1,7 tỷ USD.

Vì thế, lần này, khi ông Tài nói rằng sẽ "đại tu" lại ngành công nghiệp thực phẩm của Việt Nam, mọi người đã lắng nghe ông.

"Tương lai của các cửa hàng tạp hóa khá rõ ràng", ông Nguyễn Đức Tài 49 tuổi, mặc áo phông giản dị chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg tại Thành phố Hồ Chí Minh. "Đừng hỏi liệu tôi có thành công hay không. Hãy hỏi rằng tôi mất bao lâu để thành công".

Ông Tài trở thành một doanh nhân thành công nhờ nỗ lực hiện đại hóa Việt Nam. Với điện thoại di động, ông đã mở những gì ông cho là chuỗi cửa hàng cao cấp đầu tiên, nơi khách hàng có thể yên tâm về chất lượng và nguồn gốc của thiết bị. Và trong ngành thực phẩm/tạp hóa, ông cố gắng thay thế các khu chợ lụp xụp truyền thống của Việt Nam bằng các cửa hàng sạch đẹp.

Tại cửa hàng đầu tiên mở tại Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2016, ông Tài bán rau, thịt và cá có nguồn gốc rõ ràng và các mặt hàng thiết yếu khác như mì ăn liền và đồ uống. Ở những khu chợ truyền thống, đồ ăn thức uống được bán ngoài trời và không phải lúc nào cũng sạch sẽ. Người mua không biết chúng tới từ đâu và mức giá cũng không cố định.

376 cửa hàng

Chuỗi cửa hàng thực phẩm/tạp hóa của ông Tài được đặt tên là Bách Hóa Xanh và hiện có 376 cửa hàng tại Thành phố Hồ Chí Minh.

"Giấc mơ của chúng tôi là giành được 10% thị trường tạp hóa trị giá 60 tỷ USD vào năm 2022", ông Tài nói. Con số này gấp hai lần doanh thu gần 3 tỷ USD mà công ty của ông đạt được năm ngoái.

Tất nhiên, để có thành công ngày hôm nay ông Tài cũng đã từng trải qua thất bại. 15 năm trước, sự bùng nổ của thị trường điện thoại di động toàn cầu đã bỏ qua Việt Nam khi mức giá thiết bị quá đắt.

"Vào thời điểm đó, chỉ có các giám đốc hoặc người giàu mới có thể mua điện thoại di động", ông Tài kể. "Với nhiều người, sở hữu một chiếc điện thoại di động là điều không tưởng và tôi nghĩ chúng tôi cần làm gì đó để thay đổi điều này".

Vì vậy, năm 2003, ông bỏ vị trí giám đốc chiến lược tại một công ty điện thoại để bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của riêng mình. Ông mở ba cửa hàng ở những con hẻm nhỏ tại Thành phố Hồ Chí Minh nhưng thất bại chỉ sau vài tháng vì vị trí của chúng không khiến khách hàng tin tưởng, ông Tài chia sẻ.

Thế Giới Di Động

Năm 2004, ông đã thử cố gắng một lần nữa, cùng với bốn người bạn thành lập ra Thế Giới Di Động. Lần này, ông mở cửa hàng trên các con phố lớn và bán các thiết bị có nguồn gốc rõ ràng.

Một cửa hàng Thế Giới Di Động ở Thành phố Hồ Chí Minh

Tính đến cuối tháng 4/2018., Thế Giới Di Động có 1.065 cửa hàng trên khắp Việt Nam và chiếm 45% thị phần thị trường smartphone và điện thoại di động Việt Nam. Ở thời điểm cuối năm 2017, thị trường Việt Nam có tới 120 triệu thuê bao di động, nhiều hơn cả mức dân số 94 triệu người. Doanh số điện thoại di động đã tăng trưởng mạnh cùng với nền kinh tế của đất nước.

"Cơ hội đến rất nhanh và thị trường đã phát triển nhanh hơn tôi tưởng", ông Tài nói.

Ông Tài lớn lên tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi mẹ ông bán xôi và bánh cuốn dạo trên các con phố. Thời thơ ấu vất vả khiến ông nung nấu một mục tiêu duy nhất: Cố gắng để có cuộc sống tốt hơn so với những gì cha và mẹ ông đã từng phải trải qua.

"Tôi luôn muốn nghĩ lớn và làm lớn", ông Tài nói.

Cổ phiếu tăng trưởng mạnh

Kể từ khi IPO vào năm 2014, cổ phiếu Thế Giới Di Động đã tăng giá gấp hơn 6 lần. Trong số 10 nhà phân tích theo dõi cổ phiếu Thế Giới Di Động, 9 người khuyên nên mua. Thế Giới Di Độngcũng là công ty Việt Nam duy nhất lọt vào danh sách 50 công ty đại chúng lớn nhất châu Á của Forbes trong năm ngoái. "Bây giờ, ước mơ của tôi là có lợi nhuận 10 tỷ USD vào năm 2022", ông Tài chia sẻ.

Chắc chắn là hành trình của ông Tài và Thế Giới Di Động không hề thuận buồm xuôi gió. Trong bốn tháng đầu năm 2018, Bách Hóa Xanh chỉ đóng góp 3% vào tổng doanh thu của Thế Giới Di Động và các giám đốc của công ty đều thừa nhận rằng chuỗi cửa hàng tạp hóa này vẫn đang trong giai đoạn thử và sai. Kết thúc Q1/2018, Bách Hóa Xanh lỗ Ebitda 60 tỷ đồng, buộc công ty phải đóng cửa ba cửa hàng và hủy bỏ kế hoạch mở thêm 7 cửa hàng mới. Truyền thông địa phương cho rằng thất bại này xuất phát từ bước đi vội vàng của ông Tài. Hiện, Thế Giới Di Động cũng điều chỉnh kế hoạch, dự tính mở 500 cửa hàng mới trong năm nay thay vì 1.000 trước đó.

"Giai đoạn không chắc chắn"

"Bách Hóa Xanh vẫn đang trong giai đoạn không chắc chắn", ông Nguyễn Đức Hiếu, một nhà phân tích của Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt ở Thành phố Hồ Chí Minh, tuyên bố. "Đây không phải là một ngành công nghiệp dễ dàng vì nó đòi hỏi một chuỗi cung ứng tốt, điều này rất khó bởi hiện tại không có những nhà cung cấp đủ lớn để cung cấp thịt hoặc rau tươi cho thị trường. Thị trường thì lớn và nhiều cơ hội thật đấy nhưng việc thực hiện thì không hề dễ chút nào".

Nhân viên Thế Giới Di Động đang tư vấn cho khách

Tuy vậy, ông Tài sẽ không bỏ cuộc. Lúc mới bắt đầu kinh doanh, ông chỉ có hơn 30.000 USD nhưng bây giờ chỉ tính riêng cổ phần tại Thế Giới Di Động của ông đã có giá trị 53 triệu USD, theo dữ liệu của Bloomberg. Và khi trở nên giàu hơn, ông càng ít quan tâm hơn đến những cái bẫy của sự giàu có, ông nói.

Chris Freund của Mekong Capital, một trong những nhà đầu tư đầu tiên của Thế Giới Di Động, mô tả ông Tài là một doanh nhân khá giản dị, dẫn chứng là khi đi công tác nước ngoài ông Tài cùng bà người khác chỉ thuê có một phòng. Chris Freund đầu tư vào Thế Giới Di Động từ năm 2007 nhưng sau 10 năm gắn bó ông đã bán hết cổ phần của mình.

Nhưng với ông Tài, mặc áo phông không có nghĩa là giản dị hoặc quá tiết kiệm. Nó chỉ đơn giản là cách ông dành tối đa thời gian cho việc xây dựng đế chế của mình.

"Thực sự rất mệt mỏi khi phải nghĩ về việc sẽ mặc gì mỗi ngày", ông Tài nói. "Tôi muốn dành thời gian đó để suy nghĩ về cách phát triển công ty".

Theo Bloomberg