Các chuyên gia tiết lộ 20 yếu tố gây vô sinh nam và cách giúp bạn phòng tránh (Phần 1)

Có một thời gian dài, vô sinh được xem là vấn đề của phụ nữ. Tuy nhiên, nghiên cứu ngày nay cho thấy trong hơn một nửa số cặp vợ chồng không có con sau 1 năm, thì người chồng mới là người phải chịu trách nhiệm.

Đáng lo ngại, nghiên cứu cũng chỉ ra số lượng tinh trùng ở nam giới đã giảm một nửa so với 50 năm trước và vẫn trên đà tiếp tục giảm. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra vô sinh nam.

Có rất nhiều yếu tố về lối sống, di truyền học, sinh lý học có thể giải thích cho tình trạng vô sinh nam giới. Trong bài viết dưới đây, các các chuyên gia sẽ chỉ ra cho bạn đâu là 20 điều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và cách để phòng tránh chúng:

1. Càng lớn tuổi, một người đàn ông càng khó có con

Giống như phụ nữ, những người đàn ông cũng có một chiếc đồng hồ sinh học trong cơ thể. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng khả năng sinh sản ở nam giới giảm dần khi bước qua tuổi 35.

Năm 2005, một nghiên cứu tại Pháp xuất bản trên tạp chí Fertility and Sterility, chứng minh: Khả năng thụ thai của những người phụ nữ trẻ hơn 30 tuổi bị suy giảm 25%, nếu đối tác của cô là một người đàn ông trên 40 tuổi. Đối với những phụ nữ từ 35-37 tuổi, khả năng thụ thai của họ sẽ giảm đi một nửa.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khi một người đàn ông lớn tuổi, các gen trong tinh trùng của họ nhiều khả năng gặp biến đổi dị thường hơn so với khi còn trẻ. Một nghiên cứu khác tại Đại học California thì chỉ ra tinh trùng của đàn ông giảm dần tính linh động khi họ già đi. Chúng gặp khó khăn trong việc di chuyển theo một hướng duy nhất.

Giáo sư Allan Pacey đến từ Đại học Sheffield cho biết: “Một thời gian, chúng ta đã từng biết những đứa trẻ có người cha lớn tuổi cũng có nguy cơ cao được sinh ra với một loại các bệnh di truyền như chứng Down, hội chứng tâm thần phân liệt và bệnh tự kỉ”.

“Đó cũng là một bằng chứng cho thấy những người đàn ông lớn tuổi có nguy cơ vô sinh cao và có thể khiến đối tác của họ sảy thai, vì những biến đổi di truyền trong tinh trùng”, giáo sư Pacey nói.

Bạn có thể làm gì?

Rõ ràng là chúng ta không thể quay ngược được thời gian. Cuộc sống hiện đại thậm chí đang khiến độ trung bình mà một người đàn ông được làm bố cũng tăng dần lên. Một khảo sát mới trong giai đoạn 1980-2014 chỉ ra rằng có hơn một nửa số đàn ông sau 35 tuổi mới có con.

Thế nhưng, tuổi tác là một vấn đề thực sự trong kế hoạch sinh sản, không chỉ với phụ nữ mà cả nam giới. Tiến sĩ Pacey khuyến cáo những người đàn ông nên hiểu rõ điều này, ví dụ từ sau tuổi 40, họ không nên hiến tinh trùng.

“Những nghiên cứu không hề có ý định đe đọa những đứa trẻ có một người cha lớn tuổi. Nó chỉ chỉ ra một điều rất quan trọng. Mọi người cần hiểu rằng tự nhiên muốn chúng ta sinh con khi còn trẻ. Cả phụ nữ và nam giới không nên trì hoãn thiên chức trở thành cha mẹ nếu họ có thể”, Tiến sĩ Pacey nói.

2. Đồ lót bó sát, đẹp nhưng có hại

Một chiếc quần lót bó chặt trông rất quyến rũ, nhưng nó sẽ giảm cơ hội một của người đàn ông có thể trở thành một người cha. Điều này được chỉ ra từ một nghiên cứu quy mô lớn trong năm 2012, hợp tác giữa Đại học Sheffield và Đại học Manchester, Anh Quốc.

Tiến sĩ Pacey chính là một trong các tác giả của nghiên cứu này giải thích: “Chúng tôi tìm ra được một yếu tố liên quan đến lối sống có ảnh hưởng lớn nhất đến số lượng tinh trùng. Đó chính là những chiếc quần lót quá chật”.

Nguyên nhân được chỉ ra là đồ lót chật kéo tinh hoàn vào sát cơ thể, giảm sự thoáng khí và khiến nhiệt độ tăng lên. “Tinh hoàn được treo phía bên ngoài cơ thể là có lí do của nó. Bộ phận này của cơ thể chỉ làm việc tối ưu khi nó được giữ trong khoảng 35^oC", Tiến sĩ Pacey nói.

Còn khi trở nên quá nóng, tinh hoàn sản xuất ít tinh trùng hơn. Lí do vì biểu mô Seminferous, nơi các tế bào được phân chia, đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ.

Bạn có thể làm gì?

Tiến sĩ Pacey khuyên bạn nên chuyển sang những loại đồ lót thoáng mát hơn, ví dụ như quần kiểu võ sĩ quyền Anh. Những loại quần bò bó sát hay quần đi xe đạp cũng sẽ gây ra những tác động tiêu cực tương tự.

Sẽ mất khoảng 3 tháng để khả năng sinh sản trở lại bình thường, sau khi bạn thay đổi những chiếc quần lót bó sát. Tiến sĩ Pacey nói rằng: “Đây là khoảng thời gian mà cơ thể sinh ra một tế bào tinh trùng từ đầu cho tới cuối”.

3. Tới tuổi trưởng thành mà tinh hoàn vẫn lạc chỗ

Đây là một vấn đề xảy ra ở 3-4% trẻ sơ sinh. Tinh hoàn của những đứa trẻ mới sinh bị kẹt trong cơ thể và không đi xuống vị trí của nó. Thông thường thì tình trạng này được giải quyết một cách tự nhiên khi đứa trẻ được 1 tuổi.

Cá biệt, có những trường hợp người đàn ông bị lạc tinh hoàn cho tới tuổi trưởng thành. Khi đó, tinh hoàn ở vị trí phía trên cơ thể không sản sinh tinh trùng hiệu quả. Thậm chí, nó còn có thể gây ra ung thư.

Bạn có thể làm gì?

Nếu không may gặp trình trạng này, bạn tiếp tục phải nhờ đến sự can thiệp của bác sĩ phẫu thuật. Họ sẽ đưa tinh hoàn về vị trí cần thiết của nó.

“Thỉnh thoảng, thủ tục này vẫn được thực hiện cho những người đàn ông trưởng thành hoặc thanh thiếu niên. Thường thì tất cả đều thành công”, Tiến sĩ Pacey cho biết.

4. Bạn có bị giãn tĩnh mạch?

Có một tình trạng gọi là Variocele, khi tĩnh mạch xung quanh tinh hoàn giãn nở bất thường. Đó cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam giới. Nguyên nhân vẫn từ hệ quả của nhiệt độ tinh hoàn tăng cao.

Khoảng 15% nam giới trên toàn cầu bị giãn tĩnh mạch quanh tinh hoàn. Cứ 10 người đàn ông vô sinh thì có tới 4 người ở trong tình trạng này.

Một nghiên cứu trước đây của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trên 9.000 người cho thấy, Varicocele thường đi đôi với teo nhỏ tinh hoàn và giảm chất lượng tinh trùng. Nếu không được điều trị, những tổn thương sẽ ngày càng nặng.

Bạn có thể làm gì?

Đây là một tình trạng mà bạn sẽ cần đến điều trị phẫu thuật. Một số thủ thuật thắt tĩnh mạch có thể làm ngưng lại quá trình suy giảm chức năng tinh hoàn. Thậm chí, 80% những người đàn ông đã có thể cải thiện cả số lượng và chất lượng tinh trùng sau phẫu thuật.

Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng bạn đời của những người đàn ông, trải qua phẫu thuật để điều trị Variocele, đã có được khả năng thụ thai lớn hơn

5. Bệnh về nướu cũng gây vô sinh nam

Thật ngạc nhiên, một nghiên cứu cho thấy nếu muốn tối đa hóa cơ hội sinh con, bạn phải tới thăm nha sĩ thường xuyên. Nguyên nhân nằm ở chỗ những vi khuẩn trong nướu rất dễ dàng xâm nhập vào máu. Từ đó, nó có thể đi khắp nơi trong cơ thể, không loại trừ tinh hoàn.

Các nhà khoa học Israel đã xác định chính xác, bệnh nướu răng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh nam. Họ đã kiểm tra chất lượng tinh trùng của 56 người đàn ông tại một phòng khám vô sinh. Trong đó, rất ngạc nhiên là tới 80% những người này mắc bệnh về nướu. 68% trong số họ có số lượng tinh trùng thấp hoặc không có tinh trùng.

Bạn có thể làm gì?

Bạn phải chú ý nhiều hơn tới chuyện vệ sinh răng miệng và đặt lịch hẹn nha sĩ thường xuyên. Nếu mắc bệnh về nướu, hãy nhanh chóng chữa trị. Hiệu ứng từ bệnh nướu răng lên khả năng sinh sản ở nam giới có thể được đảo ngược chỉ sau vài ngày, sau khi nó được chữa lành tận gốc.

6. Ăn nhiều thịt đỏ làm giảm số lượng tinh trùng

Một nghiên cứu năm 2013 của Hiệp hội Y học sinh sản Hoa Kỳ tiết lộ rằng ăn nhiều loại thịt đỏ, đặc biệt là thịt xông khói, làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Y Harvard cũng phát hiện ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng và cả số lượng tinh trùng.

Ngược lại, tăng axit béo Omega-3 và chất béo không bão hòa đa trong chế độ ăn có thể cải thiện sức khỏe sinh sản ở nam giới. Có một số bằng chứng cho thấy những người đàn ông ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sẽ có khả năng sinh sản tốt hơn.

Chất chống oxy hóa giúp thu dọn những gốc tự do trong cơ thể đang gây ra những tổn hại bên trong cơ thể. Các loại rau củ có màu sắc đa đạng thường chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, ví dụ như cà rốt, bắp cải tím, rau lá xanh…

Bạn có thể làm gì?

Ăn nhiều dầu cá và cắt giảm thịt đỏ. Một nghiên cứu cũng chỉ ra rằng quả óc chó là một nguồn tuyệt vời của những loại axit béo tốt.

Ăn khoảng 2 nắm quả óc chó mỗi ngày, những người đàn ông trẻ tuổi có thể cải thiện sức khỏe tinh trùng. Kết quả này được rút ra từ một nghiên cứu đăng trên tạp chí Biology of Reproduction.

Hình dạng tinh trùng, khả năng di chuyển và cả thời gian sống của chúng đều được cải thiện sau khi những người đàn ông trong nghiên cứu ăn quả óc chó trong 12 tuần.

7. Đừng nôn nóng khi tập thể hình, dùng steroid khiến tinh hoàn teo lại

Những người tập thể hình nôn nóng hay sử dụng steroid, một nhóm hợp chất hữu cơ hòa tan, để tăng cơ bắp. Steroid có tác dụng tăng cường tổng hợp protein, tăng sức mạnh và cả thời gian luyện tập. Mặc dù vậy, nó có ảnh hưởng rất tiêu cực đến khả năng sinh sản của nam giới.

Steroid có thể giả dạng hooc-môn testosterone. Nó đánh lừa tinh hoàn rằng hooc-môn này đang được sản xuất quá nhiều. Bởi vậy, tinh hoàn sẽ ngưng hoạt động. “Quá trình sản xuất tinh trùng có thể ngưng lại hoàn toàn”, tiến sĩ Stewart nói. “Những người đàn ông lạm dụng steroid có thể thấy tinh hoàn của họ teo lại”.

Bạn có thể làm gì?

“Đáng buồn rằng vô sinh nam, một khi đã bắt nguồn từ steroid, không phải lúc nào cũng có thể được chữa khỏi”, Tiến sĩ Stewart cảnh báo.

Mặc dù vậy, khả năng sinh sản của nhiều người đàn ông tập thể hình sẽ dần trở lại bình thường, một khi họ ngừng sử dụng steroid. Sẽ mất một khoảng thời gian từ vài tháng cho tới vài năm. Sử dụng steroid đúng là lợi bất cập hại, tốt nhất bạn nên tăng cơ bắp một cách tự nhiên, thông qua việc tập luyện bền bỉ.

8. Uống quá nhiều rượu bia có thể khiến tinh trùng biến dạng

Rượu bia là một chất độc có thể tiêu diệt tế bào tạo ra tinh trùng. Uống quá nhiều rượu có thể làm giảm số lượng tinh trùng và khiến chúng bị biến dạng, khó thụ tinh. Theo một nghiên cứu, các tác động sẽ bắt đầu khi bạn uống nhiều hơn 8 đơn vị cồn mỗi ngày. Lượng này tương đương khoảng 5 lon bia.

Hầu hết những người nghiện rượu có một ham muốn tình dục thấp. Lí do vì uống nhiều rượu trong thời gian dài làm tăng nồng hộ hooc-môn nữ estrogen trong cơ thể nam giới.

Bạn có thể làm gì?

Nếu đang cố gắng để "lên chức", bạn cần kiêng rượu và hạn chế số lượng đồ uống có cồn trong vòng ít nhất 3 tháng. Bởi vì uống rượu có thể gây tổn hại DNA của toàn bộ tinh trùng trong tinh hoàn. Như đã nói, bạn cần khoảng thời gian 3 tháng để tạo ra một lứa tinh trùng mới từ đầu tới cuối.

Hãy đặc biệt cảnh giác thêm nữa, chứng bất lực do nghiện rượu có thể được hồi phục. Nhưng trong một số trường hợp, nó là vĩnh viễn.

9. Hút thuốc lá khiến DNA tinh trùng biến đổi

“Xét trên yếu tố số lượng tinh trùng, hút thuốc dường như không có ảnh hưởng”, Tiến sĩ Pacey nói. “Tuy nhiên, thuốc lá lại làm tổn hại DNA trong các tế bào tinh trùng, dẫn đến vô sinh và sảy thai. Đó là một cơ chế trong cơ thể phụ nữ nhằm loại bỏ một phôi thai đang phát triển với những bất thường di truyền lớn”.

Bạn có thể làm gì?

Các hướng dẫn sức khỏe sinh sản khuyến cáo đàn ông muốn có con nên bỏ thuốc lá ít nhất 3 tháng. Đó vẫn là câu chuyện về vòng đời của tinh trùng khi chúng được sản sinh với các DNA lỗi. 3 tháng là khoảng thời gian để một lứa tinh trùng hoàn toàn mới được hình thành.

10. Thói quen đặt điện thoại trong túi quần

Một số nhà khoa học tin rằng tiếp xúc nhiều với từ trường của điện thoại di động có thể gây tác động tiêu cực lên quá trình sản xuất tinh trùng.

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2009 cho thấy tinh trùng trong môi trường ống nghiệm trở nên mất linh hoạt khi nó tiếp xúc với một trường điện từ. Hơn nữa DNA trong tinh trùng cũng nhiều khả năng bị phân mảnh.

Bạn có thể làm gì?

Tiến sĩ Stewart cho biết: “Hãy cảnh giác ngay từ bây giờ, nếu bạn muốn được an toàn trong tương lai, có lẽ nên để điện thoại di động trong túi áo khoác, thay vì nhét nó trong túi quần”.

Tham khảo Dailymail