Bong bóng công nghệ: Nỗi lo trở lại mỗi khi thị trường sập

Trong nhiều tuần qua, người ta liên tiếp đưa ra những cảnh báo về định giá của cổ phiếu công nghệ, có thể gây ra tình trạng bán tháo. Tuy nhiên, nỗi ám ảnh này càng trở nên đáng sợ khi thị trường sụt giảm. Ở thời điểm hiện tại, 2.000 tỷ USD đã bị thổi bay khỏi thị trường chứng khoán Mỹ. Chỉ số đo mức sợ hãi của phố Wall cũng đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 4. Đại dịch Covid-19 trở lại đang đe dọa khả năng phục hồi kinh tế.

Tuy nhiên, không lâu trước đó, chứng khoán Mỹ liên tiếp phá đỉnh lịch sử. Các công ty công nghệ lớn như Apple đến Amazon dẫn đầu xu hướng tăng của thị trường. Tuy nhiên, cổ phiếu của những ông lớn được cho là quá đắt, đến mức không thể tăng thêm được nữa.

Những đứa con cưng của công nghệ Mỹ đã tăng giá gấp 10 lần so với mức tăng của thị trường. Tuy nhiên, các gã khổng lồ công nghệ cũng đối mặt với một tương lai không mấy sáng sủa. Gã khổng lồ phần mềm SAP SE đưa ra báo động về lợi nhuận trong tương lai khi cảnh báo doanh thu sẽ giảm mạnh vào 2021.

Matt Maley, chiến lược gia thị trường trưởng tại Miller Tabak Co., cho biết: "Sự không chắc chắn liên quan tới Covid-19 và những tác động của nó khi một làn sóng thứ 2 bùng lên gây ra lo ngại. Nếu có thêm một vài công ty công nghệ nói rằng họ sẽ gặp khó vào năm 2021 như những gì SAP đã làm, chúng ta sẽ có rắc rối".

Trong phiên giao dịch 28/10, S&P 500 đã giảm 3,5%, đóng cửa ở mức thấp nhất 5 tuần. Cổ phiếu công nghệ giảm 4,3%. Alphabet và Facebook mất hơn 5%. VIX, chỉ số được dùng để đo nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư, đóng cửa trên mức 40 điểm.

Nỗi lo tiếp tục tăng vọt khi các hãng công nghệ lớn bắt đầu báo cáo kết quả kinh doanh. Các nhà đầu tư đã bán tháo cổ phiếu của Microsoft dù lợi nhuận quý 3 của họ vượt qua hầu hết các kỳ vọng và dự báo. Cụ thể, cổ phiếu Microsoft đã giảm hơn 4%.

Tiếp theo, đối diện với sự phát xét của thị trường là 4 trong 5 doanh nghiệp lớn nhất với vốn hóa 5.000 tỷ USD. Apple, Amazon, Facebook và Alphabet đều đưa ra báo cáo vào ngày 28/10 nhưng sau khi thị trường đã đóng cửa. Tất cả các doanh nghiệp này đều được kỳ vọng sẽ công bố một báo cáo đẹp về kết quả kinh doanh quý 3. Tuy nhiên, trọng tâm dường như sẽ tập trung vào cách họ đánh giá quý 4 và khởi đầu năm 2021.

"Cổ phiếu công nghệ đã đóng góp to lớn cho sự hồi phục của thị trường năm 2020, thu nhập của các công ty công nghệ lớn này thực sự sẽ đóng vai trò thúc đẩy tâm lý. Rủ ro là nó có thể đẩy thị trường theo hướng tiêu cực và sẽ giống một quả cầu tuyết đang lăn xuống dốc", Chris Gaffney, chủ tịch phụ trách thị trường thế giới của TIAA Bank, nhận định.

Trong thời gian dài qua, người mua đã đổ dồn vào những gã khổng lồ công nghệ vì sự an toàn từ một bảng cân đối kế toán mạnh cùng nhu cầu sử dụng dịch vụ công nghệ khi mọi người ở nhà tăng lên. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 tái bùng phát và việc Quốc hội Mỹ nhiều khả năng sẽ không thông qua các gói kích thích làm dấy lên suy đoán cổ phiếu công nghệ sẽ không đáp ứng được kỳ vọng quá cao của các nhà đầu tư.

"Đó sẽ là thời điểm bong bóng vỡ", David Einhorn, chủ tịch Greenlight Capital, nhận định. Liên kết thị trường với sự hưng phấn quá mức cùng việc gia tăng giao dịch quyền chọn mua vào ngành công nghệ, Einhorn thể hiện một cái nhìn không lạc quan. Nhà đầu tư này cho rằng đỉnh của cổ phiếu công nghệ là ngày 2/9 và kể từ đó, Nasdaq đã giảm gần 10%.

"Bong bóng thường vỡ vì kích thước của chính chúng. Mọi người đều đã tham gia", Einhorn viết trong bản lưu ý gửi tới các nhà đầu tư hôm 27/10.

Thông thường, doanh thu tốt sẽ làm dịu thị trường trong thời kỳ căng thẳng. Tuy nhiên, điều này có vẻ không đúng ở thời điểm hiện tại. Trong số các công ty thuộc S&P 500 công bố kết quả, 85% đã vượt ước tính của các nhà phân tích. Tuy nhiên, điều này không làm người mua phấn khích mà ngược lại, họ thi nhau chốt lời.

Chính vì lý do đó, các công ty trên S&P 500 đều hứng chịu chung kết cục khi cổ phiếu giảm trung bình 0,8% sau ngày ra báo cáo. Dữ liệu Bloomberg tổng hợp cho thấy cổ phiếu công nghệ chịu mức sụt giảm tồi tệ hơn với trung bình 2,7% giá trị bị thổi bay sau khi công bố báo cáo.

Peter Boockvar, giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group, cho biết: "Phản ứng của thị trường chứng khoán sau khi mở cửa trở lại với các cổ phiếu AMZN, FB, GOOG và AAPL sẽ cho biết số phận của lĩnh vực công nghệ".

Hiện tại, các công ty công nghệ vẫn chưa chứng minh được sự gia tăng của họ trong thời điểm dịch bệnh bùng phát không phải là thoáng qua. Microsoft không đạt doanh thu ở một số bộ phận, Intel bất ngờ sụt giảm doanh số bán chip, Netflix không đạt ước tính về số người đăng ký làm dấy lên nghi ngờ về việc duy trì tăng trưởng của các công ty công nghệ sau các đợt đóng cửa nền kinh tế vì đại dịch.

"Chẳng ai đặt câu hỏi về mô hình kinh doanh của các doanh nghiệp này. Người ta chỉ hỏi rằng có phải chúng đã tăng giá quá nhanh, quá mạnh hay không", Peter Tchir, người đứng đầu mảng chiến lược Vĩ mô của Academy Securities, nhận định.