Chỉ một tuyên bố 'phi công không cần học nhiều để điều khiển 737 thế hệ mới', Max 8 đã trở thành dòng máy bay thương mại bán nhanh nhất của Boeing

Với hơn 7.000 chiếc đã được đặt hàng và hơn 5.000 chiếc được giao, Boeing 737 là máy bay phản lực thương mại bán chạy nhất từ trước đến nay của Boeing và đã được hãng sản xuất liên tục kể từ khi ra mắt lần đầu năm 1967. Dòng máy bay này được sử dụng nhiều đến mức bất kỳ thời điểm nào cũng có hơn 1.000 chiếc đang hoạt động trên khắp thế giới.

Boeing 737 Max là thế hệ 737 thứ tư với thay đổi ở việc sử dụng động cơ CFM International LEAP-1B lớn và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó là một số điều chỉnh ở thân máy bay. 3 biến thể chính của 737 Max là 737 Max 7, Max 8 và Max 9 với số lượng chỗ ngồi dao động từ 138 ghế đến 230 ghế.

737 Max đã góp phần làm tăng thêm sự phổ biến vốn có của 737. Theo giới thiệu của Boeing, đây là dòng máy bay bán nhanh nhất của họ nhờ chi phí vận hành và bảo trì thấp, tiết kiệm nhiên liệu cũng như khả năng chứa nhiều hành khách hơn. 737 Max dường như là sản phẩm hoàn hảo giúp các hãng hàng không tối đa hóa lợi nhuận. Không những vậy, theo Boeing, đây còn là một trong những dòng máy bay đáng tin cậy nhất thế giới được sử dụng bởi gần 70 hãng hàng không hàng đầu.

737 Max 7, Max 8 và Max 9 của Boeing.

Để tăng số lượng đơn đặt hàng 737 Max, Boeing đã tự hào tuyên bố rằng các phi công thậm chí không cần tham gia vào những buổi giả lập chuyến bay để điều khiển Max 8. Điều đó đã giúp gã khổng lồ hàng không vũ trụ có trụ sở tại Chicago bán được hàng ngàn chiếc 737 Max, gia tăng quan hệ đối tác với thị trường hàng không lớn thứ 2 thế giới là Trung Quốc và một số thị trường phát triển nhanh như Indonesia và Ethiopia. Kết quả là dòng máy bay này đã giúp tăng giá cổ phiếu và tăng thêm hàng tỷ USD vào giá trị công ty.

CEO Dennis Muilenburg phát biểu trước các cổ đông trong lễ kỷ niệm 100 năm thành lập công ty: "Mục tiêu của chúng ta là trở thành một nhà hoạt động hàng đầu trong mọi khía cạnh kinh doanh giúp mang lại giá trị vượt trội cho khách hàng, nhân viên, cổ đông, cộng đồng và đối tác của chúng ta".

CEO của Boeing, Dennis Muilenburg.

Chỉ 2 tháng sau khi chiếc 737 Max đầu tiên thực hiện chuyến bay trên bầu trời, Boeing đã nhận được hơn 3.000 đơn đặt hàng cho dòng máy bay này và nó đã trở thành dòng bán nhanh nhất cũng như động lực lợi nhuận quan trọng của Boeing kể từ khi ra mắt năm 2017.

Tính đến ngày 31/1/2019, số đơn đặt hàng 737 Max đạt 5.111 đơn và Boeing đã giao được tổng cộng 350 chiếc máy bay cho các hãng hàng không.

Thế nhưng, tất cả đã thay đổi sau 2 vụ rơi máy bay 737 Max 8 khiến gần 350 người thiệt mạng trong 5 tháng vừa qua của Lion Air và Ethiopian Airlines. Điểm tương đồng giữa hai vụ tai nạn thảm khốc trên là 2 chiếc máy bay Max 8 mới được giao cách đó vài tháng và 2 chuyến bay gặp nạn chỉ một thời gian rất ngắn sau khi cất cánh. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của Boeing và giá cổ phiếu của công ty đã sụt hơn 5% khi đóng cửa phiên giao dịch ngày 11/3, một ngày sau thảm kịch rơi máy bay 737 Max 8 của Ethiopian Airlines cướp đi sinh mạng của 157 hành khách và phi hành đoàn.

Hiện trường vụ tai nạn ở Ethiopia.

737 Max đang bị đặt nghi vấn lớn về độ an toàn. Thị trường nước ngoài quan trọng nhất của Boeing là Trung Quốc đã cấm bay đối với 737 Max 8. Indonesia cũng có động thái tương tự do lo ngại về chất lượng của dòng máy bay này. Mới đây, hãng hàng không Ethiopian Airlines và Cayman Airlines cũng tuyên bố tạm đình bay với 737 Max 8.

Đối với Boeing, không có thị trường nước ngoài nào quan trọng hơn Trung Quốc. Năm 2018, hãng đã tăng sản lượng 737 lên 52 chiếc mỗi tháng và gần một nửa trong số 580 chiếc máy bay được giao cho Trung Quốc năm ngoái là 737 Max.

Trong số 43.000 máy bay mới mà hãng dự định bán ra trong 20 năm tới, Boeing hy vọng các hãng hàng không Trung Quốc sẽ mua khoảng 20%. Số đơn đặt mua Max 8 của Boeing là gần 3.000 đơn trong đó Trung Quốc được kỳ vọng là người mua đáng kể. Mặc dù vậy, quyết định cấm bay đối với 737 Max của Trung Quốc gần đây sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới mối quan hệ giữa 2 bên.

Trong một tuyên bố ngày 11/3, Boeing cho biết hiện tại không có hướng dẫn an toàn mới nào được đưa ra vì cuộc điều tra nguyên nhân tai nạn đang ở giai đoạn đầu và dựa trên thông tin có sẵn, hãng chưa có cơ sở để đưa ra hướng dẫn mới.

Được biết phần mềm cập nhật mới trên Max 8 có nhiệm vụ giúp máy bay an toàn hơn bằng cách tính đến những thay đổi về thiết kế trong động cơ. Tuy nhiên theo chia sẻ của các phi công, việc Boeing quyết định không đưa hệ thống mới này vào chương trình đạo tạo đã khiến họ bối rối và không biết ứng phó ra sao trong trường hợp khẩn cấp.

Có thể nói, Boeing đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng liên quan đến hoạt động kinh doanh cốt lõi và có khả năng đe dọa nghiêm trọng đến danh tiếng mà hãng đã gây dựng sau nhiều thập kỷ.

Các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Jefferies ước tính rằng trong trường hợp xấu nhất, nếu 737 Max 8 bị đình chỉ hoàn toàn và phải tạm dừng giao hàng thì Boeing sẽ thiệt hại khoảng 5,1 tỷ USD, tương đương 5% doanh thu hàng năm của hãng. Trước đó, 737 dự kiến sẽ tạo ra khoảng 32 tỷ USD cho Boeing trong năm 2019 và là một trong những nguồn kinh doanh lớn nhất của công ty. Hiện công ty có doanh thu hơn 100 tỷ USD và 153.000 nhân viên trên toàn thế giới.

Một trong những mục tiêu mà CEO Muilenburg đặt ra là kết hợp tốt hơn các đơn vị kinh doanh của công ty là máy bay thương mại, quốc phòng, không gian và dịch vụ. Ông gọi chiến lược này là "One Boeing".

Doanh nghiệp quốc phòng của Boeing đã có hoạt động tốt gần đây. Họ đã giành được 3 hợp đồng quân sự lớn với giá trị tổng cộng hơn 18 tỷ USD để chế tạo máy bay huấn luyện, máy bay trực thăng thay thế và máy bay không người lái có thể tiếp nhiên liệu cho máy bay chiến đấu trên không trung.

Ngoài ra, hãng cũng đang chế tạo chiếc Air Force One tiếp theo, tàu vũ trụ sẽ đưa các phi hành gia lên Trạm vũ trụ Quốc tế và một tên lửa sẽ đưa con người lên mặt trăng trong tương lai.

Tại Mỹ, Cục Quản lý Hàng không Liên bang cho biết họ đang giám sát chặt chẽ các diễn biến và có kế hoạch tham gia cùng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, cơ quan đang làm việc với chính quyền Ethiopia để điều tra về vụ tai nạn ngày 10/3.