Chi tiết về hệ điều hành sẽ thay thế Android - "Fuchsia": sinh ra để đối chọi với Apple, là nút reset cho mọi lỗi lầm của Google trong quá khứ

Dự án bí mật này có tên gọi là Dự án "Fuchsia." Mọi thứ trong dự án này được dựng lên từ đầu, nhằm khắc phục những hạn chế của Android khi mà ngày càng có nhiều thiết bị cá nhân và các tiện ích được kết nối internet. Fuchsia được thiết kế để tích hợp những tương tác giọng nói, cập nhật bảo mật thường xuyên và có thiết kế đồng bộ xuyên suốt các thiết bị khác nhau, từ laptop cho đến các thiết bị cảm biến siêu nhỏ được kết nối internet. CEO của Google, ông Sundar Pichai đã định hướng công ty theo hướng này, và muốn các dịch vụ trí tuệ nhân tạo có thể đến tay người dùng ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, hệ điều hành chính của dự án này dường như đã không theo kịp.

Đây là những gì mà chúng ta đã biết về Fuchsia: Google đã bắt đầu bí mật đăng tải code của dự án này lên mạng từ năm 2016, và công ty cũng đã cho phép các nhà phát triển ứng dụng bên ngoài thử nghiệm với một vài code nguồn mở của dự án. Google cũng đã bắt đầu thử nghiệm với các ứng dụng cho hệ thống này, bao gồm màn hình tương tác và điều khiến giọng nói cho YouTube.

Tuy nhiên, các thành viên của đội Fuchsia đã thảo luận về một kế hoạch to lớn hơn, lần đầu tiên được công bố: Tạo ra một hệ điều hành duy nhất mà có khả năng chạy được tất cả các tiện ích của công ty, như điện thoại Pixel và loa thông minh, cũng như các thiết bị của bên thứ ba phụ thuộc vào Android và một hệ thống khác được gọi là Chrome OS, theo những nguồn tin trong cuộc cho hay.

Theo nguồn tin cho hay, các kỹ sư cho biết họ muốn nhúng Fuchsia vào các thiết bị gia đình được kết nối internet, chẳng hạn như loa được điều khiển bằng giọng nói, trong vòng 3 năm, sau đó sẽ chuyển sang những thiết bị lớn hơn như laptop. Cuối cùng, đội này muốn hệ thống của họ thay thế Android, phần mềm mà đang chạy trên 3/4 smartphone trên thế giới. Họ muốn làm được điều này trong vòng một nửa thập kỷ tới.

Tuy nhiên, Pichai và Hiroshi Lockheimer, phó giám đốc điều hành của Android và Chrome vẫn chưa cam kết bất cứ hoạch định nào cho Fuchsia. Các vị giám đốc điều hành này vẫn còn phải thận trọng trước khi họ muốn thay thế Android, bởi vì phần mềm này đang hỗ trợ hàng chục đối tác phần cứng, hàng nghìn các nhà phát triển vfa hàng tỷ đô la quảng cáo. Android cũng là mục tiêu của các nhà giám sát pháp lý và các vụ kiện tụng của công ty, vì thế bất cứ thay đổi nào dành cho phần mềm này cũng sẽ bị theo dõi chặt chẽ. Các nhà lập pháp tại châu Âu vào hôm thứ tư tuần này cũng đã phạt 5 tỷ USD vì các cáo buộc liên quan đến việc công ty lạm dụng thế độc quyền của Android để mở rộng dịch vụ của mình. Và ngay trong Google, Fuchsia cũng đang phải đối mặt với nhiều cuộc cãi vã nội bộ về cách mà dự án này cần được thiết kế và triển khai, đặc biệt là khi họ bàn luận về các tính năng bảo mật.

Hiện tại đang có hơn 100 người phát triển Fuchsia, bao gồm cả nhân viên phát triển phần mềm kì cựu, Matias Duarte, một giám đốc thiết kế mà đã dẫn đầu nhiều dự án tại Google và nhiều nơi khác. Duarte hiện chỉ làm việc bán thời gian cho dự án này, theo nguồn tin cho hay.

Dự án này được lập ra nhằm cạnh tranh tốt hơn với đối thủ của Google là Apple. Mặc dù Android chiếm 85% thị phần, hệ điều hành của Apple có một lợi thế quan trọng trong các khía cạnh như hiệu năng, quyền riêng tư và bảo mật, và sự tích hợp xuyên suốt giữa các thiết bị của Apple. Một lợi thế quan trọng của Apple: Đa số người dùng iPhone nhanh chóng nâng cấp điện thoại của họ khi Apple ra mắt một phiên bản mới của hệ điều hành, trong khi đó, chí có dưới 10% người dùng Android làm điều tương tự. Điều này có nghĩa là các dịch vụ mới nhất của Google chỉ tiếp cận được với một phần nhỏ người dùng Android.

Jeffrey Grossman, đồng sáng lập ứng dụng nhắn tin Confide bình luận: "Chuyển đổi từ Android có thể đem lại cho Google một cơ hộ để nhấn nút reset cho bất cứ lỗi lầm nào mà họ đã làm một thập kỉ trước đây. Họ thậm chí còn có thể lấy lại một số quyền lực mà họ đã nhượng lại cho các nhà sản xuất thiết bị và các hãng truyền thông."

Google phải dựa dẫm vào các nhà sản xuất điện thoại và các nhà điều hành mạng không dây để thúc đẩy các bản cập nhật cho hệ điều hành và cập nhậ tbaro mậ cho các thiết bị Android. Những đối tác này không được hưởng lợi nhiều như Google để có lí do phân phát những phần mềm mới nhất, trong khi các công ty viễn thông thì lại có những ưu tiên khác. Google đã liên tục tìm cách giải quyết vấn đề này trong thời gian gần đây. Vào tháng 5, công ty đã sửa đổi thoả thuận của họ với các nhà sản xuất điện thoại, yêu cầu họ phải nâng cấp các thiết bị với các bản vá bảo mật nhiều lần trong một năm.

Hiện có một vài dấu hiệu cho thấy Fuchsia sẽ tích hợp nhiều biện pháp an ninh chặt chẽ hơn. Trong code phần mềm được đăng tải online, các kĩ sư đã phát triển các chìa khoá dành cho người dùng được mã hoá ngay trong hệ thống. Đó là một công cụ bảo mật để đảm bảo rằng thông tin được bảo vệ mỗi khi phần mềm được nâng cấp. Họ cũng đã thuê một chuyên gia, Nick Kralevich, một kỹ sư bảo mật hàng đầu cho Androi trong vòng 9 năm để chuyển sang phát triển Fuchsia vào tháng 1, theo hồ sơ LinkedIn của ông này cho thấy.

Android đã được phát triển khi mà điện thoại mới bắt đầu sử dụng màn hình cảm ứng, vì vậy nó không tối ưu trong việc xử lý những ứng dụng hỗ trợ giọng nói, mà theo Google chính là tương lai của máy tính. Vì thế, Fuchsia đang được phát triển với trọng tâm là tương tác giọng nói. Thiết kế cũng sẽ trở nên linh hoạt hơn để nó có thể chạy trên nhiều kích cỡ màn hình kahsc nhau. Đây là một nỗ lực nhằm phục vụ cho các sản phẩm mới trong tương lai, như tivi, ô tô và tủ lạnh, những phạm trù mà Google đang phát tán phần mềm.

Tuy nhiên, Google vẫn chưa tiết lộ ứng dụng thực tiễn cho Fuchsia. Nhiều nhà phátt riển đã thử chơi đùa với hệ điều hành này, song không ai trong số họ coi nó như là một nền tảng cho một ứng dụng hay dịch vụ trên một thiết bị thương mại phổ biến. Những code được đăng tải trên trang web dành cho nhà phát triển của Google đã úp mở về một ứng dụng với YouTube, song vẫn chưa có dịch vụ chính thức nào của Google chạy công khai trên hệ thống này.

Thêm vào đó, công ty sẽ phải tìm cách giải quyết những mâu thuẫn nội bộ. Nhiều nguyên tắc mà các nhà sáng tạo của Fuchsia muốn theo đuổi dường như lại đi ngược lại so với mô hình kinh doanh của Google. Mô hình quảng cáo của Google phụ thuộc vào khả năng nhắm đối tượng người dùng dựa trên các hoạt động và địa điểm của họ. Tuy nhiên, nếu triển khai các tính năng bảo mật mới của Fuchssia, mô hình kinh doanh này sẽ bị cản trở. Theo nguồn tin trong cuộc, đã có ít nhất một vụ tranh cãi giữa phía quảng cáo và phía kỹ sư về những tính năng bảo mật và quyền riêng tư của hệ điều hành non trẻ này. Theo nguồn tin, đội quảng cáo đã chiếm ưu thế.

Dời bỏ Android và Chrome còn có thể đem lại những rủi ro khác cho Google. Một đội ngũ lớn các nhà phát triển độc lập và các nhà sản xuất thiết bị, như Samsung, Huawei và LG đều phải phụ thuộc vào các hệ điều hành. Google không thể nào dừng hỗ trợ Android và Chrome, và hi vọng rằng hệ sinh thái khổng lồ này có thể nhanh chóng chuyển sang Fuchsia.

Một rủi ro khác xuất phát từ nền tảng của hệ điều hành mới. Android và Chrome được xây dựng trên Linux. "Linux kernel" là cốt lõi của những hệ điều hành của Google. Fuchsia lại sử dụng một kernel khác, có tên gọi là Zircon. Kernel này không sử dụng những công nghệ cũ hơn trên Linux. Điều này có thể sẽ khiến nhiều thiết bị trở nên không tương thích.

Tuy nhiên, rời bỏ Linux lại có nhiều lợi thế cho Google. Vấn đề bản quyền của những công nghệ được sử dụng trên Android từ lâu đã là tâm điểm của những vụ kiện tung gay gắt giữa Google và Oracle Corp, do Android còn được phát triển bằng công nghệ phần mềm Java, thuộc quyền sở hữu của Oracle. Oracle đã cáo buộc Google là đã đánh cắp công nghệ này. Rời bỏ Linux sẽ giúp cho vụ kiện của Google, do phần mềm không còn phụ thuộc vào Oracle nữa.

Một lợi ích khác của Fuchsia: dự án này đem đến một thử thách công nghệ mới cho những tay hacker open-soure tại công ty. Từ lâu, Google vẫn luôn muốn giữ chân nhân tài, thay vì để xảy ra tình trạng chảy máu chất xám sang các công ty đối thủ. Một nguồn tin trong cuộc cho rằng Fuchsia là một dự án "để giữ chân những kĩ sư kì cựu của công ty."

Tham khảo Bloomberg